Αντιμετωπίζοντας τα καλοκαιρινά τσιμπήματα εντόμων

Τα τσιμπήματα εντόμων είναι μια κοινή εμπειρία, ιδιαίτερα τους θερμούς μήνες του χρόνου, όταν περνάμε περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους. Αν και τις περισσότερες φορές είναι ακίνδυνα, υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να εξελιχθούν σε σοβαρό πρόβλημα για την υγεία. Η σωστή ενημέρωση και η γρήγορη αντίδραση μπορούν να κάνουν τη διαφορά.

Δήγματα και τσιμπήματα. Ποια είναι η διαφορά

Συχνά, αναφερόμαστε σε κάθε επαφή με έντομο που προκαλεί ενόχληση στο δέρμα ως “τσίμπημα”. Ωστόσο, υπάρχει σημαντική διαφορά ανάμεσα σε ένα δήγμα και ένα τσίμπημα. Η κατανόηση αυτής της διαφοράς βοηθά στην καλύτερη αναγνώριση του προβλήματος και στην πιο αποτελεσματική αντιμετώπισή του.

Τα δήγματα προκύπτουν όταν ένα έντομο δαγκώνει και απομυζά αίμα ή προκαλεί βλάβη στο δέρμα για να τραφεί. Συνήθως, η πράξη αυτή περνά απαρατήρητη εκείνη τη στιγμή, καθώς πολλά από αυτά τα έντομα εκκρίνουν αναισθητική ουσία στο σάλιο τους για να μην γίνουν αντιληπτά. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται λίγα λεπτά μετά.

Αντίθετα, τα τσιμπήματα είναι αμυντικός μηχανισμός. Το έντομο εγχέει δηλητήριο για να προστατευθεί από απειλή. Γίνονται άμεσα αντιληπτά, συνοδεύονται από οξύ πόνο και προκαλούν άμεση αντίδραση του οργανισμού, αν και ο πόνος συνήθως υποχωρεί σε λίγα λεπτά ή ώρες.

Έντομα που προκαλούν δήγματα

Τα δήγματα σχετίζονται κυρίως με έντομα που τρέφονται με αίμα ή χρησιμοποιούν το δέρμα μας για να ωριμάσουν ή να αναπαραχθούν. Τα πιο συνηθισμένα είναι:

Κουνούπια
Σκνίπες
Κοριοί
Τσιμπούρια
Ψύλλοι
Ψείρες
Αράχνες
Άλλα παρασιτικά έντομα.

Έντομα που προκαλούν τσιμπήματα

Τα έντομα που τσιμπούν συνήθως ανήκουν στην κατηγορία των υμενόπτερων και επιτίθενται όταν αισθανθούν απειλή. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν:

Μέλισσες
Σφήκες
Αγριόσφηκες (σκούρκοι)
Μερικά είδη μυρμηγκιών.

Το τσίμπημα τους συνοδεύεται από ένεση δηλητηρίου, που έχει φλεγμονώδη και ενίοτε αλλεργιογόνο δράση.

Αντίδραση του οργανισμού

Η αντίδραση του σώματός μας σε ένα δήγμα ή τσίμπημα εντόμου μπορεί να είναι είτε φλεγμονώδους είτε αλλεργικής φύσης (και κάποιες φορές συνδυαστική). Σε περιπτώσεις φλεγμονώδους αντίδρασης, παρατηρούνται τα χαρακτηριστικά βλατιδώδη εξανθήματα (παρόμοια με μικρά “σπυράκια”), τα οποία διαφέρουν σε μορφή και ένταση, ανάλογα με το έντομο που προκάλεσε το πρόβλημα.

Σε ό,τι αφορά την αλλεργική αντίδραση, εκτιμάται ότι περίπου το 15% του πληθυσμού παρουσιάζει ευαισθησία στο δηλητήριο ορισμένων εντόμων, χωρίς απαραίτητα να το γνωρίζει. Οι αλλεργικές εκδηλώσεις μπορεί να κυμαίνονται από ήπια συμπτώματα όπως ναυτία, εντερικές κράμπες και διάρροια, έως πιο έντονο οίδημα ή ακόμα και αναφυλακτικό σοκ, μια σοβαρή και δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση που απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση.

Πότε το τσίμπημα γίνεται επικίνδυνο;

Τα τσιμπήματα θεωρούνται επικίνδυνα όταν συντρέχουν οι παρακάτω περιπτώσεις.

Υπάρχουν συμπτώματα αναφυλαξίας, όπως:

Δυσκολία στην αναπνοή
Πρήξιμο στο πρόσωπο, στα χείλη ή στη γλώσσα
Ταχυκαρδία ή ζάλη
Έντονος ιδρώτας ή απώλεια συνείδησης.

Το έντομο μπορεί να μεταδώσει ασθένειες. Παραδείγματα:

Τσιμπούρια. Μπορεί να μεταδώσουν τη νόσο του Lyme ή ερλιχίωση
Κουνούπια. Σε ορισμένες περιοχές, είναι φορείς ασθενειών όπως ελονοσία, Δάγκειος πυρετός ή ιός του Δυτικού Νείλου.

Εμφανίζεται δευτερογενής λοίμωξη. Συγκεκριμένα:

Η περιοχή παραμένει κόκκινη, πονάει έντονα ή εκκρίνει πύον
Υπάρχει πυρετός
Παρατηρείται διόγκωση λεμφαδένων κοντά στο σημείο του τσιμπήματος.

Πρώτες βοήθειες: Τι να κάνετε άμεσα

Καθαρίστε το σημείο με σαπούνι και νερό.
Εφαρμόστε πάγο για 10 λεπτά για να μειώσετε το πρήξιμο και τον πόνο.
Χρησιμοποιήστε αντιισταμινική κρέμα ή αλοιφή με κορτιζόνη για τον κνησμό.
Μην ξύνετε την περιοχή, γιατί μπορεί να προκληθεί μόλυνση.
Αν πρόκειται για τσίμπημα μέλισσας, αφαιρέστε το κεντρί προσεκτικά με την άκρη κάρτας ή νυχιού. Μην το πιέσετε, γιατί μπορεί να απελευθερωθεί περισσότερο δηλητήριο.

Σε περίπτωση αλλεργικής αντίδρασης

Καλέστε άμεσα το 166 ή πηγαίνετε στο πλησιέστερο νοσοκομείο.
Αν διαθέτετε ένεση αδρεναλίνης (π.χ. EpiPen), χρησιμοποιήστε την χωρίς καθυστέρηση.

Πρόληψη: Πώς να αποφύγετε τα τσιμπήματα

Η καλύτερη στρατηγική είναι η πρόληψη. Ορισμένα μέτρα περιλαμβάνουν:

Χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικά σε δέρμα και ρούχα, με εγκεκριμένα συστατικά όπως DEET ή ικαριδίνη.
Φοράτε ρούχα με μακριά μανίκια και κλειστά παπούτσια όταν βρίσκεστε σε περιοχές με πολλά έντομα.
Αποφύγετε τα έντονα αρώματα και τα ρούχα σε έντονα χρώματα, γιατί προσελκύουν έντομα.
Κλείνετε πόρτες και παράθυρα ή χρησιμοποιείτε σίτες, ειδικά το βράδυ.

Ειδική μνεία στα παιδιά

Τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα στα τσιμπήματα, καθώς έχουν λεπτότερο δέρμα και συχνά ξύνουν το σημείο, προκαλώντας δευτερογενείς μολύνσεις. Επιπλέον, η αντίδραση στο δηλητήριο μπορεί να είναι πιο έντονη. Επομένως:

Επιλέξτε ειδικά εντομοαπωθητικά εγκεκριμένα για παιδική χρήση.
Προσέξτε ιδιαίτερα τον βραδινό ύπνο με χρήση κουνουπιέρας.
Εκπαιδεύστε τα παιδιά να μην πλησιάζουν σφηκοφωλιές, μέλισσες ή άλλα ύποπτα έντομα.

Επίλογος

Τα τσιμπήματα εντόμων είναι μεν συνήθη, αλλά όχι πάντα αθώα. Η γνώση των ενδείξεων κινδύνου, η εφαρμογή σωστών πρώτων βοηθειών και τα μέτρα πρόληψης μπορούν να σας γλιτώσουν από περιπέτειες. Το καλοκαίρι είναι για απολαύσεις, και όχι για αλλεργίες και αναστατώσεις. Φροντίστε να είστε προετοιμασμένοι και να το χαρείτε κάθε στιγμή με ασφάλεια!

Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.

Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!