Διακοπή του καπνίσματος

Οφέλη για την υγεία από τη διακοπή του καπνίσματος

 

Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας τα άμεσα και μακροπρόθεσμα οφέλη για την υγεία όλων των καπνιστών, ανεξαρτήτου ηλικίας, από τη διακοπή του καπνίσματος είναι τα παρακάτω:

 

Χρονικό διάστημα μετά τη διακοπή Οφέλη για την Υγεία
Σε 20 λεπτά Η αρτηριακή πίεση και η ταχυπαλμία που οφείλονται στο κάπνισμα υποχωρούν.
Σε 12 ώρες -Τα επίπεδα του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα μειώνονται.

-Τα επίπεδα οξυγόνου επανέρχονται στο φυσιολογικό.
Σε 24 ώρες Το μονοξείδιο του άνθρακα έχει αποβληθεί πλήρως από το σώμα σας. Οι πνεύμονες αρχίζουν να αποβάλλουν τα κατάλοιπα του τσιγάρου μέσω της βλέννης.
Σε 48 ώρες Η νικοτίνη έχει αποβληθεί πλήρως από το σώμα. Η αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης βελτιώνονται σημαντικά.
Σε 72 ώρες Η αναπνοή γίνεται ευκολότερη. Οι βρόγχοι αρχίζουν να χαλαρώνουν και τα επίπεδα ενέργειας αυξάνονται.
Σε 2-12 εβδομάδες -Η κυκλοφορία του αίματος βελτιώνεται και θα συνεχίσει να βελτιώνεται, διευκολύνοντας σημαντικά το βάδισμα και το τρέξιμο.

-Ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής αρχίζει να μειώνεται.

-Η πνευμονική λειτουργία αρχίζει να βελτιώνεται και θα συνεχίσει να βελτιώνεται καθώς περνούν οι μήνες και τα χρόνια.
Σε 1-9 μήνες Ο βήχας, η δύσπνοια και τα αναπνευστικά προβλήματα υποχωρούν αισθητά, καθώς η λειτουργία των πνευμόνων αυξάνεται μέχρι και 10%.
Σε 1 χρόνο Ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής μειώνεται κατά 50%.
Σε 5 χρόνια -Ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου εξισώνεται με αυτόν των μη καπνιστών.

-Ο κίνδυνος καρκίνου του στόματος, του λαιμού, του οισοφάγου και της ουροδόχου κύστης μειώνεται κατά 50%.
Σε 10 χρόνια -Ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα μειώνεται κατά 50%.

-Ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του πνεύμονα είναι κατά 50% μικρότερος από αυτόν του καπνιστή.

-Ο κίνδυνος για καρκίνο των νεφρών, του τραχήλου της μήτρας και του παγκρέατος μειώνεται σημαντικά.
Σε 15 χρόνια Ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου εξισώνεται με αυτόν των μη καπνιστών.

 

Επίσης, με τη διακοπή του καπνίσματος παρατηρούνται οι και οι παρακάτω διαφορές στο σώμα:

  • Βελτιωμένη γονιμότητα
  • Πιο υγιές δέρμα
  • Λευκότερα δόντια και πιο δροσερή και ευχάριστη αναπνοή
  • Απαλότερα και πιο λαμπερά μαλλιά
  • Καλύτερος έλεγχος των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.

 

Άλλα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος είναι ότι

  • τα ρούχα, το αυτοκίνητο, ο χώρος του σπιτιού δεν έχουν τη χαρακτηριστική μυρωδιά του καπνού
  • εξοικονομούνται περισσότερα χρήματα (που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε άλλες δραστηριότητες)
  • συμβολή στην προστασία της υγείας της οικογένειας, των φίλων και των συναδέλφων από τους κινδύνους για την υγεία που συνεπάγεται η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα.
  • βελτίωση της παραγωγικότητας και των επιπέδων ενέργειας τόσο στο επαγγελματικό όσο και στο προσωπικό περιβάλλον.

 

Ηλικία κατά τη διακοπή του καπνίσματος Οφέλη για τη υγεία σε σύγκριση με τους καπνιστές που δεν διακόπτουν
Στα 30 έτη ηλικίας Κερδίζετε σχεδόν 10 χρόνια προσδόκιμου ζωής
Στα 40 έτη ηλικίας Κερδίζετε σχεδόν 9 χρόνια προσδόκιμου ζωής
Στα 50 έτη ηλικίας Κερδίζετε σχεδόν 6 χρόνια προσδόκιμου ζωής
Στα 60 έτη ηλικίας Κερδίζετε σχεδόν 3 χρόνια προσδόκιμου ζωής
Μετά την έναρξη απειλητικής για τη ζωή ασθένειας

 

 Άμεσα οφέλη. Τα άτομα που διακόπτουν το κάπνισμα αφού έχουν βιώσει καρδιακή προσβολή, μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης άλλης καρδιακής προσβολής κατά 50%.

