Επείγουσα Αντισύλληψη

Τι είναι ο εμμηνορυσιακός κύκλος

Ο εμμηνορυσιακός ή γεννητικός ή καταμήνιος κύκλος περιγράφει τις φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν σε μία γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας με σκοπό τη γονιμοποίηση και την αναπαραγωγή.

Είναι το διάστημα που μεσολαβεί από την πρώτη ημέρα της εμμήνου ρύσης (περιόδου) μέχρι την πρώτη ημέρα της επόμενης εμμήνου ρύσης. Συνήθως διαρκεί 28 ημέρες αλλά μπορεί να διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα και από κύκλο σε κύκλο. Τυπικά, ένας κύκλος από 22 έως και 38 ημέρες θεωρείται φυσιολογικός.

Διακυμάνσεις στη διάρκεια του εμμηνορυσιακού κύκλου είναι πιθανότερο να παρατηρηθούν κατά το χρονικό διάστημα του κύκλου πριν την ωορρηξία, δηλαδή πριν την απελευθέρωση του ωαρίου από την ωοθήκη. Αντίθετα, η επόμενη φάση του κύκλου, δηλαδή η χρονική διάρκεια από την ωορρηξία μέχρι την πρώτη ημέρα αιμορραγίας, θεωρείται πιο σταθερή. Για τις περισσότερες γυναίκες, υπολογίζεται στις 12-16 ημέρες.

Οι φάσεις του καταμήνιου κύκλου

Ο γεννητικός κύκλος χωρίζεται σε φάσεις και ρυθμίζεται μέσω ενός πολύπλοκου μηχανισμού ορμονικών ισορροπιών, οι οποίες εξασφαλίζουν τη δημιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος για τη σύλληψη. Πιο συγκεκριμένα:

Ωοθυλακική φάση (ή παραγωγική φάση) : ξεκινά την πρώτη μέρα της εμμήνου ρύσης και ολοκληρώνεται με την ωορρηξία.

Μέσα στις ωοθήκες, υπάρχουν χιλιάδες κοιλότητες γεμάτες με υγρό, τα ωοθυλάκια, κάθε ένα από τα οποία περιέχει ένα μη ανεπτυγμένο ωάριο.

Στην αρχή του κύκλου, ένας μικρός αδένας του εγκεφάλου που λέγεται υπόφυση εκκρίνει την ωοθυλακιοτρόπο ορμόνη (FSH), την κύρια ορμόνη που συμμετέχει στη διέγερση των ωοθηκών να παράγουν ώριμα ωάρια. Με την έκκριση της ορμόνης FSH, ενεργοποιείται ένας μικρός αριθμός ωοθυλακίων (περίπου 5-12) τα οποία αρχίζουν να αναπτύσσονται.

Ταυτόχρονα, τα αναπτυσσόμενα ωοθυλάκια ξεκινούν και την παραγωγή οιστρογόνων. Η αυξανόμενη ποσότητα οιστρογόνων διασφαλίζει ότι το ενδομήτριο, δηλαδή το στρώμα που καλύπτει το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας, γίνεται παχύτερο και εμπλουτίζεται με θρεπτικά συστατικά και αίμα. Με αυτό τον τρόπο, σε περίπτωση γονιμοποίησης, το ωάριο έχει τα απαραίτητα συστατικά που χρειάζεται για να αναπτυχθεί.

Από τα αναπτυσσόμενα ωοθυλάκια, μόνο ένα (ή περιστασιακά δύο) αναπτύσσεται γρηγορότερα και καταφέρνει να ωριμάσει πλήρως. Ονομάζεται κυρίαρχο ωοθυλάκιο και περιλαμβάνει το ωάριο που, στον εκάστοτε κύκλο, ενδέχεται να γονιμοποιηθεί.

Φάση της ωοθυλακιορρηξίας (ωορρηξία)

Σταδιακά, το κυρίαρχο ωοθυλάκιο πλησιάζει όλο και περισσότερο στην επιφάνεια της ωοθήκης, εκκρίνοντας ολοένα και μεγαλύτερη ποσότητα οιστρογόνων. Κοντά στη 14^η ημέρα ενός τυπικού κύκλου 28 ημερών, τα επίπεδα οιστρογόνων φτάνουν στη μέγιστη τιμή τους.

