Η κοινωνική πίεση στη γυναικεία εικόνα σώματος ως παράγοντας στην εμφάνιση διατροφικών διαταραχών σε νεαρές ηλικίες.

Την τελευταία εικοσαετία η εικόνα σώματος παρουσιάζει έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον σε σχέση με την παχυσαρκία, τις διατροφικές διαταραχές (ΔΔ) και την αυτοεκτίμηση και την κοινωνική πίεση που προκύπτει. Η εικόνα του σώματος είναι μια πολυδιάστατη έννοια και αναφέρεται στην υποκειμενική αντίληψη κάθε ατόμου, καθώς και στα βιώματα και στη συμπεριφορά του προς το σώμα του, και ιδιαίτερα προς την φυσική του εμφάνιση.

Η εφηβεία ιδιαίτερα, είναι μια περίοδος με μεγάλες αλλαγές στο σώμα και ειδικά στα κορίτσια, η φυσιολογική ωρίμανση που συμβαίνει στο σώμα τους, τα ωθεί να αισθάνονται άβολα με τις αλλαγές που παρατηρούν και βιώνουν. Οι αλλαγές αυτές οδηγούν σε αρνητικά συναισθήματα όσον αφορά στην εικόνα σώματος και ιδιαίτερα όταν το άτομο μπει στη διαδικασία της σύγκρισης της προσωπικής του εικόνας σώματος με τα πρότυπα του γυναικείου σώματος που επιβάλλουν συγκεκριμένα κοινωνικά στερεότυπα και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τότε μπορεί να οδηγηθεί και σε ακραίες συμπεριφορές όπως την έντονη ενασχόληση με δίαιτες αδυνατίσματος και πολλές φορές τον αποκλεισμό της τροφής.

Η διατάραξη της σωματικής εικόνας φαίνεται να είναι το πρόβλημα-πυρήνας για τα άτομα με διάγνωση μίας διαταραχής διατροφής. Οι διατροφικές διαταραχές έχουν έναν αριθμό παραγόντων από τους οποίους επηρεάζεται έκφραση τους που μπορεί να είναι γνωστικοί, συμπεριφοριστικοί (εστίες ελέγχου υγείας), κοινωνικό περιβαλλοντικοί (επιρροή των media, συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες), συναισθηματικοί (αρνητικές επιρροές) (δυσαρέσκεια από την εικόνα σώματος, άγχος για την απόκτηση του ιδανικού σώματος, αυτοσεβασμός, παραμόρφωση σώματος, τελειοθηρία) και φυσιολογικοί (βάρος σώματος). Τα παραπάνω είναι εκλυτικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση των διατροφικών διαταραχών και διαφέρουν από άτομο σε άτομο.

Οι κοινωνικοί παράγοντες σχετίζονται με τον κοινωνικό ρόλο της γυναίκας και τα κοινωνικά πρότυπα. Οι γυναίκες μαθαίνουν από νωρίς να επενδύουν στη σωματική τους εικόνα ενώ οι άνδρες στην κοινωνική και οικονομική τους θέση. Ωστόσο φαίνεται ότι οι άνδρες όλο και περισσότερο ενδιαφέρονται για την εμφάνιση τους και αριθμός των ανδρών που είναι δυσαρεστημένοι με την εικόνα σώματος τους αυξάνεται. Μια πρόσφατα εξεταζόμενη υποκατηγορία διαταραχής της σωματικής δυσμορφίας, η μυϊκή δυσμορφία (ΜΔ) η οποία κερδίζει την προσοχή των επιστημόνων, αφορά στους άνδρες. H διαταραχή έχει επιπτώσεις κυρίως σε άτομα που ασχολούνται με άσκηση με αντιστάσεις (body building). Η ΜΔ είναι ένα μέρος μόνο από την αυξανόμενη εστίαση των ανδρών στο σώμα τους , καθώς ορισμένοι παράγοντες της ΜΔ έχουν εξηγηθεί αλλά δεν έχουν τοποθετηθεί σε μια θεωρητική βάση . Οι Furnham και Calnan (1998) αναφέρουν ένα ποσοστό 69% του δείγματος έφηβων αγοριών που ήταν δυσαρεστημένα με το σώμα τους επειδή θεωρούσαν ότι η παρούσα μορφή παρέκκλινε από το ιδανικό. Οι McCreary και Sasse (2000) αναφέρονται σε ένα κυνήγι μυϊκής υπερτροφίας όπου εκθέτουν τις αντιλήψεις των ανδρών, ότι δεν είναι τόσο μυώδεις, όσο είναι στην πραγματικότητα και αυτό είναι μια αρνητική επιρροή για την εικόνα σώματός τους.

Παρατηρείται μια έντονη κοινωνική επίδραση, που ξεκινάει από τα ΜΜΕ και επεκτείνεται στην οικογένεια, τις παρέες και την ευρύτερη αποδοχή από το κοινωνικό σύνολο για μια ιδανική εικόνα. Αυτή που προβάλλεται από παντού. Δεν είναι τυχαία τα φίλτρα που χρησιμοποιούνται πριν ανέβει μια φωτογραφία στα social media. Το κυνήγι του ψεύτικου εαυτού, οδηγεί συχνά, ιδιαίτερα τις μικρότερες ηλικίες σε διατροφικές διαταραχές. Μελέτες δείχνουν ότι τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, πολλές φορές, προβάλλουν μη υγιή και μη ρεαλιστικά πρότυπα. Έτσι οι νέοι καλούνται να αποδεχτούν τον εαυτό τους και να εντοπίσουν τρόπους ενίσχυσης της αυτοεκτίμησής τους, αντί να προσπαθούν να μιμηθούν τον εικονικό αυτό κόσμο. Πέραν τούτου, άνδρες και γυναίκες που είχαν θετική άποψη για την εικόνα σώματος τους είχαν και πιο υψηλά επίπεδα αυτοσεβασμού. Αρνητική σχέση υπάρχει μεταξύ αυτοσεβασμού και εικόνας σώματος διότι άτομα με χαμηλό αυτοσεβασμό παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα ΔΔ σύμφωνα με τη βιβλιογραφία.

Αυτό που χρειάζεται είναι να μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε την δική μας εικόνα και να υπάρχει σεβασμός σε αυτή, ακολουθώντας τα υγιή πρότυπα. Η σωματική άσκηση βοηθά όχι μόνο την σωματική, αλλά και την ψυχική υγεία. Η αποχή από το φαγητό είναι καταστροφική, βάζει σε κίνδυνο την υγεία με σοβαρές επιπτώσεις για το μέλλον (οστεοπόρωση, κατάγματα, αναιμία, νεφρική ανεπάρκεια, αφυδάτωση, υπερχλωραιμία, υποκαλιαιμία κ.ά.) και έρχεται σε αντίφαση με την έννοια της υγείας και της ευεξίας καθώς και της ποιότητας ζωής που είναι το επιδιωκόμενο για τους περισσότερους ανθρώπους. Δημιουργείται έτσι ανάγκη να αναπτυχθούν στρατηγικές και παρεμβάσεις που θα συμβάλλουν στη βελτίωση της εικόνας του σώματος των εφήβων μέσα από την επανεκπαίδευση και υιοθέτηση υγιεινών συμπεριφορών, τον επαναπροσδιορισμό των προτύπων που προβάλλονται από τα ΜΜΕ και καθιερώνονται ως πολιτιστικά ιδανικά και καλλιέργεια και ανάπτυξη του αυτοσεβασμού του ατόμου από την παιδική του ηλικία.

Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.

Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!