 

 

Τρόποι διακοπής του καπνίσματος

 

Η διακοπή του καπνίσματος είναι ένα πολύ σημαντικό επίτευγμα και αποτελεί ξεχωριστή διαδικασία για κάθε καπνιστή. Μια θεραπεία διακοπής του καπνίσματος είναι πιο αποτελεσματική όταν λαμβάνει υπόψη όλες τις ουσιαστικές πτυχές της εξάρτησης από το τσιγάρο, τόσο δηλαδή τη σωματική εξάρτηση από τη νικοτίνη όσο και την ψυχική εξάρτηση που παίρνει τη μορφή συνήθειας/εθισμού.

Για τη διακοπή του καπνίσματος δεν χρειάζεται να εστιάσουμε τόσο στις αιτίες για τις οποίες κάποιος ξεκίνησε το κάπνισμα, όσο στις συνθήκες οι οποίες διατηρούν αυτή τη συνήθεια και στο αν το άτομο έχει πάρει πραγματικά την απόφαση να διακόψει. Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι χρειάστηκε καιρός για να γίνει κάποιος καπνιστής. Με την ίδια λογική, χρειάζεται καιρός και για να μάθει κάποιος να ζει χωρίς το τσιγάρο.

Ο τρόπος αντιμετώπισης των συμπτωμάτων εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως για παράδειγμα το βαθμό εξάρτησης, τα συμπτώματα στέρησης που εμφανίζονται, τον τρόπο ζωής του ατόμου αλλά και την ύπαρξη ή απουσία ενός υποστηρικτικού πλαισίου.

 

Α) Διακοπή καπνίσματος «μια και έξω»

 

Βάσει των αποτελεσμάτων ορισμένων μελετών, τα άτομα που προσπαθούν να κόψουν απότομα το κάπνισμα έχουν λιγότερες πιθανότητες να σταματήσουν οριστικά, σε σύγκριση με τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν θεραπείες υποκατάστασης νικοτίνης ή άλλη φαρμακευτική θεραπεία.

Η απότομη διακοπή μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα δύσκολη (κυρίως σε χρόνιους καπνιστές) καθότι πέραν της διακοπής μιας καθημερινής συνήθειας, πρέπει το άτομο να αντιμετωπίσει και τα στερητικά συμπτώματα που εμφανίζονται.

Επιπλέον, η διακοπή «μια και έξω» αποτελεί ένα δύσκολο στόχο και μια πιθανή αποτυχία σε έναν τέτοιο στόχο θα μπορούσε να προκαλέσει την απογοήτευση του ατόμου και να το εμποδίσει από το να προσπαθήσει ξανά. Ωστόσο, αν ένα άτομο θεωρεί ότι έχει τη θέληση και τη δύναμη να κόψει το κάπνισμα σε άμεσο χρόνο με τον τρόπο αυτό, τότε μπορεί σίγουρα να το τολμήσει.

 

Β) Διακοπή καπνίσματος με σταδιακή μείωση της προσλαμβανόμενης νικοτίνης

 

O τρόπος αυτός διακοπής του καπνίσματος γίνεται με τη βοήθεια φαρμακευτικών σκευασμάτων και συνίσταται για την καλύτερη διαχείριση των στερητικών συμπτωμάτων που ενδέχεται να βιώσει ένα άτομο κατά τη διαδικασία διακοπής του καπνίσματος.

