Ευρυαγγείες και Κιρσοί

Ευρυαγγείες

 

Τι είναι

Οι ευρυαγγείες είναι μια παθολογική διάταση των τριχοειδών αγγείων (επιφανειακών μικρών φλεβών) των ποδιών και συχνά αποτελούν την πρώτη εκδήλωση αυξημένης φλεβικής πίεσης στα κάτω άκρα.

Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για τα διεσταλμένα αγγεία του δέρματος που έχουν υποστεί κάποια βλάβη. Ως αποτέλεσμα, το αίμα ρέει σε αντίθετη κατεύθυνση από τη φυσιολογική δημιουργώντας τη διάταση.

Τα αγγεία είναι ορατά κάτω από την επιδερμίδα και όταν «σπάνε», αποκτούν μπλε, μωβ ή κόκκινο χρώμα ενώ συνήθως διακλαδώνονται με αραχνοειδή μορφή.

Οι ευρυαγγείες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

• σε τηλεαγγειεκτασίες (ενδοδερμικές φλέβες με μωβ-κόκκινο χρώμα και εύρος μέχρι 1 χιλιοστό)
• δικτυωτές φλεβεκτασίες (υποδερμικές φλέβες με πράσινο ή μπλε χρώμα και εύρος μέχρι 3 χιλιοστά)

Εμφανίζονται συνήθως στους μηρούς, τις κνήμες, πίσω από το γόνατο, γύρω από τους αστραγάλους και τα άκρα πόδια, αλλά και σε άλλα σημεία του σώματος όπως το πρόσωπο.

 

Κιρσοί

 

Τι είναι

Οι κιρσοί είναι το αποτέλεσμα της επιμήκυνσης και της διάτασης των φλεβών που βρίσκονται στο υποδόριο λίπος κάτω από την επιδερμίδα («επιπολής» φλέβες).

• Συνήθως έχουν διάμετρο μεγαλύτερη των 3 χιλιοστών (μεγαλύτερη από τις ευρυαγγείες)
• Ποικίλλουν σε μέγεθος ανάλογα το βαθμό αλλοίωσης του τοιχώματός τους (από ελάχιστα διαπλατυσμένες φλέβες μέχρι πολύ ελικοειδείς φλέβες)
• Έχουν «οφιοειδή» ανάπτυξη
• Εμφανίζονται στις κνήμες/γάμπες και τους αστραγάλους

Από τι προκαλούνται οι κιρσοί

Η μεταφορά του αίματος από τα πόδια προς την καρδιά μέσω του συστήματος των φλεβών των ποδιών, επιτυγχάνεται χάρη σε μια σειρά βαλβίδων που βρίσκονται στο εσωτερικό τοίχωμα των φλεβών.

Οι βαλβίδες αυτές λειτουργούν ως «πόρτες», δηλαδή ανοίγουν για να επιτρέψουν τη ροή του αίματος προς την καρδιά και κλείνουν για να εμποδίσουν τη ροή του αίματος προς τα πίσω. Έτσι, η ροή του αίματος έχει πάντοτε κατεύθυνση προς την καρδιά.

Οι κιρσοί είναι ένδειξη ότι τα τοιχώματα του φλεβικού συστήματος είναι αδύναμα και ότι οι βαλβίδες δυσλειτουργούν.

• Αν τα τοιχώματα των φλεβών δεν είναι υγιή και ελαστικά, τότε οποιοδήποτε εμπόδιο στη διαδρομή της επιστροφής του αίματος από τα άκρα στην καρδιά μπορεί να προκαλέσει διάταση/ χαλάρωση στις φλέβες.
• Επιπλέον, σε ορισμένα άτομα οι βαλβίδες δεν κλείνουν σωστά («στάζουν»). Σταδιακά χαλαρώνουν, γίνονται πιο αδύναμες και χάνουν τη λειτουργική τους ικανότητα. Ως αποτέλεσμα, δεν μπορούν να εμποδίσουν την παλινδρόμηση του αίματος προς τα πίσω και έτσι το αίμα λιμνάζει μέσα στις φλέβες των ποδιών όταν στεκόμαστε όρθιοι ή καθόμαστε για πολλή ώρα. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται επιπολής φλεβική παλινδρόμηση και μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία κιρσών.