Σε αυτή τη φάση, η υπόφυση του εγκεφάλου εκκρίνει την ωχρινοτρόπο ορμόνη (LH), τα επίπεδα της οποίας αυξάνονται με ταχύ ρυθμό. Το λεγόμενο «κύμα LH» συμβάλλει στη ρήξη του κυρίαρχου ωοθυλακίου (ωορρηξία). Έτσι, το ώριμο ωάριο απελευθερώνεται από την ωοθήκη και εισέρχεται στη σάλπιγγα με κατεύθυνση προς τη μήτρα.

Ωχρινική φάση (ή εκκριτική φάση) : σε ένα τυπικό κύκλο, η ωχρινική φάση διαρκεί από την 15^η ως την 28^η ημέρα.

Μετά την ωορρηξία, το ωοθυλάκιο που κατέρρευσε (που πλέον ονομάζεται ωχρό σωμάτιο) αρχίζει να παράγει μία άλλη ορμόνη, την προγεστερόνη. Η προγεστερόνη προκαλεί περαιτέρω αύξηση του ενδομητρίου, προετοιμάζοντας το περιβάλλον για το ενδεχόμενο προσκόλλησης ενός γονιμοποιημένου ωαρίου. Σε αυτή τη φάση οι γυναίκες μπορεί να παρουσιάσουν προεμμηνορυσιακά συμπτώματα όπως ευαισθησία στους μαστούς, κατακράτηση, φούσκωμα, κούραση, ευερεθιστότητα κλπ.

Αν το ωάριο γονιμοποιηθεί και εμφυτευθεί με επιτυχία στο ενδομήτριο, αρχίζει και παράγει την ορμόνη της εγκυμοσύνης, γνωστή ως ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG). Τα αυξανόμενο επίπεδα της hCG διατηρούν το ωχρό σωμάτιο, το οποίο συνεχίζει να παράγει οιστρογόνα και προγεστερόνη για αρκετό χρόνο αποτρέποντας την αποβολή του ενδομητρίου. Ο ρόλος του ωχρού σωματίου σταματά όταν ο πλακούντας ωριμάσει αρκετά ώστε να υποστηρίξει το αναπτυσσόμενο έμβρυο και να διατηρήσει την κύηση.
Αν το ωάριο δεν γονιμοποιηθεί, το ωχρό σωμάτιο συρρικνώνεται (περίπου στην 22^η ημέρα ενός τυπικού κύκλου 28 ημερών) και τα επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης μειώνονται. Καθώς δεν υπάρχει ανάγκη για τη μήτρα να συντηρεί ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για ένα έμβρυο, το παχύ ενδομήτριο να αρχίζει να διασπάται. Το σώμα αποβάλλει μέρος του βλεννογόνου του ενδομητρίου μαζί με το μη γονιμοποιημένο ωάριο με τη μορφή αιμορραγίας. Αυτό αποτελεί την έναρξη της έμμηνου ρύσης και την αρχή του επόμενου εμμηνορυσιακού κύκλου ενώ συνδυάζεται με την υποχώρηση των όποιων προεμμηνορυσιακών συμπτωμάτων υπήρχαν.

Το απρόβλεπτο της ωορρηξίας

Μετά την απελευθέρωσή του, το ωάριο μπορεί να επιβιώσει έως και 24 ώρες. Αντίθετα, το σπερματοζωάριο μπορεί να επιβιώσει 3-5 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι στη διάρκεια ενός τυπικού κύκλου 28 ημερών, «γόνιμες» θεωρούνται οι πέντε ημέρες πριν την ωορρηξία και η ίδια η ημέρα της ωορρηξίας.

Ωστόσο, η ημέρα της ωορρηξίας ποικίλλει από κύκλο σε κύκλο. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι μόνο στο 12% των περιπτώσεων η ωορρηξία λαμβάνει χώρα στην 14^η ημέρα του κύκλου, ενώ στην πλειοψηφία συμβαίνει από την 11^η μέχρι την 21^η ημέρα του κύκλου. Άρα με δεδομένο ότι το σπέρμα επιβιώνει μέχρι 5 ημέρες, γόνιμες μπορούν να θεωρηθούν οι ημέρες από την 6^η ημέρα μέχρι την 21^η ημέρα του κύκλου.