Θεραπείες υποκατάστασης της νικοτίνης (ΝRT, Nicotine Replacement Therapy)

Η θεραπεία υποκατάστασης με νικοτίνη αποτελεί τη συνηθέστερη μορφή φαρμακευτικής προσέγγισης για τη θεραπεία της εξάρτησης από τον καπνό. Η θεραπεία υποκατάστασης της νικοτίνης:

  • Δρα απελευθερώνοντας φαρμακευτική νικοτίνη στη ροή του αίματος, σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από αυτά ενός τσιγάρου, χωρίς πίσσα, μονοξείδιο του άνθρακα και τις υπόλοιπες επιβλαβείς χημικές ουσίες του.
  • Παρέχει χαμηλότερες και πιο ελεγχόμενες δόσεις νικοτίνης σε σύγκριση με τα τσιγάρα. Η δόση μειώνεται σταδιακά και με αργούς ρυθμούς με την πάροδο του χρόνου, μέχρι την οριστική διακοπή της λήψης νικοτίνης.
  • Μειώνει τα στερητικά συμπτώματα που συνοδεύουν τη διακοπή του καπνίσματος.
  • Αποτελεί έναν καλό τρόπο αντιμετώπισης της έντονης επιθυμίας για κάπνισμα.
  • Μπορεί να λειτουργήσει ως ανασταλτικός παράγοντας της ψυχολογικής εξάρτησης που δημιουργείται στον καπνιστή.

Η θεραπεία υποκατάστασης της νικοτίνης διατίθεται σε διάφορες μορφές όπως τσίχλα, συσκευή εισπνοής νικοτίνης, παστίλιες νικοτίνης, ρινικό σπρέι νικοτίνης, διαδερμικό επίθεμα νικοτίνης, με τα πιο συνήθη να είναι η τσίχλα, το διαδερμικό επίθεμα και η συσκευή εισπνοής (γνωστό και ως πιπάκι νικοτίνης).

 

Τσίχλα Ο καπνιστής μασά την τσίχλα. Μόλις αισθανθεί ένα κάψιμο στη γλώσσα, πρέπει να την τοποθετήσει ανάμεσα στα δόντια και στα ούλα. Η νικοτίνη που απελευθερώνεται φτάνει στο μέγιστο επίπεδο σε 20-30 δευτερόλεπτα. Η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται όταν/εφόσον ο καπνιστής αισθανθεί ξανά την επιθυμία για τσιγάρο.
Διαδερμικό επίθεμα νικοτίνης Ο καπνιστής τοποθετεί σε ένα σημείο του δέρματος (συνήθως στο μπράτσο) ένα επίθεμα. Το επίθεμα πρέπει να αντικαθίσταται σε καθημερινή βάση, και σε διαφορετικό σημείο του σώματος, ώστε να μην ερεθιστεί το δέρμα.
Συσκευή εισπνοής νικοτίνης -Η συσκευή περιλαμβάνει ανταλλακτικά φυσίγγια και απελευθερώνει νικοτίνη για την ανακούφιση της έντονης επιθυμίας για κάπνισμα και των λοιπών συμπτωμάτων στέρησης.

-Η μέθοδος αυτή υποκαθιστά την κίνηση του χεριού προς το στόμα (δηλαδή την κίνηση του καπνίσματος). Ωστόσο αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την καταπολέμηση της ψυχολογικής εξάρτησης από την κίνηση του τσιγάρου προς το στόμα.

 

Σημειώσεις:

  • Οι διαφορές στην άμεση επίδραση και στην αποτελεσματικότητα της δράσης της νικοτίνης στον οργανισμό, επιτρέπουν στον καπνιστή να επιλέγει τη μορφή θεραπείας που είναι η καταλληλότερη για τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του.
  • Η περιεκτικότητα σε νικοτίνη εξαρτάται από το βαθμό εξάρτησης του καπνιστή.
  • Η διάρκεια της δοσολογίας της κάθε μορφής διαφέρει (πχ. με την τσίχλα ή το επίθεμα συστήνεται αγωγή 12 εβδομάδων ενώ στη συσκευή εισπνοής νικοτίνης η μέγιστη χρήση μπορεί να είναι οι 12 μήνες).
  • Συστήνεται η βαθμιαία μείωση της δοσολογίας μέχρι τη διακοπή της αγωγής.

 

Φαρμακευτικά σκευάσματα χωρίς νικοτίνη

 

Η βουπροπιόνη είναι ένα αντικαταθλιπτικό φάρμακο που αρχικά χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία της κατάθλιψης, το οποίο διαπιστώθηκε ότι επηρεάζει τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών που επιδρούν στην επιθυμία για κάπνισμα.