Κιρσοί ή φλεβίτιδα?

Η φλεβίτιδα και οι κιρσοί είναι δύο είδη φλεβικής δυσλειτουργίας. Πολλές φορές λανθασμένα αναφερόμαστε με τον όρο φλεβίτιδα στους κιρσούς, ωστόσο αποτελούν διαφορετικές καταστάσεις.

Φλεβίτιδα είναι η φλεγμονή μιας φλέβας και προκαλείται από τραυματισμό της φλέβας. Η θρομβοφλεβίτιδα είναι ένας τύπος φλεβίτιδας, όπου η φλεγμονή προκαλείται από ένα θρόμβο και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές.

Η φλεβίτιδα εμφανίζεται συνήθως σε ηλικιωμένα άτομα ενώ παράγοντες κινδύνου αποτελούν ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα και οι κιρσοί.

 

Παράγοντες προδιάθεσης και επιδείνωσης

 

Σύμφωνα με μελέτες, μετά τα 40 έτη, εως και το 50% του πληθυσμού εμφανίζει δικτυωτούς κιρσούς ή και ευρυαγγείες ενώ περίπου το 15% εμφανίζει κιρσούς σοβαρής μορφής.

Η αιτιολογία εμφάνισης ευρυαγγειών και κιρσών δεν είναι πάντα σαφώς καθορισμένη. Οι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση ή στην επιδείνωσή τους είναι :

• Το φύλο
  • Υπολογίζεται ότι το 80-90% των γυναικών εμφανίζει ευρυαγγείες και 40% κιρσούς.
• Η ηλικία
  • Η συχνότητα εμφάνισης των κιρσών και η βαρύτητα της ασθένειας αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας.
• Η κληρονομικότητα
• Οι ορμονικές διαταραχές (πχ. εφηβεία, εμμηνόπαυση, έμμηνος ρύσης)
• Η εγκυμοσύνη _είναι παράγοντας κινδύνου εφόσον υπάρχει κληρονομικότητα.
• Φυσικά αίτια πχ. τοπικοί μικροτραυματισμοί , χειρουργικές τομές
• Η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή
• Η πολύωρη ορθοστασία
• Το κάπνισμα
• Ο σακχαρώδης διαβήτης
• Η παρατεταμένη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία
• Τα στενά ρούχα, ιδιαίτερα αυτά που σφίγγουν στους μηρούς και κάτω από τα γόνατα.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα

 

Στα πρώτα στάδια της φλεβικής δυσλειτουργίας δεν υπάρχουν συμπτώματα. Το πρόβλημα έγκειται αρχικά στην εξωτερική εμφάνιση των ποδιών. Η άσχημη εμφάνιση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχολογία του ατόμου και να δημιουργήσει ανασφάλεια. Κυρίως οι γυναίκες νιώθουν έντονη ανάγκη να καλύψουν την εικόνα των ποδιών τους και να θεραπεύσουν το πρόβλημα.

Σταδιακά, και όσο το πρόβλημα γίνεται χρόνιο, τα τυπικά συμπτώματα είναι :

• Έντονη δυσμορφία των φλεβών (εξογκώματα του δέρματος αντιληπτά με την όραση και την αφή)
• Αίσθημα βάρους ή και πόνου (συνήθως εντοπίζεται στις γάμπες όπου οι φλέβες έχουν διαταθεί)
• Οίδημα σε γάμπες και γύρω από τους αστράγαλους
• Αίσθημα καύσου
• Αίσθημα νυγμών ( «τσιμπημάτων –τρυπημάτων από καρφίτσα») ή μουδιάσματος λόγω της κακής κυκλοφορίας του αίματος
• Αίσθημα κνησμού
• Εύκολη κόπωση / αίσθημα ότι τα πόδια είναι «βαριά»
• Μυικές κράμπες

Όλα τα συμπτώματα επιδεινώνονται με τη ζέστη και την έκθεση στον ήλιο και γι’ αυτό παρουσιάζουν έξαρση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Επιπλέον, η παρατεταμένη ορθοστασία ή οι πολλές ώρες δουλειάς με κίνηση ενισχύουν το αίσθημα του βάρους και του πόνου στο τέλος της ημέρας.

