Τσιμπήματα από σφήκες και μέλισσες

Σφήκες και μέλισσες (Υμενόπτερα)
Μέλισσες

Μπορεί να είναι άγριες ή οικιακές, με φωλιές που συνήθως βρίσκονται σε δέντρα.
Συνήθως δεν είναι επιθετικές όταν είναι μακριά από τη φωλιά.
Μετά το τσίμπημα, η μέλισσα αφήνει το κεντρί της μαζί με το σάκο του δηλητηρίου στο σημείο του τσιμπήματος και πεθαίνει.

Σφήκες

Προσελκύονται από μυρωδιές τροφίμων και κυρίως με ότι περιέχει ζάχαρη
Ανάλογα με το είδος τους, φτιάχνουν τις φωλιές τους στο έδαφος, σε δέντρα ή σε θάμνους
Πολύ επιθετικές, ιδιαίτερα όταν αντιληφθούν τροφή ή κίνδυνο κοντά στη φωλιά τους
Όταν μια σφήκα τσιμπάει, δε χάνει το κεντρί της με αποτέλεσμα να μπορεί να επιφέρει πολλαπλά τσιμπήματα.
Το τσίμπημα της σφήκας είναι πιο επικίνδυνο όχι μόνο από αλλεργικής άποψης αλλά και λόγω άμεσου κινδύνου μεταφοράς μικροβίων με το τσίμπημα σε κάποιον άνθρωπο (καθώς τρέφεται από μολυσμένες πηγές).

Στατιστικά

Από τα επεισόδια τσιμπημάτων από υμενόπτερο, το 90% θα εκδηλωθεί με τοπικό οίδημα και κνησμό ενώ 9% θα εκδηλωθεί με μεγάλη τοπική αντίδραση, και μόνο το 1% θα εκδηλωθεί με συστημική αντίδραση.
Ωστόσο σε επόμενα τσιμπήματα, το 10% θα εμφανίσει αντίδραση μεγαλύτερης βαρύτητας ενώ το 25% των ατόμων που εκδήλωσαν μεγάλη τοπική αντίδραση, θα εκδηλώσουν πιο σοβαρή αντίδραση.
Αν δεν υπάρξει επεισόδιο τσιμπήματος από υμενόπτερο τα τελευταία 5 χρόνια, το 40% των αλλεργικών πιθανώς να μπορεί να απευαισθητοποιηθεί με φυσικό τρόπο.

Αντιμετωπίζοντας το τσίμπημα από σφήκα ή μέλισσα:

Αν το κεντρί είναι ορατό, το αφαιρούμε προσεκτικά με τα δάχτυλα χωρίς να το πιέζουμε. Αποφεύγουμε τα τσιμπιδάκια ή άλλα αντίστοιχα αντικείμενα, όπως και τους περιττούς χειρισμούς καθώς περισσότερο δηλητήριο μπορεί να εισέλθει στο δέρμα και το κεντρί μπορεί να μπει πιο βαθιά.
Καθαρίζουμε την περιοχή με σαπούνι και νερό
Βάζουμε πάγο για να μειωθεί το οίδημα.
Αν το τσίμπημα είναι στο χέρι ή στο πόδι, προσπαθούμε να το κρατάμε ανυψωμένο.
Αφαιρούμε στενά κοσμήματα στην περιοχή (αν έχουμε) γιατί καθώς το δέρμα πρήζεται και μετά θα είναι πιο δύσκολο να απομακρυνθούν.
Σε περίπτωση που δεν έχουμε πρόσβαση σε φάρμακα, τότε μπορούμε να εξουδετερώσουμε το δηλητήριο της μέλισσας με αμμωνία ή πολτό μαγειρικής σόδας (το δηλητήριο της μέλισσας είναι όξινο). Στα τσιμπήματα από σφήκα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ξίδι (το δηλητήριο της σφήκας είναι αλκαλικό).

Πρακτικές συμβουλές

Μην αφήνετε υπολείμματα τροφών στην ύπαιθρο.
Μην πίνετε αναψυκτικά από κουτάκι ή μπουκάλι- χρησιμοποιήστε καλαμάκι.
Μην πλησιάζετε τους χώρους όπου υπάρχουν μελίσσια ή σφηκοφωλιές. Μείνετε μακριά από μέρη που συγκεντρώνονται έντομα π.χ. από ανθισμένα λουλούδια, ανοικτούς κάδους απορριμμάτων, σάπια φρούτα κλπ.
Μην φοράτε χαλαρά ενδύματα με έντονα χρώματα και σχέδια.
Μην περπατάτε με γυμνά πόδια σε εξωτερικούς χώρους. Προτιμάτε τα κλειστά υποδήματα.
Μην χρησιμοποιείτε κολόνιες, καλλυντικά, αποσμητικά, καθαριστικά, απορρυπαντικά με έντονα αρώματα καθώς προσελκύουν τα έντομα.
Τοποθετήστε σίτες σε παράθυρα και πόρτες. Χρησιμοποιήστε συσκευές που να απομακρύνουν τα έντομα αυτά.
Αποφύγετε την κηπουρική και τις αγροτικές εργασίες. Αν δεν είναι εφικτό, φοράτε γάντια, καπέλο, και μακριά ρούχα.
Αποφύγετε, αν γίνεται, τις αθλητικές δραστηριότητες στη ύπαιθρο, κυρίως όταν έχετε ακάλυπτα μέρη του σώματος. Αν βρισκόμαστε σε έντονη κίνηση αποφεύγουμε να αναπνέουμε με το στόμα.
Προσοχή αν ψαρεύετε στην ακτή διότι μαζεύονται έντομα (ιδίως σφήκες).
Χρησιμοποιήστε εντομοαπωθητικές λοσιόν και σπρέι στα ακάλυπτα σημεία του σώματος σας (αν και δεν έχουν αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα ως προς τα υμενόπτερα).
Τα υμενόπτερα είναι πιο επιθετικά τις απογευματινές ώρες και όταν απειλούνται. Μην προκαλείτε την επίθεση των εντόμων – αποφύγετε τον πανικό και τις γρήγορες και απότομες κινήσεις.
Κατά τη διαδικασία του τσιμπήματος εκκρίνουν φερορμόνες που παρακινούν και άλλα έντομα να επιτεθούν. Επίσης, είναι πιο επιθετικά σε θερμό και υγρό περιβάλλον. Σε περίπτωση επίθεσης σφηκών ή μελισσών, καλύψτε το κεφάλι σας και τα χέρια σας με κάποιο ύφασμα και απομακρυνθείτε σε ασφαλές μέρος με ηρεμία .