Επιπλέον, αν ο κύκλος της γυναίκας δεν είναι σταθερός, τότε η ωορρηξία ενδέχεται να μεταφερθεί και αργότερα μέσα στον κύκλο, κάνοντας τον υπολογισμό πιο δύσκολο!

Σημείωση! Ορισμένες γυναίκες αντιλαμβάνονται την ωορρηξία ως ένα «τσίμπημα» ή πόνο, ενώ πολλές δεν έχουν καμία απολύτως ένδειξη.

Επείγουσα αντισύλληψη

Η επείγουσα αντισύλληψη είναι η θεραπεία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να αποτρέψει μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη μετά από σεξουαλική επαφή που πραγματοποιήθηκε κατά τις γόνιμες ημέρες, χωρίς ή με ελλιπή προφύλαξη ή σε περιπτώσεις που απέτυχε η αντισυλληπτική μέθοδος.

Μερικά παραδείγματα αποτυχίας της αντισυλληπτικής μεθόδου είναι: σπάσιμο/διαρροή του προφυλακτικού, ανεπιτυχής διακεκομμένη επαφή, μετατόπιση διαφράγματος ή του κολπικού πεσσού, μη λήψη δόσεων της τακτικής αντισυλληπτικής αγωγής, αποκόλληση του αντισυλληπτικού επιθέματος, καθυστέρηση χορήγησης της αντισυλληπτικής ένεσης πάνω από 2 εβδομάδες κ.ά.

Οι μέθοδοι επείγουσας αντισύλληψης σήμερα περιλαμβάνουν:

Ορμονική από στόματος θεραπεία
Τοποθέτηση ενδομήτριου αντισυλληπτικού σπειράματος χαλκού

Ι. Επείγουσα αντισύλληψη – ενδομήτριο σπείραμα χαλκού

Τί είναι;

Το σπείραμα χαλκού, γνωστό και ως σπιράλ, είναι μια μικρή συσκευή σε σχήμα Τ που τοποθετείται από τον γυναικολόγο στο εσωτερικό της μήτρας.

Είναι αποτελεσματικό;

Θεωρείται πιο αποτελεσματική μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης συγκριτικά με την ορμονική επείγουσα αντισύλληψη. Από μελέτες προκύπτει ότι λιγότερο από 1 γυναίκα στις 100 μένει έγκυος με χρήση σπειράματος χαλκού.

Πώς λειτουργεί;

Θεωρείται ότι το σπείραμα χαλκού αναστέλλει τη γονιμοποίηση και την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα.

Η αναστολή της γονιμοποίησης οφείλεται στην τοξικότητα του χαλκού τόσο για το ωάριο όσο και για το σπέρμα.
Η αναστολή της εμφύτευσης του γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα μπορεί να οφείλεται στο ότι η παρουσία του ενδομήτριου σπειράματος χαλκού διεγείρει μια φλεγμονώδη αντίδραση του ενδομητρίου, κάνοντας το περιβάλλον αφιλόξενο για το ωάριο.

Πότε πρέπει να το χρησιμοποιήσω;

Αν χρησιμοποιηθεί ως μορφή επείγουσας αντισύλληψης, πρέπει να τοποθετηθεί σε διάστημα 5 ημερών από την επαφή ή σε διάστημα 5 ημερών από την αμεσότερη προβλεπόμενη ημέρα ωορρηξίας, για να έχει υψηλή αποτελεσματικότητα.

Στη συνέχεια, μπορεί να παραμείνει στην κοιλότητα της μήτρας προσφέροντας συνεχή αντισύλληψη για χρόνια, ενώ μπορεί να αφαιρεθεί άμεσα αν η γυναίκα επιθυμεί να τεκνοποιήσει.

Είναι κατάλληλο για όλες τις γυναίκες;

Οι περισσότερες γυναίκες μπορούν να χρησιμοποιήσουν το σπείραμα χαλκού, με εξαίρεση όσες:

έχουν αλλεργία στον χαλκό
έχουν διαγνωστεί με ασθένεια Wilson (κληρονομική γενετική διαταραχή που σχετίζεται με το μη φυσιολογικό μεταβολισμό του χαλκού)
έχουν ανατομικές ιδιομορφίες του σώματος μήτρας ή του τραχήλου
παρουσιάζουν συμπτώματα φλεγμονώδους νόσου της πυέλου
έχουν σημεία ενεργής λοίμωξης του κόλπου ή του τραχήλου
έχουν ανεξήγητη αιμορραγία μεταξύ περιόδων ή μετά τη συνεύρεση
έχουν ενεργή λοίμωξη με χλαμύδια ή γονόρροια
παρουσιάζουν κακοήθειες του γεννητικού συστήματος

Επιπλέον, πριν την τοποθέτηση θα πρέπει να αποκλειστεί η πιθανότητα εγκυμοσύνης, είτε με τεστ κυήσεως στα ούρα είτε μετρώντας τα επίπεδα β-χοριακής γοναδοτροπίνης (β-hCG) στον ορό του αίματος.

Παρενέργειες

Κατά τους πρώτους μήνες μετά την τοποθέτηση, αναφέρονται πυελικός πόνος και διαταραχές στην κολπική αιμορραγία (μεγαλύτερη διάρκεια ή ποσότητα αίματος), που ωστόσο αυτοπεριορίζονται μέσα στον πρώτο χρόνο.
Κατά την εισαγωγή του σπειράματος, ενδέχεται να παρουσιαστεί φλεγμονή στην περιοχή της πυέλου οπότε μπορεί να γίνει προληπτική χορήγηση αντιβιοτικών.
Στα ανεπιθύμητα συμβάντα ανήκουν επίσης η μετατόπιση του σπειράματος και ο εσωτερικός τραυματισμός της περιοχής.

Αλληλεπιδράσεις

Το ενδομήτριο σπείραμα χαλκού δεν αλληλεπιδρά με ήδη υπάρχουσα φαρμακευτική αγωγή.

ΙΙ. Επείγουσα αντισύλληψη – ορμονική θεραπεία

Τι είναι;

Πρόκειται για ορμονική θεραπεία από στόματος με δισκίο προγεστερόνης (λεβονοργεστρέλη) ή αντιπρογεσταγόνου (ουλιπριστάλη). Συχνά αναφέρεται ως «χάπι της επόμενης ημέρας» και είναι διαθέσιμο στο φαρμακείο χωρίς ιατρική συνταγή.

Τα σκευάσματα λεβονοργεστρέλης χρησιμοποιούνται τυπικά σε σχήμα 0.75 mg σε δύο δόσεις (μαζί) είτε σε µία δόση 1.5mg εφάπαξ.
Το σκεύασμα με οξική ουλιπριστάλη χορηγείται ως μία δόση 30 mg εφάπαξ.

Πώς δρα;

Ο τρόπος δράσης εξαρτάται από το ίδιο το φάρμακο αλλά και από τη φάση του κύκλου στην οποία λαμβάνεται.

Λεβονοργεστρέλη: είναι μια συνθετική μορφή προγεστερόνης. Aν χορηγηθεί πριν την ωορρηξία, φαίνεται ότι αναστέλλει την ανάπτυξη και την ωρίμανση των ωοθυλακίων και έτσι καθυστερεί την ωορρηξία για 5-7 ημέρες. Αν χορηγηθεί αργότερα στον κύκλο, δεν είναι γνωστός ο τρόπος δράσης της.

Ουλιπριστάλη: τροποποιεί τη δράσης της προγεστερόνης και παρεμποδίζει ή καθυστερεί την ωορρηξία. Αν χορηγηθεί στα μέσα της ωοθυλακικής φάσης του κύκλου, τότε καταστέλλει την περαιτέρω ανάπτυξη των ωοθυλακίων. Αν χορηγηθεί αμέσως πριν από την αναμενόμενη ωορρηξία, αναστέλλει τη ρήξη και απελευθέρωση του ωαρίου. Αντίθετα, αν χορηγηθεί αργότερα ενδέχεται να προκαλεί μεταβολές στο ενδομήτριο που να δυσκολεύουν την εμφύτευση του ωαρίου στη μήτρα.

Πότε μπορεί να ληφθεί το δισκίο;

Καθώς ο χρόνος της ωορρηξίας δεν μπορεί να προβλεφθεί, η επείγουσα αντισύλληψη θα πρέπει να λαμβάνεται το συντομότερο δυνατόν μετά τη σεξουαλική επαφή χωρίς ή με ελλιπείς προφυλάξεις.

