Στις βιταμίνες, ας αρχίσουμε από το Α.
Αλήθεια, από πού μπορεί κάποιος να αρχίσει, όσον αφορά το τεράστιο και ανεξάντλητο θέμα των βιταμινών; Από τις 4 λιποδιαλυτές βιταμίνες; Από τις 9 υδατοδιαλυτές; Από τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την έλλειψη κάποιων βιταμινών ή ίσως από το αντίθετο, από την υπερκατανάλωσή τους; Τόσες και τόσες επιλογές!
Εμείς επιλέξαμε τη σολομώντεια λύση της αλφαβήτου. Αρχίζουμε λοιπόν το αφιέρωμά μας στις βιταμίνες από τη βιταμίνη Α. Δείτε στη συνέχεια του άρθρου μας την ιστορία της, γιατί είναι απαραίτητη, πώς βοηθά την όραση και πολλές ακόμη λειτουργίες του οργανισμού και, φυσικά, τις τροφές – πρωταθλητές σε βιταμίνη Α.
Ιστορία
Το 1912, ο Άγγλος βιοχημικός Frederick Hopkins εντόπισε άγνωστους παράγοντες που υπήρχαν στο γάλα που δεν ήταν λίπη, πρωτεΐνες ή υδατάνθρακες, αλλά απαιτούνταν για να βοηθήσουν την ανάπτυξη σε αρουραίους. Ο Hopkins τιμήθηκε αργότερα με το βραβείο Νόμπελ (1929) για αυτή την ανακάλυψη. Το 1918, αυτοί οι παράγοντες περιεγράφηκαν ως λιποδιαλυτοί και το 1920 αναφέρθηκαν ως βιταμίνη Α.
Τι είναι η βιταμίνη Α;
Η βιταμίνη Α είναι μια κρίσιμη βιταμίνη που βοηθά το σώμα να αναπτυχθεί και να λειτουργήσει σωστά. Υπάρχουν δύο τύποι βιταμίνης Α, που προέρχονται από διαφορετικές πηγές:
- Τα καροτενοειδή (προβιταμίνη Α) βρίσκονται σε φυτικές τροφές, όπως τα καρότα και οι γλυκοπατάτες. Ένα από τα πιο κοινά καροτενοειδή είναι η βήτα-καροτίνη, η οποία είναι δίνει στα φυτά τις χαρακτηριστικές πορτοκαλί και κόκκινες χρωστικές τους.
- Τα ρετινοειδή (ρετινόλη ή προσχηματισμένη βιταμίνη Α) βρίσκονται σε ζωικές τροφές, όπως τα αυγά, τα ψάρια, το γάλα και το συκώτι. Ο οργανισμός μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτή τη μορφή βιταμίνης Α αμέσως.
Τι κάνει η βιταμίνη Α στον οργανισμό
Οι περισσότεροι από εμάς ξέρουμε ότι βοηθά την όρασή μας. Ας δούμε πιο αναλυτικά αυτό, και τα άλλα της οφέλη.
Υγιής όραση
Ένας από τους πιο σημαντικούς ρόλους της βιταμίνης Α είναι να διατηρεί την όραση υγιή. Η βιταμίνη Α βοηθά στη μετατροπή του φωτός που φτάνει στα μάτια μας σε ηλεκτρικό σήμα το οποίο στέλνεται στον εγκέφαλο.
Ο οργανισμός χρησιμοποιεί επίσης βιταμίνη Α για την παραγωγή τόσο χρωστικών ουσιών που βοηθούν στην λειτουργία των αμφιβληστροειδών, όσο και υγρασίας για τους κερατοειδείς. Ένα πρώιμο σημάδι ανεπάρκειας βιταμίνης Α είναι η νυχτερινή τύφλωση (νυκταλωπία), η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια όρασης εάν δεν αντιμετωπιστεί.
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Α μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καταρράκτη ή ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας (AMD).
Ανοσοποιητικό σύστημα
Η βιταμίνη Α ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, στηρίζοντας τα λευκά αιμοσφαίρια και τις βλεννώδεις μεμβράνες στους πνεύμονες, τα έντερα και το ουροποιητικό σύστημα. Αυτό βοηθά στην αποτροπή μολύνσεων και ελευθέρων ριζών που προκαλούν φλεγμονές και ασθένειες.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης Α σε παιδιά με ιλαρά έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη σοβαρότητα της νόσου.
Καθαρό δέρμα
Η κατανάλωση πολύ λίγης βιταμίνης Α μπορεί να οδηγήσει σε φραγμένους ιδρωτοποιούς αδένες, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης ακμής. Η συνταγογραφούμενη ρετινόλη έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ακμή, ωστόσο χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να καταδειχθεί εάν βοηθούν και οι μη συνταγογραφούμενες μορφές.
Αναπαραγωγική υγεία
Οι επαρκείς ποσότητες βιταμίνης Α στη διατροφή είναι απαραίτητες για την υγιή αναπαραγωγική λειτουργία. Η ανεπάρκεια βιταμίνης Α μπορεί να οδηγήσει σε στειρότητα και να προκαλέσει καθυστερημένη ανάπτυξη στα παιδιά.
Προσοχή όμως: η υπερβολική ποσότητα βιταμίνης Α κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να βλάψει το έμβρυο, προκαλώντας γενετικές ανωμαλίες και αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης και ασθένειας. Οι έγκυες πρέπει να αποφεύγουν τροφές που περιέχουν μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Α, όπως πατέ και συκώτι, καθώς και συμπληρώματα βιταμίνης Α.
Γερά οστά και δόντια
Η βιταμίνη Α βοηθά στη διατήρηση της σωστής ανάπτυξης και ανάπτυξης των οστών, μειώνοντας τον κίνδυνο τραυματισμού ή αναπηρίας.
Φυτικές τροφές με βιταμίνη Α
Κάποιες φυτικές τροφές, πλούσιες σε προβιταμίνη Α:
- Καρότα
- Γλυκοπατάτες
- Πιπεριές
- Πεπόνι
- Μάνγκο
- Λάχανο
- Σπανάκι
- Ρόκα
- Μπρόκολο
Ζωικές τροφές – πρωταθλητές σε βιταμίνη Α
Δείτε στη συνέχεια κάποιες ζωικές τροφές – πρωταθλητές σε βιταμίνη Α:
| ΤΡΟΦΗ | ΠΟΣΟΤΗΤΑ | Μg (μικρογραμμάρια) ρετινόλης) | % της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης |
| Λουκάνικο συκωτιού | 100g | 8.310 | 923% |
| Αρνίσιο συκώτι | 100g | 7.780 | 864% |
| Μοσχαρίσιο συκώτι | 100g | 7.730 | 859% |
| Μουρουνέλαιο | 1 κ. σούπας | 4.080 | 453% |
| Κόκκινος τόνος | 100g | 757 | 84% |
| Τυρί κρέμα | 100g | 301 | 30% |
| Τυρί ροκφόρ | 100g | 297 | 28% |
| Κατσικίσιο τυρί | 100g | 280 | 27% |
| Σκουμπρί | 100g | 252 | 28% |
| Πατέ χήνας | 1 κ. σούπας | 130 | 14% |
| Μύδια κονσέρβα | 100g | 101 | 11% |
| Πέστροφα | 100g | 100 | 11% |
| Στρείδια κονσέρβα | 100g | 98 | 11% |
| Βούτυρο | 1 κ. σούπας | 95 | 11% |
| Πλήρες γάλα | 1 φλιτζάνι | 76 | 8% |
| Αυγά | 1 βραστό | 75 | 8% |
| Σολομός | 100g | 69 | 8% |
Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.
Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!