Σημείωση: αρκετά άτομα με κιρσούς παραμένουν χωρίς συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμη και στην περίπτωση μεγάλων κιρσών. Αντίθετα, άλλοι άνθρωποι με μικρότερες φλέβες μπορεί να εμφανίσουν νωρίτερα τα παραπάνω συμπτώματα.

Επιπτώσεις

 

Ευρυαγγείες

Η όψη τους προκαλεί αισθητικής φύσης προβλήματα ωστόσο δεν παρουσιάζουν κάποια άλλη επιπλοκή.

Κιρσοί

Σε αντίθεση με τις ευρυαγγείες, οι κιρσοί αποτελούν πάθηση, που εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου.

Βαθμιαία παρατηρείται :

• Αύξηση στο μέγεθος και τον αριθμό των κιρσών
• Αλλοιώσεις στο δέρμα και το λίπος λόγω της αυξημένης φλεβικής πίεσης. Εμφανίζονται κυρίως στην περιοχή της κνήμης που βρίσκεται πάνω από τους αστραγάλους (περιοχή της γκέτας). Το δέρμα γίνεται κόκκινο, καφέ ή και πιο σκούρο και είναι σκληρό.
• Κιρσορραγία : σε κάποιες περιπτώσεις, το δέρμα πάνω από κάποιο κιρσό μπορεί να λεπτύνει πάρα πολύ ώστε τελικά η φλέβα να «σπάσει».
• Φλεβική θρόμβωση: ο κιρσός με τη θρόμβωση είναι σκληρός κατά την ψηλάφηση, ευαίσθητος και με εμφανή ερυθρότητα. Σημαντικό σύμπτωμα είναι ο έντονος πόνος στην περιοχή. Αν δεν υπάρξει αντιμετώπιση, αυξάνεται ο κίνδυνος επέκτασης του θρόμβου σε μεγαλύτερες φλέβες που βρίσκονται πιο βαθιά στο πόδι.
• Χρόνια φλεβική ανεπάρκεια, με οίδημα, ωχρά δερματίτιδα ακόμη και έλκη (πληγές) που έχουν με μεγάλο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των ασθενών.

 

Πότε να επισκεφτώ τον ειδικό

 

Επισκεπτόμαστε τον αγγειοχειρουργό :

• Αν έχουμε ευρυαγγείες και θέλουμε να τις αντιμετωπίσουμε
• Αν έχουμε συμπτώματα όπως πόνο, βαριά κουρασμένα πόδια, κάψιμο, φαγούρα, οίδημα
• Αν τα παραπάνω συμπτώματα επηρεάζουν την καθημερινότητα
• Αν ένας κιρσός έχει πρηστεί, είναι ευαίσθητος, ερυθρός και ζεστός στην αφή
• Αν υπάρχει δερματικό έκζεμα στο πόδι ή κοντά στον αστράγαλο
• Αν υπάρχουν πληγές (έλκη) στη γάμπα ή αν μια φλέβα έχει αιμορραγήσει

 

Σημαντικό! Δεν διστάζουμε να δούμε τον αγγειοχειρουργό ακόμη και αν απλά η εμφάνιση των φλεβών μας προκαλεί ανησυχία.

• Ο ειδικός θα προχωρήσει σε κλινική εξέταση, σε λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού αλλά και στην εξέταση του φλεβικού συστήματος με υπερηχογράφημα με σκοπό την εκτίμηση της κατάστασης των αγγείων.
• Όταν συνυπάρχουν, η θεραπεία των κιρσών και των επιπλοκών πρέπει να προηγείται της θεραπείας των ευρυαγγειών, καθώς το τελευταίο είναι πρόβλημα αισθητικής φύσης.

