Γιατί νυστάζουμε μετά από ένα μεγάλο χριστουγεννιάτικο γεύμα.

Το χριστουγεννιάτικο γεύμα είναι υπέροχο. Τα ορεκτικά λαχταριστά. Η γαλοπούλα καλοψημένη και τραγανή. Το κρασί άφθονο. Τα γλυκά θεσπέσια. Το αντάμωμα με τα αγαπημένα σας πρόσωπα όμορφο, όπως πάντα, και το κέφι αστείρευτο. 

Ο ύπνος μετά από ένα μεγάλο χριστουγεννιάτικο γεύμα δεν είναι ασυνήθιστος και έχει συγκεκριμένες αιτίες. Μερικές από αυτές, παρακάτω.

 

Ο ρόλος της τρυπτοφάνης

Πρόκειται για ένα αμινοξύ και ισχυρό αντιοξειδωτικό, που αποτελεί φυσικό χαλαρωτικό, προκαλεί ύπνο και καταπραΰνει το άγχος. Υπάρχει η αντίληψη ότι η γαλοπούλα, αναπόσπαστο στοιχείο του χριστουγεννιάτικου γεύματος, ευθύνεται για το ότι νυστάζουμε, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς της σε τρυπτοφάνη. 

Όμως, ενώ η γαλοπούλα περιέχει όντως τρυπτοφάνη, δεν είναι ο μόνος ένοχος. Στην πραγματικότητα, μπαίνει οριακά στο top-10 των τροφών με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε τρυπτοφάνη, πίσω από το τυρί τσένταρ, τα φασόλια σόγιας, τον μπακαλιάρο, το σουσάμι και ακόμη και τις χοιρινές μπριζόλες.

Ο πραγματικός λόγος για τον οποίο νιώθουμε υπνηλία μετά από ένα χριστουγεννιάτικο γεύμα έχει να κάνει περισσότερο με το τι τρώμε μαζί με τη γαλοπούλα.

 

Υδατάνθρακες και απόκριση ινσουλίνης

Τα χριστουγεννιάτικα γεύματα είναι συχνά πλούσια σε υδατάνθρακες, όπως πατάτες, μακαρόνια, ψωμί, επιδόρπια, κλπ. Αυτοί οι υδατάνθρακες πυροδοτούν την απελευθέρωση ινσουλίνης, η οποία βοηθά το σώμα να απορροφήσει τη γλυκόζη (ζάχαρη) από την κυκλοφορία του αίματος. 

Παράλληλα, η ινσουλίνη στέλνει μια ποικιλία αμινοξέων στον εγκέφαλο, συμπεριλαμβανομένης της τρυπτοφάνης που αναφέραμε παραπάνω. Όταν συμβεί αυτό, η τρυπτοφάνη μετατρέπεται πρώτα σε σεροτονίνη, η οποία μας κάνει να αισθανόμαστε καλά (βοηθάει και η χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα φυσικά!) και στη συνέχεια σε μελατονίνη, που μας κάνει να νιώθουμε υπνηλία. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα γεύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες δεν προκαλούν σε ίδιο βαθμό υπνηλία, καθώς η πρωτεΐνη τείνει να προάγει την απελευθέρωση πιο διεγερτικών αμινοξέων.

 

Υπερφαγία και πέψη

Τα γεύματα των γιορτών τείνουν να είναι μεγαλύτερα από τα κανονικά γεύματα και η υπερκατανάλωση τροφής μπορεί να προκαλέσει νωθρότητα. Όταν καταναλώνουμε μεγάλη ποσότητα φαγητού, το πεπτικό μας σύστημα πρέπει να εργαστεί σκληρότερα, εκτρέποντας τη ροή του αίματος από άλλα μέρη του σώματος, όπως ο εγκέφαλος και οι μύες, για να βοηθήσει την πέψη. Αυτό, αν και δεν προκαλεί ευθέως τη νύστα, δημιουργεί αίσθημα κούρασης και απώλειας ενέργειας. 

 

Κατανάλωση αλκοόλ

Για πολλούς από εμάς, το αλκοόλ είναι μέρος των εορτασμών των Χριστουγέννων, είτε πρόκειται για ένα ποτηράκι κρασί, είτε για κάποιο λικέρ ή κοκτέιλ. Το αλκοόλ δρα ως ηρεμιστικό και επιβραδύνει την εγκεφαλική δραστηριότητα. Η κατανάλωση αλκοόλ, ειδικά σε συνδυασμό με ένα μεγάλο γεύμα, μπορεί να ενισχύσει τα αποτελέσματα της υπνηλίας μετά το γεύμα.

 

Κιρκάδιος ρυθμός

Το φυσικό βιολογικό μας ρολόι, ο λεγόμενος κιρκάδιος ρυθμός, παίζει επίσης ρόλο, και εξηγεί εν μέρει γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι πολύ περισσότερο επιρρεπείς στην υπνηλία μετά το γεύμα των Χριστουγέννων. Μετά το φαγητό, ειδικά το απόγευμα, είναι συνηθισμένο το σώμα να βιώνει μια πτώση στα επίπεδα ενέργειας λόγω φυσικών ορμονικών διακυμάνσεων. 

 

Πώς να αντιμετωπίσετε την υπνηλία

• Τρώτε με μέτρο και χωρίς βιασύνη. Ένας τρόπος για να καταπολεμήσετε την υπνηλία μετά το γεύμα των Χριστουγέννων είναι ο έλεγχος των μερίδων. Επιπλέον, το να τρώτε αργά μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε χορτάτοι νωρίτερα, μειώνοντας την πιθανότητα υπερφόρτωσης του πεπτικού σας συστήματος.
• Ισορροπήστε τους υδατάνθρακες με πρωτεΐνες και φυτικές ίνες. Για να αποφύγετε την αύξηση της ινσουλίνης που προκαλείται από τους υδατάνθρακες, ισορροπήστε το γεύμα σας με πρωτεΐνη και φυτικές ίνες. Ενσωματώστε λαχανικά και άπαχες πρωτεΐνες.
• Μείνετε ενυδατωμένοι. Το νερό κατά τη διάρκεια του γεύματος μπορεί να βοηθήσει στην πέψη και να σας βοηθήσει να αισθάνεστε λιγότερο νωθροί. Εάν πίνετε αλκοόλ, προσπαθήστε να εναλλάσσετε αλκοολούχα ποτά και νερό για να παραμείνετε ισορροπημένοι.
• Πηγαίνετε για μια βόλτα. Αντί να ενδώσετε στον πειρασμό να κοιμηθείτε αμέσως μετά το φαγητό, κάντε έναν μικρό περίπατο. Το περπάτημα βοηθά στην τόνωση της πέψης και στην καταπολέμηση των συναισθημάτων λήθαργου. Ακόμη και μια σύντομη βόλτα 10 λεπτών μπορεί να κάνει θαύματα για τα επίπεδα ενέργειάς σας.
• Περιορίστε την πρόσληψη αλκοόλ. Δεν είναι κακό να απολαμβάνετε ένα ή δύο ποτά κατά τη διάρκεια του τραπεζιού των Χριστουγέννων, αλλά όχι παραπάνω.
• Power nap. Εάν σας είναι αδύνατον να παραμείνετε ξύπνιοι, κάνετε τουλάχιστον ένα power nap 20 έως 30 λεπτών, που θα σας αναζωογονήσει, χωρίς να σας κάνει να αισθανθείτε χειρότερα από πριν ή να διαταράξει τον νυχτερινό σας ύπνο. 

Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.

Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!