Έτσι, πρέπει να λαμβάνεται το αργότερο μέσα σε 72 ώρες (3 ημέρες) για τη λεβονοργεστρέλη και 120 ώρες (5 ημέρες) για την ουλιπριστάλη.

Είναι αποτελεσματικό;

Σύμφωνα με μελέτες, από τις 1000 γυναίκες που έχουν επαφή χωρίς προστασία ή με αποτυχία αντισυλληπτικής μεθόδου, οι 60-80 γυναίκες θα μείνουν έγκυες. Λαμβάνοντας λεβονοργεστρέλη, υπολογίζεται ότι μόνο 11-26 γυναίκες θα μείνουν έγκυες ενώ με χορήγηση ουλιπριστάλης, 9-18 γυναίκες θα μείνουν έγκυες.

H αποτελεσματικότητα του χαπιού της επόμενης ημέρας μειώνεται σταδιακά όσο αυξάνει ο χρόνος που παρέρχεται μετά την επαφή. Υπολογίζεται ότι αν η επείγουσα αντισύλληψη ληφθεί αμέσως μετά την επαφή σε γόνιμες μέρες, η αποτελεσματικότητά της είναι σχεδόν πλήρης. Ωστόσο, κυρίως για τη λεβονοργεστρέλη, μετά από 24 με 48 ώρες η αποτελεσματικότητα φτάνει το 85%. Συμπερασματικά, όσο νωρίτερα χρησιμοποιηθεί η ορμονική επείγουσα αντισύλληψη μετά την επαφή, τόσο πιο «εγγυημένο» μπορεί να θεωρείται το αποτέλεσμα.

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Γενικά οι παρενέργειες είναι σπάνιες.

Ναυτία / έμετοι : υπάρχουν αναφορές για ναυτία (18-23%) και η τάση για έμετο (4-5%), περίπου 24 ώρες μετά τη λήψη του χαπιού.

Στην περίπτωση αυτή, συστήνεται το χάπι να ληφθεί με φαγητό καθώς μειώνεται η πιθανότητα του εμέτου.
Σε περίπτωση εμέτου μετά από 2-3 ώρες από τη λήψη του χαπιού, συστήνεται η επανάληψη της δόσης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προμηθευτείτε άλλη μια συσκευασία από το φαρμακείο.
Αν εμμένουν οι έμετοι, θα πρέπει να ζητηθεί η συμβουλή του γυναικολόγου. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να συστήσει την πρόσθετη χορήγηση αντιεμετικού φαρμάκου (1 ώρα πριν τη λήψη του αντισυλληπτικού).

Μεταβολή στην επόμενη περίοδο : η επόμενη περίοδος μπορεί να έχει απόκλιση κάποιων ημερών (μπορεί να έρθει πιο νωρίς ή πιο αργά) ενώ ενδέχεται να υπάρχει ακανόνιστη αιμορραγία (πιο έντονη ή σταγονοειδής αιμόρροια) την εβδομάδα ή τον μήνα μετά τη θεραπεία. Επιπλέον, ο επόμενος κύκλος μπορεί επίσης να είναι μικρότερος ή μεγαλύτερος από ότι συνήθως.

Οι διαταραχές της περιόδου συνήθως υποχωρούν χωρίς παρέμβαση και ο κύκλος επανέρχεται σε φυσιολογικούς ρυθμούς σε 1-2 περιόδους.
Ζητήστε την συμβουλή του γυναικολόγου άμεσα αν υπάρχει έντονος πόνος χαμηλά στο υπογάστριο ή μη φυσιολογική αιμορραγία 2 με 6 εβδομάδες μετά τη χρήση της ορμονικής επείγουσας αντισύλληψης. Αν και σπάνιο, ενδέχεται να είναι συμπτώματα μίας έκτοπης (εξωμήτριας) κύησης, για την οποία πρέπει να υπάρξει ειδικός χειρισμός.

Άλλες ήπιες παρενέργειες μπορεί να εμφανιστούν σε μερικές γυναίκες για σύντομο χρονικό διάστημα όπως διάρροια, ζάλη, κόπωση, πονοκέφαλος, πόνος χαμηλά στο υπογάστριο και ευαισθησία στο στήθος. Τα συμπτώματα αυτά είναι προσωρινά.

