Τα ωμέγα-3… από το Α έως το Ω!

Στο αλφαβητάρι της διατροφής, κάποια γράμματα έχουν περίοπτη θέση και τα οφέλη τους αναγνωρίζονται από όλους. Το λατινικό C μας παραπέμπει αμέσως στην πιο γνωστή και “χιλιοτραγουδισμένη” βιταμίνη με τα πολλά και γνωστά οφέλη. Το D μας θυμίζει τη βιταμίνη που θωρακίζει τα οστά μας και είναι το όπλο μας κατά της οστεοπόρωσης, ειδικά στις γυναίκες.

Το ελληνικό γράμμα “ωμέγα” όμως μαζί με τον αριθμό “3” είναι για πολλούς από εμάς ο… “γνωστός – άγνωστος” της διατροφής. Τα ακούμε συνεχώς, αλλά τι είναι; Βοηθάνε ή όχι; Οι μελέτες, οι έρευνες και τα άρθρα πάνω στα ω-3 είναι εκατοντάδες κάνοντας όποιον θέλει να τα ερευνήσει σε βάθος να δυσκολεύεται να βρει σημείο αφετηρίας.

Αυτό όμως δεν ισχύει για εσάς που διαβάζετε το άρθρο μας. Ξεκινώντας από εδώ, θα μάθετε τις σημαντικότερες πληροφορίες και στοιχεία για τα ω-3 και θα δείτε τα πολλά και σημαντικά τους οφέλη για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ας γνωρίσουμε λοιπόν σε βάθος αυτό το… μέγα ωμέγα!

 

Τι είναι τα ω-3;

Τα ω-3 είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Αν ο ορισμός αυτός σας ακούγεται σαν μάθημα χημείας στο Λύκειο (όπου ίσως να μην τα πηγαίνατε και πολύ καλά!), η λέξη-κλειδί που είναι καλό να συγκρατήσετε είναι το “πολυακόρεστα”. Ναι, είναι το αντίθετο των “κορεσμένων” λιπαρών οξέων, των “κακών” δηλαδή εκείνων οξέων που αυξάνουν τη χοληστερίνη και τον κίνδυνο για αρκετές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών του κυκλοφορικού.

Άρα, εκ φύσεως τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι με “τους καλούς”. Και όπως ξέρουμε, από τις ταινίες, στο τέλος, οι καλοί πάντα θριαμβεύουν, αφού χρειαστεί όμως να περάσουν από μερικές δοκιμασίες! Ποιες είναι, αλήθεια, οι “δοκιμασίες” στις οποίες υπόκεινται τα ω-3; Δεν παράγονται από τον ανθρώπινο οργανισμό, κατά συνέπεια πρέπει να τα λαμβάνουμε από τις τροφές!

 

Ω-3. Ας αρχίσουμε από το Α!

Και το… Α σε αυτή την περίπτωση είναι η ιστορία. Ο Βρετανός επιστήμονας Hugh Sinclair (1910 – 1990) ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε, τη δεκαετία του 1940, την αξία των ω-3 λιπαρών οξέων, συνδέοντας νοσήματα που μάστιζαν (και ακόμα το κάνουν) την εποχή εκείνη τις δυτικές κοινωνίες με την ανεπαρκή λήψη ω-3. Αν και κατακρίθηκε, όπως συμβαίνει πολλές φορές με τους πρωτοπόρους, ο Sinclair δικαιώθηκε πανηγυρικά στη δεκαετία του 70, ευρισκόμενος, ευτυχώς, ακόμη εν ζωή!

 

Τα ω-3 είναι 3;

Όχι! Υπάρχουν 11 διαφορετικοί τύποι ω-3 λιπαρών οξέων. Όμως, ναι, οι πιο σημαντικοί από αυτούς είναι 3 και είναι οι εξής:

• ALA (Άλφα Λινολεϊκό Οξύ)
• EPA (Εικοσιπεντανοϊκό Οξύ)
• DHA (Δοκοσαεξανοϊκό Οξύ)

 

ALA

Πρόκειται για το πιο συνηθισμένο ω-3 λιπαρό οξύ και βρίσκεται κυρίως σε φυτικές τροφές. Για να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί από το ανθρώπινο σώμα, θα πρέπει πρώτα να μετατραπεί σε έναν από τους άλλους δύο τύπους ω-3 που αναφέραμε παραπάνω (EPA ή DHA), μια διαδικασία που έχει όμως μικρή αποτελεσματικότητα στον άνθρωπο, καθώς πολύ μικρά ποσοστά του ALA μετατρέπονται σε EPA ή DHA. Τι συμβαίνει εάν δεν μετατραπεί; Απλά, αποθηκεύεται στο σώμα και χρησιμοποιείται ως ενέργεια, όπως και τα άλλα λίπη.

 

EPA

Το… δεύτερο τη τάξη ω-3 λιπαρό οξύ, σχηματίζει μόρια (τα εικοσανοειδή) που έχουν τη δυνατότητα να μειώνουν τη φλεγμονή. Για αυτό, διατροφή με ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητα σε EPA ω-3 λιπαρά οξέα μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή στο ανθρώπινο σώμα, ενώ έρευνες έχουν δείξει ότι το ιχθυέλαιο, το οποίο έχει υψηλή περιεκτικότητα σε EPA μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

 

DHA

Το DHA ω-3 λιπαρό οξύ είναι απολύτως ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου και την καλή του λειτουργία στην παιδική ηλικία. Η ανεπάρκεια του μάλιστα σε παιδιά έχει συνδεθεί με προβλήματα που παρουσιάζονται αργότερα, όπως μαθησιακές δυσκολίες ή έλλειψη συγκέντρωσης.

 

Τροφές πλούσιες σε ω-3

Κάποιες τις ξέρετε! Κάποιες ίσως να μην τις έχετε ακούσει. Συγκεντρώσαμε όμως για εσάς, τις σημαντικότερες τροφές με ω-3, που καλό είναι να μην λείπουν από τη διατροφή, τη δική σας και της οικογένειάς σας!

• Σολομός
• Γαύρος
• Σαρδέλα
• Ρέγκα
• Σκουμπρί
• Καρύδια
• Λιναρόσπορος (η καλύτερη πηγή ALA ω-3 λιπαρών οξέων)
• Σόγια
• Λαχανάκια Βρυξελλών
• Σπανάκι

 

Επιπρόσθετες πληροφορίες για τα ω-3

• Ονομάζονται έτσι γιατί ο πρώτος διπλός δεσμός στη χημική τους σύνθεση (και συγκεκριμένα στην υδρογονανθρακική τους αλυσίδα) εμφανίζεται στο τρίτο άτομο άνθρακα.
• Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι το όργανο με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε ω-3 (περίπου 20% του βάρους του εγκεφάλου)!
• Οι Εσκιμώοι της Γροιλανδίας που καταναλώνουν αυξημένες ποσότητες ψαριών πλούσιων σε ω-3 λιπαρά οξέα, εμφανίζουν ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά καρδιαγγειακών παθήσεων.

Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.

Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!