“Και να! μέσ’ στον ύπνο μου
την έφερε τ’ όνειρο κοντά μου και πάλι
τη θάλασσα εκεί τη ρηχή και την ήμερη,
τη θάλασσα εκεί την πλατιά, τη μεγάλη.”
Κωστής Παλαμάς

Ο ύπνος. Χιλιοτραγουδισμένος από κορυφαίους ποιητές και λογοτέχνες. Απαθανατισμένος σε δεκάδες έργα ζωγραφικής και γλυπτικής. Εξυμνημένος στα πιο διάσημα παραμύθια της ανθρωπότητας. Δεν είναι τυχαίο. Δεν υπάρχει ανθρώπινη ζωή χωρίς ύπνο. Τι συμβαίνει λοιπόν με το ανοσοποιητικό μας σύστημα όταν έχουμε έλλειψη ύπνου;

Αρκετά πράγματα, από τα οποία, δυστυχώς, κανένα δεν είναι καλό. Δείτε περισσότερα στο άρθρο μας που ακολουθεί.

 

Τι συμβαίνει στην παρατεταμένη στέρηση ύπνου

Πριν εξετάσουμε τη σχέση του ύπνου με το ανοσοποιητικό, ας δούμε τι σημαίνει γενικά ή έλλειψή του. Ακόμη και 24 ώρες χωρίς ύπνο προκαλούν μπερδεμένη ομιλία, μειωμένη λήψη αποφάσεων, ελάττωση μνήμης και προσοχής, μειωμένη όραση και ακοή και κακό συντονισμό χεριού και ματιού.

Όταν κάποιος πιέζει τον εαυτό του να μείνει άγρυπνος για μία μέρα ή και παραπάνω (όπως συχνά κάνουν οι φοιτητές στις εξεταστικές περιόδους), βρίσκεται ήδη στο όριο εγρήγορσης-ύπνου, παρ’ όλο που φαίνεται να είναι ξύπνιος. Καθώς αυτή η κατάσταση μπορεί να περιλαμβάνει παραισθήσεις και διαστήματα απροσεξίας, η στέρηση ύπνου, όσο παρατείνεται, τόσο πιο επικίνδυνη γίνεται.

 

Ύπνος και ανοσοποιητικό

Τις τελευταίες δεκαετίες, η ανοσοπαθολογία (υποειδικότητα της κλινικής παθολογίας που επικεντρώνεται στο ρόλο του ανοσοποιητικού συστήματος στις διαδικασίες νόσησης) έχει φέρει στο φως νέα στοιχεία που επιβεβαιώνουν ότι η στέρηση ύπνου οδηγεί στην κατάρρευση της ανοσολογικής αυτοανοχής, δηλαδή της ικανότητας του οργανισμού να προφυλάσσεται από τον ίδιο του τον εαυτό.

Σε μελέτη του 2021 που δημοσιεύθηκε στην έγκριτη αμερικανική Εθνική Βιβλιοθήκη της Ιατρικής (National Library of Medicine), αναλύθηκε εις βάθος η σχέση του ύπνου με το ανοσοποιητικό σύστημα. Τα αποτελέσματα εντυπωσιάζουν, καθώς, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι διαταραχές του ύπνου οδηγούν συχνά σε αυτοάνοσα νοσήματα, αλλά και αντιστρόφως: η θεραπεία σε ασθενείς με αυτοάνοσες παθήσεις έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση του ύπνου.

Η μελέτη επισημαίνει ότι οι διαταραχές ύπνου χωρίς άπνοια, συμπεριλαμβανομένης της αϋπνίας, συσχετίστηκαν με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης αυτοάνοσων νοσημάτων όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και το σκληρόδερμα.

Ομοίως, σε συγγενείς ασθενών με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (και ως εκ τούτου σε αυξημένο κίνδυνο για την ασθένεια) η σύντομη διάρκεια ύπνου συσχετίστηκε με την τελική μετάβαση των συγγενών αυτών στον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο.

Επιπλέον, ο ρόλος της στέρησης ύπνου ως παράγοντα κινδύνου για αυτοάνοσα νοσήματα επιβεβαιώνεται από μελέτες σε ζώα. Σε ποντίκια με γενετική προδιάθεση να αναπτύξουν συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, η χρόνια στέρηση ύπνου, που εφαρμόστηκε σε ηλικία που τα ζώα ήταν ακόμη κλινικά υγιή, προκάλεσε πρώιμη έναρξη της νόσου.

 

Μειωμένο ανοσοποιητικό από τις 3 πρώτες ώρες χωρίς ύπνο

Μία ακόμη μελέτη, δημοσιευμένη στο έγκριτο αμερικανικό περιοδικό Journal of Experimental Medicine επιβεβαιώνει τη σχέση του ανοσοποιητικού με τον ύπνο. Οι επιστήμονες διεξήγαγαν ένα 24ωρο πείραμα με εθελοντές: Μια ομάδα αφέθηκε να κοιμηθεί για οκτώ ώρες τη νύχτα, ενώ μια δεύτερη ομάδα έμεινε ξύπνια για όλη την περίοδο. Κατά τη διάρκεια του πειράματος, λαμβάνονταν τακτικά αίμα από τους συμμετέχοντες.

Οι επιστήμονες κατάφεραν να δείξουν ότι η λειτουργία των Τ-λεμφοκυττάρων, των λευκών αιμοσφαιρίων που είναι υπεύθυνα για την καταπολέμηση των παθογόνων παραγόντων, ήταν μειωμένη μετά από τρεις μόνο ώρες χωρίς ύπνο!

 

Πιθανή εξήγηση

Αρκετοί μηχανισμοί έχουν διατυπωθεί για να εξηγήσουν τη σχέση μεταξύ της στέρησης ύπνου και του κινδύνου αυτοάνοσης νόσου. Μία από τις επικρατέστερες θεωρίες αναφέρει ότι η στέρηση ύπνου μπορεί να επιταχύνει την ανάπτυξη νόσου μέσω μηχανισμών που περιλαμβάνουν αυξημένη παραγωγή προφλεγμονωδών κυτοκινών (πρωτεϊνών που λειτουργούν ως “μοριακοί αγγελιοφόροι” μεταξύ των κυττάρων).

 

Επίλογος

Υπολογίζεται ότι οι κάτοικοι των σύγχρονων, ανεπτυγμένων χωρών του πρώτου κόσμου κοιμούνται κατά μέσο όρο 1,5 έως 2 ώρες λιγότερο από ότι κοιμούνταν τον προηγούμενο αιώνα. Επιπλέον, ένας στους τρεις ανθρώπους (εργαζόμενοι στην πλειοψηφία τους) κοιμούνται λιγότερο από 6 ώρες το βράδυ. Εάν ανήκετε στις παραπάνω κατηγορίες, είναι καιρός να βάλετε τον ύπνο σας σε προτεραιότητα. Το “Ευ ζην” σας περνάει μέσα από το ισχυρό ανοσοποιητικό και το ισχυρό ανοσοποιητικό περνά μέσα από τον ομαλό και σωστό ύπνο, τουλάχιστον 7 ωρών κάθε βράδυ.

Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.

Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!