Μία παρομοίωση, που μπορεί να μας βοηθήσει στο να καταλάβουμε τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος είναι η εξής: Ας φανταστούμε το σώμα μας σαν ένα κάστρο. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι ο στρατός μας, με γενναίους στρατιώτες τα ειδικά μας κύτταρα που πολεμούν αδιάκοπα, μέρα και νύχτα, τους εισβολείς (μικρόβια και ιούς) που θέλουν να καταλάβουν το κάστρο.

Τι συμβαίνει όμως, όταν ο στρατός μας μπερδευτεί και αρχίσει να επιτίθεται στο ίδιο μας το κάστρο; Τότε, μπορούν να παρουσιαστούν τα λεγόμενα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως διαβήτης Τύπου 1, σκλήρυνση κατά πλάκας, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ψωρίαση κλπ, από μία λίστα που περιλαμβάνει περισσότερα από 100 γνωστά αυτοάνοσα νοσήματα.

Δείτε περισσότερα για τη δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού, καθώς και κάποια από τα συχνότερα αυτοάνοσα νοσήματα στο άρθρο μας που ακολουθεί.

 

Τι είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα;

Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι μια ευρεία κατηγορία ασθενειών, στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ανθρώπου επιτίθεται κατά λάθος στους ιστούς και τα όργανα τα οποία θα έπρεπε, βάσει σχεδιασμού, να προστατεύει. Το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει τα λεγόμενα αντισώματα, ειδικές πρωτεΐνες που αναγνωρίζουν και καταστρέφουν βακτήρια και ιούς. Αυτοάνοσα νοσήματα εμφανίζονται όταν ο οργανισμός δημιουργεί παθολογικά αντισώματα (αυτοαντισώματα) απέναντι στους δικούς του ιστούς.

 

Τι προκαλεί τα αυτοάνοσα νοσήματα;

Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη κατανοήσει πλήρως το ανοσοποιητικό
σύστημα και το γιατί ο οργανισμός παράγει ανοσολογική απάντηση στον εαυτό του. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλά ερεθίσματα που παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη ενός αυτοάνοσου νοσήματος, όπως βακτήρια, ιοί, τοξίνες, ορμόνες, υπερβολικό στρες και άλλα που μπορεί να προκαλέσουν αυτοάνοση απόκριση σε ένα άτομο που ήδη έχει γενετική προδιάθεση για να αναπτύξει αυτοάνοσο νόσημα.

 

Τα συχνότερα αυτοάνοσα νοσήματα

Δείτε στη συνέχεια κάποια από τα συχνότερα αυτοάνοσα νοσήματα.

 

Ρευματοειδής αρθρίτιδα

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια ασθένεια όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στις αρθρώσεις, προκαλώντας ερυθρότητα, πόνο και ακαμψία. Σε μερικούς ανθρώπους, η πάθηση μπορεί να βλάψει μεγάλη ποικιλία συστημάτων του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του δέρματος, των ματιών, των πνευμόνων, της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων. Αν και νέα φάρμακα έχουν βελτιώσει δραματικά τις θεραπευτικές επιλογές, η σοβαρή ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει σωματικές αναπηρίες.

 

Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος

Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ΣΕΛ) συχνά χαρακτηρίζεται από το εξάνθημα σε σχήμα πεταλούδας που μπορεί να εμφανιστεί στο πρόσωπο κατά τη διάρκεια εξάρσεων. Ωστόσο, στη συστηματική του μορφή, ο λύκος επηρεάζει πολλά περισσότερα από το δέρμα, περιλαμβανομένων των αρθρώσεων, των νεφρών, του εγκεφάλου και της καρδιάς.

Ο πόνος στις αρθρώσεις, η κόπωση και τα εξανθήματα είναι από τα πιο κοινά συμπτώματα. Άλλα συμπτώματα είναι δύσπνοια, πόνος στο στήθος, πονοκέφαλοι, σύγχυση, ξηροφθαλμία, πυρετός και δερματικές βλάβες που επιδεινώνονται με την έκθεση στον ήλιο.

 

Διαβήτης Τύπου 1

Το πάγκρεας παράγει την ορμόνη ινσουλίνη, η οποία βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Στον διαβήτη Τύπου 1, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται και καταστρέφει τα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας, προκαλώντας ανεξέλεγκτα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Τα αποτελέσματα χρόνιου υψηλού σακχάρου στο αίμα οδηγούν σε βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία και τα όργανα, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς, των νεφρών, των ματιών και των νεύρων.

 

Σκλήρυνση κατά Πλάκας

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ονομάζεται και Πολλαπλή Σκλήρυνση) είναι μια νευρολογική αυτοάνοση ασθένεια που καταστρέφει το περίβλημα της μυελίνης, την προστατευτική επικάλυψη που περιβάλλει τα νευρικά κύτταρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Η βλάβη στο περίβλημα της μυελίνης επιβραδύνει την ταχύτητα μετάδοσης των μηνυμάτων μεταξύ του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού προς και από το υπόλοιπο σώμα.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μούδιασμα, αδυναμία, προβλήματα ισορροπίας και δυσκολία στο περπάτημα. Η ασθένεια εμφανίζεται σε διάφορες μορφές που εξελίσσονται με διαφορετικούς ρυθμούς.

 

Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου (ελκώδης κολίτιδα & νόσος του Crohn)

Οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου προκαλούν φλεγμονή στο εντερικό τοίχωμα.
Η νόσος του Crohn μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή σε οποιοδήποτε μέρος του γαστρεντερικού σωλήνα, ενώ η ελκώδης κολίτιδα επηρεάζει μόνο το παχύ έντερο και το ορθό. Η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn έχουν κοινά συμπτώματα όπως διάρροια, αιμορραγία από το ορθό, κοιλιακό άλγος, κόπωση και απώλεια βάρους.

Για ορισμένους ασθενείς, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου είναι μια ήπια ασθένεια, ενώ για άλλους είναι μια εξουθενωτική κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές.

 

Ψωρίαση

Η ψωρίαση είναι χρόνιο αυτοάνοσο νόσημα του δέρματος. Προκαλείται από δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, που επιτίθεται και καταστρέφει κύτταρα του δέρματος συνήθως στους αγκώνες, στο τριχωτό της κεφαλής, στα γόνατα, στην περιοχή της μέσης και στα γεννητικά όργανα. Η έκταση των δερματικών βλαβών διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο.

 

Σκληρόδερμα

Αν και ό όρος αναφέρεται στη σκλήρυνση του δέρματος, η νόσος μπορεί να προκαλέσει σκλήρυνση πολλών οργάνων. Το σκληρόδερμα χαρακτηρίζεται από αυξημένη σύνθεση και εναπόθεση κολλαγόνου, εξαιτίας ινοβλαστών που ενεργοποιούνται από το ανοσολογικό σύστημα. Όταν η νόσος περιορίζεται στο δέρμα, οι βλάβες εμφανίζονται συνήθως στο θώρακα, στην κοιλιά και στη ράχη.

 

Νόσος του Graves

Η νόσος του Graves προσβάλλει τον θυρεοειδή αδένα στο λαιμό, αναγκάζοντάς τον σε υπερβολική παραγωγή ορμονών. Η λήψη υπερβολικής ποσότητας από αυτές τις ορμόνες αυξάνει τη δραστηριότητα του σώματος, προκαλώντας συμπτώματα όπως νευρικότητα, γρήγορο καρδιακό παλμό, δυσανεξία στη θερμότητα και ακούσια απώλεια βάρους. Ένα άλλο κοινό σύμπτωμα είναι τα διογκωμένα μάτια.

 

Θυρεοειδίτιδα Hashimoto

Σε αντίθεση με τη νόσο του Graves, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto αφορά την ανεπάρκεια παραγωγής θυρεοειδικής ορμόνης. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αύξηση βάρους, ευαισθησία στο κρύο, κόπωση, απώλεια μαλλιών και πρήξιμο του θυρεοειδούς που ονομάζεται βρογχοκήλη.

 

Μυασθένεια Gravis (βαριά μυασθένεια)

Η βαριά μυασθένεια επηρεάζει τα νευρικά ερεθίσματα που βοηθούν τον εγκέφαλο να ελέγχει τους μύες. Όταν η επικοινωνία από τα νεύρα στους μύες είναι εξασθενημένη, τα σήματα δεν μπορούν να κατευθύνουν τους μύες στο να συστέλλονται.

Το πιο κοινό σύμπτωμα είναι η μυϊκή αδυναμία, η οποία επιδεινώνεται με τη δραστηριότητα και βελτιώνεται με την ανάπαυση. Οι μύες που ελέγχουν τις κινήσεις των ματιών, το άνοιγμα των βλεφάρων, την κατάποση και τις κινήσεις του προσώπου συχνά επηρεάζονται.

 

Σημαντικά στοιχεία για τα αυτοάνοσα νοσήματα

  • 1 στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως πάσχει από αυτοάνοσο νόσημα.
  • Οι γυναίκες πάσχουν σε διπλάσιο ποσοστό από ό,τι οι άνδρες.
  • Τα αυτοάνοσα νοσήματα τείνουν να συγκεντρώνονται σε οικογένειες, επηρεάζοντας πολλά μέλη της οικογένειας και διαδοχικές γενιές.
  • Τα αυτοάνοσα νοσήματα ΔΕΝ είναι μορφή καρκίνου.
  • Τα αυτοάνοσα νοσήματα ΔΕΝ είναι μεταδοτικά ούτε μολυσματικά.

Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.

Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!