Οξιουρίαση

Τι είναι;

Η οξυουρίαση είναι συχνή λοίμωξη στα παιδιά, κυρίως σε παιδιά ηλικίας 5-10 ετών. Προκαλείται από τους οξύουρους (έλμινθες/ Enterobius vermicularis), που είναι μικρά, γκριζόλευκα σκουλήκια που παρασιτούν στο παχύ έντερο των ανθρώπων που έχουν προσβληθεί. Η λοίμωξη φαίνεται ότι είναι πιο συχνή σε περιοχές με θερμό και υγρό κλίμα.

Πώς μεταδίδεται;

Η μετάδοση των οξύουρων γίνεται από τα μολυσμένα χέρια του παιδιού. Πιο συγκεκριμένα, στα μολυσμένα άτομα το θηλυκό σκουλήκι μεταναστεύει στο δέρμα του πρωκτού και αφήνει τα αβγά του. Λόγω της φαγούρας που προκαλείται, το παιδί ξύνεται στην περιοχή και, αν δεν πλύνει τα χέρια του, μεταφέρει τα αβγά σε όποια επιφάνεια ή αντικείμενο ακουμπήσει (πχ. καπάκι τουαλέτας, σεντόνια ή ρούχα).

Στις επιφάνειες αυτές, τα αβγά μπορεί να ζήσουν μέχρι και 14 ημέρες. Στο διάστημα αυτό, όποιος ακουμπήσει τις μολυσμένες επιφάνειες/ αντικείμενα, θα μεταφέρει τα αβγά στα χέρια του. Αν δεν πλύνει τα χέρια του πριν φάει, τότε καταναλώνει τα αβγά. Τα αβγά γίνονται ενήλικες σκώληκες στο λεπτό έντερο και μεταφέρονται στο παχύ έντερο, όπου και ζουν για 5-6 εβδομάδες. Πριν το τέλος της ζωής τους, μετακινούνται στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό και ο κύκλος συνεχίζεται.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Σε πολλές περιπτώσεις, τα παιδιά δεν έχουν συμπτώματα και ο γονέας συνήθως είναι αυτός που παρατηρεί τα σκουληκάκια στα κόπρανα του παιδιού. Αν εμφανιστούν, τα συμπτώματα είναι:

Φαγούρα στην περιοχή του πρωκτού και τους γλουτούς, που είναι πιο έντονη το βράδυ. Η έντονη φαγούρα μπορεί να διαταράξει τον ύπνο του παιδιού ενώ το έντονο ξύσιμο μπορεί ερεθίσει και να τραυματίσει το δέρμα στην περιοχή.
Τα κορίτσια μπορεί να παραπονεθούν για φαγούρα και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων (κολπίτιδα). Σε λίγες περιπτώσεις, τα παιδιά μπορεί να έχουν πόνο στην κοιλιά.

Επιπλοκές

Πέρα από τον κνησμό, δεν παρατηρούνται σοβαρές επιπλοκές. Ωστόσο, αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, μπορεί να υπάρχουν υποτροπές στο παιδί ή να εμφανιστεί η λοίμωξη και σε άλλα μέλη της οικογένειας ή σε άλλα παιδιά στο σταθμό ή το σχολείο.

Πρόληψη

Οι γονείς πρέπει να μάθουν στα παιδιά να πλένουν σχολαστικά τα χέρια τους με σαπούνι και νερό μετά τη χρήση της τουαλέτας και πριν το φαγητό, τόσο όταν βρίσκεται στο σπίτι όσο και όταν είναι στο σταθμό ή το σχολείο.

Θεραπεία;

Επικοινωνήστε με τον παιδίατρο.
Για την αντιμετώπιση των οξύουρων δίνεται φαρμακευτική αγωγή (αντιπαρασιτικό) σε μια δόση εφάπαξ.
Την ημέρα που το παιδί λάβει τη θεραπεία, καλό θα ήταν να κάνει μπάνιο το βράδυ και το επόμενο πρωί για να απομακρυνθούν τα αβγά που έχουν απομείνει.
Επειδή τα φάρμακα δεν σκοτώνουν τα αβγά αλλά τους ενήλικες σκώληκες, η δόση του φαρμάκου πρέπει να επαναληφθεί σε 15 ημέρες (άλλη μία δόση του φαρμάκου). Με αυτό τον τρόπο θα σκοτωθούν όσοι νέοι σκώληκες είχαν αναπτυχθεί από τα εναπομείναντα αβγά.
Το παιδί μπορεί να πάει κανονικά στο σταθμό/σχολείο.

Πώς θα περιοριστεί η μετάδοση σε άλλα άτομα και θα μειωθεί ο κίνδυνος υποτροπής;

Προληπτικά, η θεραπεία (και η επαναληπτική δόση) χορηγείται σε όλα τα μέλη της οικογένειας του παιδιού (όχι συχνά σε παιδιά κάτω των 2 ετών).
Να πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ειδικά μετά τη χρήση της τουαλέτας και πριν το φαγητό. Εξηγήστε το ίδιο και στο παιδί!
Να κόβετε συχνά τα νύχια του παιδιού. Να τα διατηρείτε κοντά και καθαρά.
Αποτρέψτε το παιδί να δαγκώσει τα νύχια του ή να πιπιλίσει το δάχτυλό του.
Εξηγήστε στο παιδί σας ότι δεν πρέπει να ξύνεται γιατί θα μεταφέρει τα αβγά σε διάφορα αντικείμενα και μπορεί να μεταδώσει σε άλλα άτομα.
Να κάνετε καθημερινά μπάνιο το παιδί (καλύτερα το πρωί) για να φεύγουν τα αβγά που βρίσκονται γύρω από τον πρωκτό.
Να πλένετε συχνά τα σεντόνια, τις πετσέτες, τα εσώρουχα και τα ρούχα. Αποφύγετε να τα τινάξετε ώστε να μην υπάρξει διασπορά των αβγών.
Καθαρίστε σχολαστικά το δωμάτιο του παιδιού, τα παιχνίδια του καθώς και το χώρο της τουαλέτας ώστε να απομακρυνθούν τυχόν αβγά.