Δεν υπάρχει υγεία χωρίς ψυχική υγεία.
Δρ. Αναστασία Κοτσοπούλου
Ψυχολόγος CPsychol AFBPsS
Διευθύντρια Σύγχρονο Κέντρο Υποστήριξης, Εκπαίδευσης, Έρευνας και Εποπτείας
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος η 10η Οκτωβρίου είναι μία ιδιαίτερα σημαντική ημέρα. Είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας που εορτάστηκε για πρώτη φορά το 1992 με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψυχικής Υγείας (World Federation for Mental Health), του καταξιωμένου διεθνούς οργανισμού με παρουσία σε πάνω από 150 χώρες.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας έχει ως στόχο να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τα ψυχικά νοσήματα και την ψυχική υγεία. Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα είναι αφιερωμένη στους νέους ανθρώπους και έχει ως θέμα “Νέοι άνθρωποι και Ψυχική Υγεία σε έναν κόσμο που αλλάζει”.
Οι αριθμοί λένε πάντα την αλήθεια
Πόσο σημαντική είναι όμως η ψυχική υγεία; Πολύ περισσότερο από όσο νομίζουμε. Τα διαθέσιμα στοιχεία πραγματικά τρομάζουν, ειδικά εάν κάποιος σκεφτεί ότι οι αριθμοί που αναφέρονται παρακάτω είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο υψηλοί καθώς σε χώρες του τρίτου κόσμου αλλά και σε κοινωνικές ομάδες χαμηλότερων εισοδημάτων πολλά περιστατικά δεν καταγράφονται ποτέ.
|
ΠΑΘΗΣΗ |
ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ | ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΑΣΧΟΝΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ |
|
Οποιαδήποτε ψυχική διαταραχή |
15,5% | 1,1 δισεκατομμύρια |
|
Κατάθλιψη |
4% |
268 εκατομμύρια |
|
Αγχώδεις διαταραχές (φοβίες, μετατραυματικές διαταραχές, ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές – OCD κλπ) |
4% |
275 εκατομμύρια |
|
Διπολικές διαταραχές |
0,6% |
40 εκατομμύρια |
| Σχιζοφρένεια | 0,3% |
21 εκατομμύρια |
| Διαταραχές πρόσληψης τροφής (ανορεξία, βουλιμία) | 0,14% |
10 εκατομμύρια |
Εάν στα παραπάνω συνυπολογιστεί και ο αριθμός των ανθρώπων παγκοσμίως που παρουσιάζουν διαταραχές λόγω της κατάχρησης αλκοόλ (πάνω από 100 εκατομμύρια) και ναρκωτικών ουσιών (60 εκατομμύρια) καταλαβαίνει κανείς το μέγεθος του προβλήματος. Δυστυχώς μάλιστα, η τάση που διακρίνεται είναι αυτή της επιδείνωσης, καθώς υπολογίζεται ότι μέχρι το 2020 η κατάθλιψη θα είναι πλέον η δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας
Αλήθεια, τι σημαίνει να είσαι νέος στην εποχή μας; Για πολλούς από εμάς που είμαστε πλέον κάποιας μεγαλύτερης ηλικίας, οι εποχές της εφηβείας και των πρώτων χρόνων της ενηλικίωσής μας είναι πια αναμνήσεις, ωραιοποιημένες μέσα από τον φακό της νοσταλγίας.
Ήταν όμως πάντα τόσο τέλεια τα πράγματα; Είναι σίγουρο ότι όταν περάσαμε την πύλη του πανεπιστημίου ή πιάσαμε την πρώτη μας δουλειά, γεμίσαμε από ένα κύμα, σχεδόν “τσουνάμι” ενθουσιασμού και αυτοπεποίθησης. Όμως, εάν προσπαθήσουμε να δούμε το παρελθόν αντικειμενικά, θα διαπιστώσουμε ότι μαζί με τα θετικά συναισθήματα, υπήρχε πάντα, ως ένα βαθμό, άγχος και αβεβαιότητα.
Τα αρνητικά αυτά συναισθήματα στους εφήβους και νέους, εάν δεν αναγνωριστούν έγκαιρα, μπορούν να οδηγήσουν σε ψυχικές διαταραχές ή ασθένειες. Και προσθέστε και κάτι ακόμη στην εξίσωση: σε αντίθεση με τους ανθρώπους, μίας μόλις γενιάς πριν, όπου το ύστατο μέσο συνδεσιμότητας ήταν το SMS μέσα από το πανταχού παρών (τότε) Nokia 3310, οι νέοι άνθρωποι σήμερα κατακλύζονται κυριολεκτικά από επιλογές ψηφιακών δικτύων – και εξαιτίας αυτών εκτίθενται καθημερινά στο κυβερνοέγκλημα, στο cyber bullying και στα βίαια βιντεοπαιχνίδια.
Επιπλέον, πολλοί έφηβοι, αλλά και παιδιά ζουν σε περιοχές όπου φυσικές καταστροφές, πολεμικές συγκρούσεις και επιδημίες είναι καθημερινά φαινόμενα. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι ψυχικές ασθένειες ανάμεσα στους νέους ανθρώπους είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.
Τέλος, και στις περιπτώσεις των νέων ατόμων, οι αριθμοί είναι αδιάψευστος μάρτυρας. Έχει υπολογιστεί ότι οι μισές ψυχικές ασθένειες ξεκινούν στην ηλικία των14 ετών (αν και πολλές από αυτές δεν διαγιγνώσκονται παρά πολύ αργότερα). Η αυτοκτονία είναι η δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως στις ηλικίες 15 έως 19, ενώ η κατάχρηση αλκοόλ, απαγορευμένων ουσιών και οι διαταραχές πρόσληψης τροφής είναι ιδιαίτερα εκτεταμένες
Τι μπορεί να γίνει;
Σε ένα παγκόσμιο επίπεδο, μπορούν να γίνουν πολλά, αρκεί να υπάρξει η κατάλληλη βούληση! Η πρόληψη των ψυχικών νοσημάτων αρχίζει με την καλύτερη κατανόησή τους. Γονείς και καθηγητές μπορούν και πρέπει να βοηθήσουν τους εφήβους και νέους να αντιμετωπίσουν τις συσσωρευμένες προκλήσεις.
Ακόμη, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, παντού στον κόσμο, πρέπει να εκπαιδευτούν ώστε να μπορούν να ανιχνεύσουν συμπτώματα ψυχικών διαταραχών σε νεανικές ηλικίες. Και τέλος, οι ίδιες οι κυβερνήσεις αλλά και κοινωνικοί φορείς χρειάζεται να προωθήσουν και να επενδύσουν σε προγράμματα ψυχικής υγείας για τους νέους.
Στα παραπάνω δίνεται και η έμφαση της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας. Όλοι μαζί, μπορούμε, κάνοντας τη δικιά μας κατάθεση ψυχής να βοηθήσουμε κάθε άνθρωπο, και ιδιαίτερα όσους νέους αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Ας το τολμήσουμε!
Προηγούμενα θέματα Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας
2017: Ψυχική Υγεία στον χώρο εργασίας
2016: Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας για όλους
2015: Αξιοπρέπεια στην Ψυχική Υγεία
2014: Ζώντας με σχιζοφρένεια
Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.
Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ.