Έκθεση στον ήλιο και ατοπική δερματίτιδα. Τι πρέπει να γνωρίζετε.

Η ατοπική δερματίτιδα, μία μορφή εκζέματος, είναι μία χρόνια δερματική κατάσταση που πλήττει περίπου 10% με 20% των παιδιών και 2% με 10% των ενηλίκων παγκοσμίως. Με κύριο σύμπτωμα τη φαγούρα και την ερυθρότητα, η ατοπική δερματίτιδα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής, καθώς πολλές φορές ο κνησμός είναι βασανιστικός και επηρεάζει ακόμη και τον ύπνο.

Ποια είναι όμως η σχέση της πάθησης με τον ήλιο; Τι επιτρέπεται και τι όχι;

 

Γενικά

Η ακριβής αιτία της ατοπικής δερματίτιδας παραμένει άγνωστη, όμως γνωρίζουμε αρκετούς παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνισή της. Στην καρδιά της πάθησης βρίσκεται μία φλεγμονώδης αντίδραση, που σχετίζεται με την υπερβολική παρουσία φλεγμονωδών κυττάρων στο δέρμα. Παράλληλα, το δέρμα των ασθενών παρουσιάζει ελαττωματικό φραγμό, γεγονός που οδηγεί σε έντονη ξηρότητα και αυξημένη ευαισθησία σε εξωτερικά ερεθίσματα.

Η ανάπτυξη της νόσου φαίνεται να επηρεάζεται από τρεις βασικούς παράγοντες:

• Γενετική προδιάθεση. Το οικογενειακό ιστορικό παίζει σημαντικό ρόλο. Αν κάποιος από τους γονείς έχει ιστορικό ατοπικής δερματίτιδας ή άλλων αλλεργικών καταστάσεων (όπως άσθμα ή αλλεργική ρινίτιδα), είναι πιο πιθανό το παιδί να εμφανίσει τη νόσο.
• Ανοσοποιητικό σύστημα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το ανοσοποιητικό δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως ή αντιδρά υπερβολικά σε κοινά ερεθίσματα, συμβάλλοντας έτσι στην εκδήλωση των συμπτωμάτων.
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες. Η χρήση ζεστού νερού, τα αρωματισμένα σαπούνια ή καθαριστικά, ακόμη και ο ιδρώτας ή η γύρη, μπορούν να ερεθίσουν το δέρμα και να προκαλέσουν εξάρσεις.

 

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα διαφέρουν σημαντικά από άτομο σε άτομο, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν:

• Έντονη φαγούρα, που συχνά χειροτερεύει κατά τη διάρκεια της νύχτας και διαταράσσει τον ύπνο.
• Ξηρό, τραχύ ή ραγισμένο δέρμα, το οποίο συχνά γίνεται πιο ευάλωτο σε μολύνσεις.
• Εξανθήματα που επιδεινώνονται με το ξύσιμο και οδηγούν σε φλεγμονή ή ακόμα και πληγές.
• Κόκκινες, καφέ ή γκρι κηλίδες, που εμφανίζονται κυρίως στα χέρια, τα πόδια, τους αστραγάλους, τους καρπούς, τον λαιμό, το στήθος, τα βλέφαρα και στις εσωτερικές πτυχώσεις αγκώνων και γονάτων.
• Ευαισθησία και οίδημα του δέρματος, κυρίως σε περιοχές που έχουν υποστεί επαναλαμβανόμενο ξύσιμο.

 

Ο ήλιος: φίλος ή εχθρός;

Η ηλιακή ακτινοβολία, και ειδικά η UVB, έχει αντιφλεγμονώδη δράση και χρησιμοποιείται σε θεραπείες φωτοθεραπείας για διάφορες δερματικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ατοπικής δερματίτιδας. Για αρκετούς ασθενείς, η ήπια, ελεγχόμενη έκθεση στον ήλιο μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα, καθώς μειώνεται η φλεγμονή και ενισχύεται η σύνθεση βιταμίνης D, η οποία συμβάλλει στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού.

Ωστόσο, η γραμμή μεταξύ ευεργετικής και επιβλαβούς έκθεσης είναι λεπτή. Σε πολλούς πάσχοντες, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο ή η έκθεση χωρίς αντηλιακή προστασία μπορεί να οδηγήσει σε:

• Ερεθισμό και έξαρση της δερματίτιδας
• Έντονη ξηρότητα
• Ηλιακά εγκαύματα
• Φωτοευαισθησία.

 

Πώς αντιδρά το ατοπικό δέρμα στον ήλιο;

Όπως αναφέραμε, το δέρμα των ατόμων με ατοπική δερματίτιδα παρουσιάζει φραγμό που δεν λειτουργεί σωστά, με αποτέλεσμα να χάνει εύκολα υγρασία και να γίνεται πιο ευαίσθητο σε εξωτερικούς ερεθισμούς. Όταν ένα τέτοιου τύπου δέρμα εκτίθεται στον ήλιο:

• Η θερμότητα προκαλεί εφίδρωση, η οποία ερεθίζει περαιτέρω την ήδη ευάλωτη επιδερμίδα.
• Η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να πυροδοτήσει φλεγμονώδεις αντιδράσεις, ιδιαίτερα σε περιόδους έξαρσης.
• Οι έντονες μεταβολές θερμοκρασίας (πχ έξοδος από κλιματιζόμενο χώρο στο έντονο καλοκαιρινό φως) επιδεινώνουν τον κνησμό και την ξηρότητα.

 

Η σημασία της αντηλιακής προστασίας

Για τα άτομα με ατοπική δερματίτιδα, η αντηλιακή προστασία δεν είναι απλώς ένα μέσο πρόληψης κατά των ηλιακών εγκαυμάτων, αλλά απαραίτητη στην καθημερινή ρουτίνα φροντίδας του δέρματος. Ωστόσο, η επιλογή αντηλιακού πρέπει να γίνεται προσεκτικά.

Να προτιμώνται αντηλιακά:

• Ειδικά για ευαίσθητο ή ατοπικό δέρμα
• Με φυσικά φίλτρα (πχ οξείδιο του ψευδαργύρου, διοξείδιο του τιτανίου)
• Με υψηλό δείκτη προστασίας (SPF 50+)
• Χωρίς άρωμα, οινόπνευμα ή συντηρητικά.

Να αποφεύγονται:

• Αντηλιακά με χημικά φίλτρα που ενδέχεται να προκαλέσουν ερεθισμούς
• Προϊόντα με έντονο άρωμα ή χρώμα
• Αντηλιακά σε μορφή σπρέι που περιέχουν προωθητικά αέρια.

 

Παιδιά και ατοπική δερματίτιδα

Η διαχείριση της έκθεσης στον ήλιο είναι ακόμη πιο σημαντική στα παιδιά με ατοπική δερματίτιδα. Το παιδικό δέρμα είναι πιο λεπτό, ευαίσθητο και αφυδατώνεται πιο εύκολα. Η χρήση παιδικών αντηλιακών με φυσικά φίλτρα, συχνή ενυδάτωση και η αποφυγή παρατεταμένης ηλιοθεραπείας είναι καθοριστικής σημασίας για την αποφυγή εξάρσεων.

 

Επίλογος. Ήλιος με μέτρο και επίγνωση

Η σωστή έκθεση στον ήλιο μπορεί να προσφέρει οφέλη σε όσους πάσχουν από ατοπική δερματίτιδα. Η μέτρια, προστατευμένη και καλά σχεδιασμένη επαφή με την ηλιακή ακτινοβολία είναι το κλειδί για να αποφύγετε τα προβλήματα και να απολαύσετε με ασφάλεια τις ηλιόλουστες ημέρες.

Αν πάσχετε από ατοπική δερματίτιδα και δεν είστε σίγουροι για το πώς να προστατευθείτε σωστά από τον ήλιο, συμβουλευτείτε τον δερματολόγο σας. Με τις κατάλληλες οδηγίες και προϊόντα, το καλοκαίρι μπορεί να γίνει σύμμαχος, και όχι εχθρός, για το δέρμα σας!

Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.

Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!