Κακοσμία των Ποδιών

Γενικά

 

Η κακοσμία των ποδιών είναι ένα θέμα που οδηγεί σε αμηχανία (καθώς συχνά συνδέεται με έλλειψη καθαριότητας), ωστόσο εμφανίζεται πολύ συχνά καθώς είναι το αποτέλεσμα μιας καθ’όλα φυσικής διαδικασίας που είναι η εφίδρωση.

Τα πόδια είναι το σημείο του σώματος με τους περισσότερους ιδρωτοποιούς αδένες. Το κάθε πέλμα έχει περίπου 250.000 ιδρωτοποιούς αδένες που παράγουν μισό λίτρο ιδρώτα την ημέρα. Καθώς είναι καλυμμένα για πολλές ώρες μέσα στην ημέρα, η εφίδρωση είναι αναμενόμενη.

Η εφίδρωση μπορεί να είναι ανεξάρτητη από την εποχή του χρόνου, τη ζέστη και τη σωματική άσκηση. Επιπλέον, μπορεί να προκληθεί από την ορθοστασία, το έντονο στρες αλλά και λόγω της αύξησης των ορμονών στην εφηβεία και την εγκυμοσύνη.

 

Πού οφείλεται

 

Τυπικά ο ιδρώτας δεν έχει μυρωδιά. Ωστόσο, έτσι όπως συμβαίνει και σε άλλα σημεία του σώματος που φέρουν ιδρωτοποιούς  αδένες, ο ιδρώτας αποκτά δυσάρεστη οσμή όταν αντιδρά με βακτήρια και μύκητες στην επιδερμίδα του πέλματος.

Βάσει μελετών,  φαίνεται ότι τουλάχιστον το 10-15% των περιπτώσεων κακοσμίας των ποδιών οφείλεται στο βακτήριο Μicrococcus sedentarius.

Η κακοσμία προκαλείται από τον ιδρώτα που περνάει στα παπούτσια τα οποία φοράμε ξανά και ξανά πριν προλάβουν να στεγνώσουν. Πιο συγκεκριμένα, τα βακτήρια της επιδερμίδας διασπούν τον ιδρώτα και παράγουν οργανικά οξέα και ενώσεις θείου που δίνουν τη χαρακτηριστική κακή οσμή.

Τα βακτήρια συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται μέσα στα παπούτσια ακόμα και όταν δεν τα φοράμε, ειδικά αν τα αποθηκεύσουμε σε σκοτεινό και όχι καλά αεριζόμενο χώρο πχ. ντουλάπι.

Η υγρασία που έχει παραμείνει στα παπούτσια δεν μπορεί να εξατμιστεί. Έτσι αν φορέσουμε την επόμενη μέρα τα ίδια παπούτσια, δημιουργούμε το κατάλληλο περιβάλλον (ζεστό, υγρό και σκοτεινό) για την ανάπτυξη βακτηρίων και μυκήτων.

Τα συμπτώματα της κακοσμίας που πρέπει να αναγνωρίσουμε είναι :

• Διαρκής και έντονη εφίδρωση στο πέλμα και ανάμεσα στα δάχτυλα
• Δυσάρεστη οσμή των ποδιών, των καλτσών και των παπουτσιών
• Αίσθημα καύσου και κνησμού (φαγούρας) μεταξύ των δακτύλων (σε περίπτωση μυκητιασικής λοίμωξης)

 

Αντιμετώπιση και πρόληψη

 

Η κακοσμία αντιμετωπίζεται εύκολα, ενώ μεγάλη σημασία έχουν οι καθημερινές συνήθειες προσωπικής υγιεινής που μπορούν να προλάβουν την εμφάνισή της. Πρακτικά, η σωστή υγιεινή είναι το κλειδί για την εξάλειψη των βακτηρίων.

Αντιμετώπιση με φαρμακευτικά προϊόντα

• Οι πλύσεις των ποδιών με αντιβακτηριδιακά σαπούνια ή με ήπιο αντισηπτικό διάλυμα κάθε μέρα για μία εβδομάδα και το καλό στέγνωμα των ποδιών μειώνουν τον αριθμό των βακτηριδίων στα πόδια.
• Χρήση ειδικής αντιμηκυτιασιακής πούδρας μέσα στην κάλτσα ή και στο παπούτσι, που διατηρεί τα πόδια στεγνά και υγιή. Η χρήση της πούδρας κρίνεται απαραίτητη όταν φοράμε παπούτσια χωρίς κάλτσες.

Πρόληψη με φαρμακευτικά προϊόντα

• Μπορούμε να ψεκάσουμε τα πόδια με ειδικά αντιιδρωτικά αποσμητικά σπρέι πριν βάλουμε κάλτσες και παπούτσια, ως προστασία από την εφίδρωση και την κακοσμία.
• Εναλλακτικά, υπάρχουν στην αγορά ειδικές αποσμητικές πούδρες που μπορούν να εφορμοστούν τόσο απευθείας στα πόδια όσο και στο εσωτερικό των παπουτσιών.
• Μετά το πλύσιμο και στέγνωμα των ποδιών, η χρήση οινοπνεύματος (πχ. πέρασμα του πέλματος με ένα εμποτισμένο βαμβάκι) βοηθάει στο να διατηρείται το δέρμα όσο πιο στεγνό γίνεται, κυρίως μεταξύ των δακτύλων. Προσοχή! Το οινόπνευμα δεν πρέπει να εφαρμόζεται σε ανοιχτό δέρμα.

