Η επίδραση της ρύπανσης στους δείκτες γονιμότητας.

Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε τις επιπτώσεις που έχει η ρύπανση του περιβάλλοντος στον ανθρώπινο οργανισμό. Επιβαρυμένοι πνεύμονες, εξασθενημένο καρδιαγγειακό, καθώς και πολλών ειδών ψυχικές διαταραχές. Ο αέρας που αναπνέουμε, το νερό που πίνουμε, το έδαφος που μας θρέφει, όλα συνδέονται άρρηκτα με την υγεία μας.

Αυτό που ίσως αγνοούμε (ή απλώς αποφεύγουμε να σκεφτούμε) είναι η επίδραση της ρύπανσης στους δείκτες γονιμότητας. Σπέρμα με φθίνουσα ποιότητα, διαταραχές στην ωορρηξία, επιπλοκές στην εμβρυϊκή ανάπτυξη: όλα αυτά συνθέτουν ένα σκοτεινό παζλ με κοινό παρονομαστή τις περιβαλλοντικές τοξίνες.

 

Γενικά

Από όλες τις μορφές ρύπανσης, η ατμοσφαιρική παραμένει μία από τις πιο διαδεδομένες και επιβλαβείς για την ανθρώπινη υγεία. Η ατμόσφαιρα επιβαρύνεται καθημερινά από πλήθος ανθρωπογενών πηγών: καύση ορυκτών καυσίμων, καυσαέρια οχημάτων, βιομηχανικές εκπομπές και σταδιακή συσσώρευση βαρέων μετάλλων. Το αποτέλεσμα είναι ένα τοξικό κοκτέιλ μικροσωματιδίων και χημικών ενώσεων, το οποίο εισπνέουμε άθελά μας.

Επιπλέον, σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας για την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε είναι το βενζόλιο, ένα χημικό παράγωγο της καύσης του τσιγάρου. Πρόκειται για μια τοξική ουσία που επιδρά αρνητικά σε πολλαπλά επίπεδα της αναπαραγωγικής λειτουργίας, προκαλώντας ορμονικές διαταραχές και επηρεάζοντας ακόμη και την αποτελεσματικότητα της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

 

Επιπτώσεις σε άνδρες

Η ρύπανση του περιβάλλοντος έχει άμεσες και τεκμηριωμένες επιπτώσεις στη γονιμότητα των ανδρών. Η ποιότητα του σπέρματος, τόσο σε αριθμό όσο και σε κινητικότητα σπερματοζωαρίων, έχει μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, με πολλές μελέτες να συνδέουν την πτώση αυτή με την έκθεση σε μικροσωματίδια, βαρέα μέταλλα και χημικές ουσίες όπως οι φθαλικές ενώσεις.

Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες (εξωγενείς ουσίες που η χημική δομή τους μοιάζει με εκείνη των φυσικών ορμονών του οργανισμού) επηρεάζουν την παραγωγή τεστοστερόνης και τη λειτουργία των όρχεων, ενώ η αθροιστική έκθεση φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο για ανδρική υπογονιμότητα, ακόμη και σε νεαρές ηλικίες. Παράλληλα, ενδέχεται να επηρεάζονται και τα γονίδια που μεταβιβάζονται στους απογόνους, με απρόβλεπτες συνέπειες για τη νέα γενιά.

 

Επιπτώσεις σε γυναίκες

Στις γυναίκες, η περιβαλλοντική ρύπανση επηρεάζει άμεσα την αναπαραγωγική ικανότητα. Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες μπορούν να διαταράξουν τον κύκλο της ωορρηξίας, να μειώσουν το απόθεμα ωαρίων και να επηρεάσουν την ποιότητά τους.

Επιπλέον, η έκθεση σε ρύπους κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις, τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο. Οι ρύποι έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο αποβολής και πρόωρου τοκετού, καθυστέρηση στην εμβρυϊκή ανάπτυξη και χαμηλό βάρος γέννησης.

Ορισμένες ουσίες μπορούν να διαπεράσουν τον πλακούντα και να φτάσουν στο έμβρυο, επηρεάζοντας κρίσιμα στάδια της ανάπτυξής του. Επιπλέον, οι ρυπογόνες ουσίες μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία του παιδιού, ακόμη και στην ενήλικη ζωή του, μέσω επιγενετικών μηχανισμών.

 

Αριθμοί – “καμπανάκια κινδύνου”

Δείτε παρακάτω κάποιους αριθμούς που αποκαλύπτουν το μέγεθος του προβλήματος.

• Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά πως έως και 92% του παγκόσμιου πληθυσμού σήμερα ζει σε περιβάλλον επιβαρυμένου αέρα.
• Κατοικία κοντά σε δρόμους με αυξημένη κυκλοφορία: Οι γυναίκες που ζουν σε τέτοιες περιοχές εμφανίζουν κατά 10% υψηλότερη πιθανότητα υπογονιμότητας.
• Σύμφωνα με μελέτες, η ατμοσφαιρική ρύπανση ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο υπογονιμότητας στους άνδρες κατά 25%.
• Σε μελέτη στις ΗΠΑ, το 97% των εγκύων βρέθηκαν θετικές σε PFAS (τα λεγόμενα “παντοτινά χημικά”), ουσίες που δεν αποδομούνται και παραμένουν στο σώμα για χρόνια. Αυτές οι γυναίκες παρουσίασαν κατά 33% αυξημένο κίνδυνο υπογονιμότητας.

 

Προτάσεις αντιμετώπισης

Η λύση του προβλήματος δεν είναι εύκολη και απαιτεί συνδυασμένες παρεμβάσεις από την πολιτεία, την επιστημονική κοινότητα και την κοινωνία των πολιτών. Ειδικότερα:

• Αυστηρότεροι περιβαλλοντικοί κανονισμοί για τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής και χημικής ρύπανσης.
• Επένδυση στην έρευνα, με στόχο την πληρέστερη κατανόηση των μηχανισμών επίδρασης της ρύπανσης στη γονιμότητα.
• Ενημερωτικές εκστρατείες για την ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα περιβαλλοντικών κινδύνων.
• Υποστήριξη των πληθυσμών που εκτίθενται περισσότερο μέσω προγραμμάτων υγείας και πρόληψης.

Αν θέλουμε να προστατεύσουμε την ανθρώπινη ζωή στο σύνολό της, όχι μόνο στο παρόν αλλά και στο μέλλον, οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε τη ρύπανση, και όχι αύριο – τώρα.

Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.

Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!