Είναι κατάλληλο για όλες τις γυναίκες;

H ορμονική επείγουσα αντισύλληψη είναι κατάλληλη για όλες τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Γνωστές αντενδείξεις για τη χρήση είναι η υπερευαισθησία στη δραστική ουσία ή σε έκδοχα του εκάστοτε σκευάσματος.

Χρήση από γυναίκες με γνωστές αντενδείξεις στη χρήση ορμονικής αντισύλληψης

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, γυναίκες στις οποίες αντενδείκνυται η χρήση αντισυλληπτικών από στόματος (π.χ. γυναίκες με ημικρανία, στηθάγχη, σοβαρή ηπατική νόσο, καρδιαγγειακά προβλήματα, ιστορικό έκτοπης κύησης, καπνίστριες άνω των 35 ετών κ.ά.) μπορούν να λάβουν την ορμονική επείγουσα αντισύλληψη, καθώς η διάρκεια επίδρασης της ορμόνης είναι μικρή. Ωστόσο, είναι καλό να ενημερώσουν το γιατρό τους.

Αλληλεπιδράσεις με φαρμακευτική αγωγή

Πριν τη χορήγηση της ορμονικής επείγουσας αντισύλληψης, είναι σημαντικό η γυναίκα να ενημερώσει τον γυναικολόγο ή το φαρμακοποιό για άλλη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει ή έχει λάβει κατά τη διάρκεια των τελευταίων 4 εβδομάδων από την ημέρα που ζητείται το χάπι.

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να αναστείλουν τη δράση και την αποτελεσματικότητα της επείγουσας αντισύλληψης.

Τέτοια είναι:

αντιεπιληπτικά (πχ. πριμιδόνη, φαινοβαρβιτάλη, φαινυτοΐνη, καρβαμαζεπίνη, οξκαρβαζεπίνη και βαρβιτουρικά)
ορισμένα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της φυματίωσης (ριφαμπικίνη και ριφαμπουτίνη)
φυτικά σκευάσματα που περιέχουν βαλσαμόχορτο (St John’s wort ή Hypericum perforatum)
ορισμένα αντιιικά φάρμακα (πχ. ριτοναβίρη)
το αντιμυκητιασικό γκριζεοφουλβίνη
ορισμένα φάρμακα για τη δυσπεψία (όπως αντιόξινα, ομεπραζόλη ή ρανιτιδίνη).

Ορμονική επείγουσα αντισύλληψη και παθήσεις

Προτού λάβετε την επείγουσα αντισύλληψη, θα πρέπει να ενημερώσετε τον γυναικολόγο:

αν έχετε κάποια πάθηση/κατάσταση δυσαπορρόφησης πχ. νόσο του Crohn, σοβαρής μορφής διάρροια κ.ά. καθώς η δόση της επείγουσας αντισύλληψης μπορεί να πρέπει να μεταβληθεί.
αν έχετε σοβαρά ηπατικά προβλήματα, πορφύρια, σοβαρό άσθμα
αν είχατε προηγούμενη εξωμήτριο κύηση ή λοίμωξη των σαλπίγγων

Σημείωση! Το αυξημένο σωματικό βάρος (άνω των 70-75 κιλών ή ΔΜΣ>30 kg/m²) μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα της λεβονοργεστρέλης.

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, ο γυναικολόγος μπορεί να συστήσει την τοποθέτηση ενδομήτριου σπειράματος χαλκού ως καταλληλότερη μέθοδο επείγουσας αντισύλληψης.

Ορμονική επείγουσα αντισύλληψη vs τακτική αντισύλληψη

Η επείγουσα αντισύλληψη μπορεί να μειώσει προσωρινά την αποτελεσματικότητα των ορμονικών αντισυλληπτικών που λαμβάνονται/χρησιμοποιούνται τακτικά πχ. δισκία ή επιθέματα.