Περιποίηση των ποδιών

• Πλένουμε τα πόδια μας καθημερινά με νερό και σαπούνι (1-2 φορές ημερισίως ιδιαίτερα μετά την άσκηση). Προτιμούμε ζεστό και όχι καυτό νερό.
• Στεγνώνουμε σχολαστικά, ειδικά ανάμεσα στα δάχτυλα. Οι μικροοργανισμοί πολλαπλασιάζονται γρηγορότερα στο υγρό περιβάλλον μεταξύ των δακτύλων.
• Τα νύχια των ποδιών πρέπει να είναι καθαρά, κοντά και κομμένα σωστά.
• Αφαιρούμε το σκληρό δέρμα στα πέλματα των ποδιών (με ράσπα ή ελαφρόπετρα). Στο ιδρωμένο πέλμα, το σκληρό δέρμα γίνεται τόσο νωπό ώστε να αποτελεί ιδανικό σημείο για την ανάπτυξη βακτηρίων.

Υποδήματα

• Αποφεύγουμε να φοράμε το ίδιο ζευγάρι παπούτσια συνεχόμενες μέρες.
• Κυρίως όσον αφορά τα κλειστά παπούτσια, τα αφήνουμε σε ένα φωτεινό και καλά αεριζόμενο σημείο για 24 ώρες για να στεγνώσουν πριν τα αποθηκεύσουμε.
• Προτιμάμε παπούτσια που είναι φτιαγμένα από υλικά πχ. δέρμα ή ύφασμα που επιτρέπουν στο πόδι να αναπνέει. Αποφεύγουμε τα πλαστικά παπούτσια.
• Επιλέγουμε παπούτσια που έχουν άνετη εφαρμογή ώστε να υπάρχει χώρος για την εξάτμιση του ιδρώτα.
• Φοράμε πάντα τα παπούτσια με καθαρά πόδια.
• Για τα κλειστά παπούτσια, κάθε μέρα φοράμε καθαρές βαμβακερές κάλτσες που απορροφούν τον ιδρώτα και επιτρέπουν στο πόδι να αναπνέει. Αποφεύγουμε τις νάυλον.
• Αλλάζουμε καθημερινά τις κάλτσες. Αν τα πόδια ιδρώνουν πολύ, καλό είναι να αλλάζουμε τις κάλτσες μία με δύο φορές την ημέρα.
• Τα σπρέι υποδημάτων απομακρύνουν την κακοσμία και καταπολεμούν βακτήρια και μύκητες που έχουν παραμένει στο εσωτερικό τους.
• Αν κριθεί απαραίτητο, υπάρχουν ειδικές κάλτσες που διατηρούν το πόδι στεγνό ενώ ορισμένες είναι εμποτισμένες με αντιβακτηριδιακές ουσίες.
• Αν φοράμε πάτους, τους αερίζουμε καθημερινά.
• Αποφεύγουμε τα κλειστά παπούτσια αν ο καιρός είναι πολύ ζεστός.
• Πλένουμε καλά με σαπούνι και νερό (ή στο πλυντήριο) τα πολυφορεμένα παπούτσια που έχουν ήδη μυρίσει. Αν το πλύσιμο δεν ενδείκνυται γιατί μπορεί να καταστραφεί το παπούτσι, τότε δεν ξαναφοράμε αυτό το ζευγάρι.

Επίσης, αν τα πόδια ιδρώνουν πολύ αποφεύγουμε τροφές και ποτά τα οποία προκαλούν εφίδρωση όπως καφές, αλκοόλ, καυτερά καρυκεύματα και υπερβολικά αλατισμένα φαγητά!

 

Πότε να επισκεφτώ το γιατρό

 

Επισκεπτόμαστε το γιατρό :

• αν η κακοσμία επιμένει
• αν παρατηρήσουμε ερυθρότητα στα πόδια ή αν υπάρχει κνησμός (φαγούρα)
• αν τα νύχια των ποδιών δεν έχουν το φυσιολογικό ροζ χρώμα (πχ. είναι κίτρινα )
• αν το πάχος των νυχιών είναι μεγαλύτερο από ότι συνήθως
• αν τα νύχια εμφανίζουν δυσμορφία ή αρχίζουν να εισχωρούν στο δέρμα
• αν παράγεται πολύς ιδρώτας και τα πόδια δεν παραμένουν στεγνά
• αν το άτομο έχει σακχαρώδη διαβήτη, περιφερική νευροπάθεια και άλλες παθήσεις όπου μια πιθανή μόλυνση στα πόδια, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να καταλήξει σε φλεγμονή και έλκη.