H θεραπευτική αντιμετώπιση των κιρσών (συνήθως επεμβατική πχ. σκληροθεραπεία) υποστηρίζεται και με φαρμακευτική θεραπεία (φλεβοτονικά σκευάσματα, αποσυμφορητικά του οιδήματος κλπ) και με πίεση με ελαστική περίδεση (κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης).

 

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

 

Για τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος αλλά και για τη μείωση του πόνου και του οιδήματος στα πόδια:

• Ανυψώνουμε τα πόδια (πχ. με ένα μαξιλάρι στο τραπεζάκι του σαλονιού). Η ανύψωση βοηθά την καλύτερη αιμάτωση και αποσυμφορεί το οίδημα.
• Στα σημεία όπου νιώθουμε την περιοχή του ποδιού θερμή και με πόνο μπορούμε να εφαρμόσουμε ένα κρύο επίθεμα για λίγα λεπτά.
• Φοράμε κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης
  • Ανακουφίζουν από το αίσθημα βάρους και κόπωσης. Η σταθερή πίεση που προσφέρουν υποστηρίζει την κίνηση του μυ της γάμπας και των φλεβών (και κατ’επέκταση των βαλβίδων). Με αυτό τον τρόπο, βελτιώνουν τη ροή του αίματος, μειώνοντας το πρήξιμο και τον πόνο στα κάτω άκρα.
• Ασκούμαστε σε καθημερινή βάση. Η συστηματική άσκηση (κυρίως η αερόβια) βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος και δυναμώνει την καρδιά, με αποτέλεσμα να συμβάλει στην υγεία του φλεβικού συστήματος. Μια καλή εναλλακτική είναι το καθημερινό περπάτημα.
• Διατηρούμε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά.
• Δεν ξεχνάμε την ενυδάτωση του οργανισμού. Κυρίως το καλοκαίρι, η αφυδάτωση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης κιρσών και θρόμβων.
• Αποφεύγουμε τα ζεστά μπάνια και την έκθεση στη θερμότητα (π.χ. σάουνα, ηλιοθεραπεία).
• Εφαρμόζουμε αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας πριν και μετά το μπάνιο στη θάλασσα και προστατεύουμε το δέρμα από τα ηλιακά εγκαύματα
• Αποφεύγουμε να παραμένουμε πολλές ώρες όρθιοι ή σε καθιστή θέση (όπου δεν μπορούμε να τεντώσουμε τα πόδια μας).
  • Αν χρειαστεί να μείνουμε καθιστοί για μεγάλο χρονικό διάστημα (πάνω από 4 ώρες), το περπάτημα λίγων λεπτών σε ενδιάμεσα διαστήματα βοηθά.
  • Εναλλακτικά, η κίνηση του κουντεπιέ μας, πάνω και κάτω διαδοχικά (κίνηση γνωστή ως γκάζι-φρένο) ανά τακτά διαστήματα βοηθά το αίμα να κυκλοφορήσει σωστά.
• Αποφεύγουμε τα στενά και σφικτά ρούχα που περιορίζουν την κίνηση και δυσχαιρένουν την κυκλοφορία του αίματος ή τα στενά παπούτσια που πιέζουν το πόδι.
• Για λόγους αισθητικής, μπορούμε να εφαρμόσουμε ειδικά καλλυντικά καλυπτικά προϊόντα στις γάμπες π.χ κρέμες με χρώμα.
• Εφαρμόζουμε ειδικές κρέμες και gel για γάμπες και πόδια που τονώνουν τη φλεβική κυκλοφορία και έχουν αντιφλεγμονώδη δράση.
• Ζητούμε τη συμβουλή του γιατρού ή του φαρμακοποιού μας για την επιλογή σκευασμάτων ή συμπληρωμάτων διατροφής.
  • Χάρη στα συστατικά τους, ενισχύουν την ανθεκτικότητα των αγγειακών τοιχωμάτων, μειώνουν την εμφάνιση οιδήματος, βελτιώνουν το φλεβικό τόνο ενώ διαθέτουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.