Αν λαμβάνετε τακτική ορμονική αντισύλληψη, συνεχίστε να τη χρησιμοποιείτε και μετά τη λήψη του δισκίου επείγουσας αντισύλληψης, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιείτε επιπλέον προστασία για 2 εβδομάδες.
Στην περίπτωση της λεβονοργεστρέλης, μπορείτε να συνεχίσετε τα αντισυλληπτικά δισκία κανονικά, την ίδια μέρα. Στην περίπτωση της ουλιπριστάλης, θα πρέπει να συνεχίσετε τα αντισυλληπτικά 5 ημέρες μετά.
Μετά τη χρήση ορμονικής επείγουσας αντισύλληψης και μέχρι την επόμενη έμμηνο ρύση, συνίσταται η επαφή να γίνεται με χρήση κάποιας μεθόδου φραγμού (πχ. προφυλακτικό, διάφραγμα).
Αν υπάρξει επαφή χωρίς προφυλάξεις μετά τη λήψη του δισκίου (ακόμα κι αν είναι κατά τη διάρκεια του ίδιου κύκλου), η αντισυλληπτική δράση του δισκίου δεν θα ισχύει και υπάρχει και πάλι το ενδεχόμενο εγκυμοσύνης.

Ζητήστε την συμβουλή του γυναικολόγου σας.

Ορμονική επείγουσα αντισύλληψη και Εγκυμοσύνη

Η ορμονική επείγουσα αντισύλληψη μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή στη διάρκεια του κύκλου, αλλά όχι αν υπάρχει καθυστέρηση της εμμήνου ρύσης.
Αν η έμμηνος ρύση καθυστερήσει περισσότερες από 7 ημέρες ή αν υπάρχουν έντονες διαταραχές της εμμήνου ρύσης πχ. είναι ασυνήθιστα ελαφριά ή έντονη ή υπάρχει έντονος πόνος στο υπογάστριο, θα πρέπει να γίνει έλεγχος για πιθανή εγκυμοσύνη.
Δεν είναι αποτελεσματική στην περίπτωση μιας διαπιστωμένης κύησης και δεν θα πρέπει να λαμβάνεται.
Δεν αποτελεί μέθοδο τερματισμού μιας εγκατεστημένης εγκυμοσύνης (έκτρωσης).
Αν μείνετε έγκυος παρά τη λήψη της επείγουσας αντισύλληψης, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι αυτό θα επηρεάσει την εγκυμοσύνη. Ωστόσο πρέπει να επισκεφθείτε το γυναικολόγο σας.

Ορμονική επείγουσα αντισύλληψη και Θηλασμός

Παρότι μικρές ποσότητες από τα φάρμακα της ορμονικής επείγουσας αντισύλληψης εκκρίνονται στο μητρικό γάλα, ο θηλασμός μπορεί συνεχιστεί κανονικά. Ωστόσο, συστήνεται να απέχετε από το θηλασμό τουλάχιστον 8 ώρες μετά τη λήψη του δισκίου λεβονοργεστρέλης ή 1 εβδομάδα μετά τη λήψη του δισκίου ουλιπριστάλης.

Συχνότητα χρήσης της ορμονικής επείγουσας αντισύλληψης

Η ορμονική επείγουσα αντισύλληψη θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε επείγουσες περιπτώσεις και δεν αντικαθιστά τις συνήθεις μεθόδους αντισύλληψης πχ. προφυλακτικά, τακτική αντισυλληπτική αγωγή κλπ.
Η επανειλημμένη χρήση επείγουσας αντισύλληψης στον ίδιο κύκλο δεν συνίσταται καθώς μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές διαταραχές στον κύκλο και να μειώσει την αποτελεσματικότητά της.
Αν μια γυναίκα χρησιμοποιεί επείγουσα αντισύλληψη περισσότερες από 2-3 φορές τον χρόνο, θα πρέπει να συμβουλευτεί το γυναικολόγο της για την επιλογή μιας πιο μόνιμης μορφής αντισύλληψης.

Τι πρέπει ακόμη να ξέρω για την ορμονική επείγουσα αντισύλληψη;

Η ορμονική επείγουσα αντισύλληψη:

Δεν επηρεάζει μακροπρόθεσμα την ρυθμικότητα του κύκλου και την διάρκεια της περιόδου.
Δεν έχει επίδραση στη γονιμότητα της γυναίκας.
Δεν εμποδίζει τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Θυμηθείτε! Διαβάστε προσεκτικά το φύλλο οδηγιών χρήσης του σκευάσματος επείγουσας αντισύλληψης.