Σύνταξη: Ηλιάδου Αφροδίτη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Master Practitioner in Eating Disorders and Obesity
Email: iliadouafroditi@outlook.com

Η σχέση μεταξύ διατροφής, μικροβιώματος του εντέρου και αποτελεσματικότητας των εμβολίων είναι πιο στενή απ’ όσο φανταζόμαστε. Καθώς εξακολουθούμε να διανύουμε εποχές όπου οι μολυσματικές ασθένειες απειλούν την υγεία παγκοσμίως, η κατανόηση αυτής της σχέσης και η εφαρμογή των συμπερασμάτων έχει σημασία.

 

Το μικροβίωμα του εντέρου αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην ανοσολογική απόκριση

Το μικροβίωμα του εντέρου -δηλαδή το σύνολο των μικροοργανισμών που ζουν στο πεπτικό μας σύστημα- διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη και λειτουργία του ανοσοποιητικού. Μελέτες δείχνουν ότι μια ισορροπημένη μικροβιακή κοινότητα , η οποία ονομάζεται ευβίωση, μπορεί να ενισχύσει την ανοσολογική απόκριση στα εμβόλια.

Η διατροφή είναι βασικός παράγοντας που διαμορφώνει το μικροβίωμα. Οι δίαιτες πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως η μεσογειακή διατροφή, προάγουν την ανάπτυξη ωφέλιμων μικροβίων που παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας, τα οποία ενισχύουν την παραγωγή αντισωμάτων. Σε αντίθεση, δίαιτες πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά και επεξεργασμένα τρόφιμα συνδέονται με χαμηλή ποικιλομορφία μικροβιώματος και αυξημένη φλεγμονή.

 

Διατροφή και εμβόλια από την κύηση ως την τρίτη ηλικία

Η υγεία του εντερικού μικροβιώματος ξεκινά από τη μήτρα. Οι μητέρες που ακολουθούν ολοκληρωμένη, πλούσια σε φυτικές ίνες διατροφή μεταδίδουν ωφέλιμα μικρόβια στα βρέφη τους ήδη από την εγκυμοσύνη. Επιπλέον, ο τρόπος τοκετού και η μέθοδος σίτισης επηρεάζουν τη σύσταση του εντερικού μικροβιώματος του νεογνού με αποτέλεσμα τα βρέφη που γεννιούνται φυσιολογικά και θηλάζουν να έχουν πλουσιότερο και πιο προστατευτικό μικροβίωμα.

Φτάνοντας στην παιδική ηλικία, η φτωχή διατροφή μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Παιδιά που υποσιτίζονται συχνά δεν αναπτύσσουν επαρκή ανοσολογική απόκριση μετά τον εμβολιασμό. Ωστόσο, είναι ακριβώς αυτά τα παιδιά που χρειάζονται περισσότερο προστασία από τα εμβόλια, αφού είναι πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις.

Αργότερα, καθώς μεγαλώνουμε, η ποικιλομορφία του μικροβιώματος μειώνεται, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους. Αυτό οδηγεί σε ανοσογήρανση, μια φυσική μείωση της αποτελεσματικότητας του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία συνδέεται με μειωμένη απόκριση στα εμβόλια. Ευτυχώς, η σωματική δραστηριότητα και η ισορροπημένη διατροφή μπορούν να καθυστερήσουν αυτή τη διαδικασία.

 

Προβιοτικά και Πρεβιοτικά: Σύμμαχοι του Εμβολιασμού

Τα προβιοτικά (όπως το Lactobacillus rhamnosus και το Bifidobacterium longum) έχουν αποδειχθεί ότι ενισχύουν την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού, ιδιαίτερα όταν λαμβάνονται ως συμπλήρωμα πριν ή κατά τον εμβολιασμό. Παράλληλα, τα πρεβιοτικά -τροφές που τρέφουν τα καλά βακτήρια- ενισχύουν τη σταθερότητα και τη λειτουργία του μικροβιώματος.

Μελέτες σε ενήλικες και παιδιά έχουν καταγράψει ότι η χρήση προβιοτικών αυξάνει τη συγκέντρωση αντισωμάτων μετά από εμβολιασμό.

 

Πώς μπορούμε να προετοιμαστούμε για εμβολιασμό;

  • Διατροφή: Ενισχύουμε την καθημερινή πρόσληψη φυτικών ινών, πρωτεϊνών, βιταμινών (A, C, D, E) και μετάλλων όπως ο ψευδάργυρος. Αποφεύγουμε την υπερκατανάλωση επεξεργασμένων και πλούσιων σε λιπαρά τροφών.
  • Άσκηση: Ενσωματώνουμε τακτική αερόβια άσκηση (όπως περπάτημα ή ποδήλατο) τουλάχιστον 2-3 φορές την εβδομάδα πριν τον εμβολιασμό, ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι.
  • Συμπληρώματα: Ειδικά για άτομα με διατροφικές ελλείψεις ή τους ηλικιωμένους, η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί να υποστηρίξει την ανοσολογική υγεία και την ανταπόκριση στα εμβόλια.
  • Συμβουλή ειδικού: Σε περιπτώσεις χρόνιας νόσου, καρκίνου ή παχυσαρκίας, η εξατομικευμένη καθοδήγηση από γιατρούς ή διαιτολόγους είναι απαραίτητη.

 

Μετά από χρόνια συζήτησης για την πρόληψη, έχουμε φτάσει στο σημείο η δημόσια υγεία  να εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από αυτήν και το πόσο σημαντικό είναι να κατανοούμε και να ενισχύουμε τους φυσικούς μηχανισμούς που αναπτύξαμε παραπάνω.

Οπότε, θα μπορούσαμε να πούμε τελικά πως η ανοσία δεν ξεκινά με τη βελόνα, αλλά με το πιρούνι.

Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.

Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!