Γιατί χρησιμοποιείται στη διαδικασία διακοπής του καπνίσματος;

  • Ορισμένα άτομα έχουν προδιάθεση για να παρουσιάσουν συμπτώματα δυσθυμίας ή ακόμη και κατάθλιψη σε συνέχεια των στερητικών από τη νικοτίνη συμπτωμάτων.
  • Η νικοτίνη μπορεί να έχει κάποιες αντικαταθλιπτικές ιδιότητες, οι οποίες συντηρούν τη συνέχιση του καπνίσματος. Η χορήγηση αντικαταθλιπτικών μπορεί λοιπόν να αντικαταστήσει την επίδραση αυτή από την νικοτίνη.

Η βαρενικλίνη αποτελεί φαρμακευτικό σκεύασμα για τη θεραπεία διακοπής του καπνίσματος. Προσκολλάται στους νικοτινικούς υποδοχείς, εμποδίζοντας μερικώς το αίσθημα ανταμοιβής από την επίδραση της νικοτίνης και διεγείροντας μερικώς του νικοτινικούς υποδοχείς.

  • Η βαρενικλίνη έχει την ιδιότητα να ανακουφίζει από την έντονη επιθυμία για νικοτίνη και από τα στερητικά συμπτώματα.
  • Λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας της ψυχολογικής εξάρτησης από τη νικοτίνη που δημιουργείται μέσω της συνήθειας του ανάμματος του τσιγάρου και μειώνει την ευχαρίστηση που προκαλεί το κάπνισμα.

Και για τις δύο αυτές φαρμακευτικές αγωγές συστήνεται η διακοπή της λήψης τους και η άμεση επικοινωνία με το γιατρό αν παρατηρηθούν συμπτώματα συναισθηματικής αναστάτωσης, καταθλιπτικής διάθεσης και/ή αλλαγών στη συμπεριφορά. Επιπλέον, η βουπροπιόνη δεν θα πρέπει να συγχορηγείται με ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα (κυρίως καρδιολογικά) ενώ η χορήγηση της βαρενικλίνης θα πρέπει να γίνεται με προσοχή σε άτομα με νεφρική ανεπάρκεια.

 

Συνδυασμός φαρμακευτικών σκευασμάτων

Σε πολλές περιπτώσεις ο συνδυασμός των φαρμακευτικών σκευασμάτων μπορεί να αυξήσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα της δράσης τους και να αποτελέσει ενδεδειγμένη θεραπεία. Το κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα, η συμβουλευτική για τη χρήση του καθώς και ο ορισμός της δοσολογίας πρέπει να συστήνονται και να παρακολουθούνται από τον εξειδικευμένο στη διακοπή καπνίσματος επαγγελματία υγείας.

 

Πώς μπορεί ένα άτομο να διαχειριστεί αποτελεσματικά τα στερητικά συμπτώματα και να επιτύχει την αποχή από το κάπνισμα;

 

Η θεραπεία για τη διακοπή του καπνίσματος καλό θα ήταν να περιλαμβάνει, μαζί με τη φαρμακοθεραπεία, και την εφαρμογή ενός γνωσιακού και συμπεριφοριστικού τύπου παρεμβάσεων για ένα χρονικό διάστημα τριών μηνών. Ενδεικτικά:

 

Έντονη επιθυμία για κάπνισμα

 
  •   Συνήθως η έντονη επιθυμία για κάπνισμα διαρκεί 3 -5 λεπτά. Εμφανίζεται συχνότερα τις πρώτες εβδομάδες μετά τη διακοπή, ενώ στη συνέχεια σταθερά εξασθενούν.
  • Η επιθυμία για το κάπνισμα μπορεί να εκφραστεί σωματικά με σφίξιμο στο στήθος, ή  πίεση στους ώμους, ή εφίδρωση ή ανησυχία. Ο τρόπος έκφρασης είναι διαφορετικός σε κάθε άτομο.

 

Τι μπορείτε να κάνετε;

  • Συγκεντρώστε τα ερεθίσματα τα οποία έχετε συνδέσει με την καπνιστική συνήθεια (π.χ. συναισθήματα, μέρη όπως η έξοδος σε μπαρ, καφετέριες και εστιατόρια, πρόσωπα όπως οι φίλοι και οι συνεργάτες, δραστηριότητες όπως η ομιλία στο τηλέφωνο, η κατανάλωση καφέ και αλκοόλ, το τέλος ενός γεύματος, η παρακολούθηση τηλεόρασης, η οδήγηση, το διάλειμμα στη δουλειά, το κλείσιμο της ημέρας πριν την προετοιμασία για ύπνο, αλλά ακόμη και αντικείμενα όπως ο αναπτήρας και το τασάκι) και βρείτε τρόπους να ανταπεξέρχεστε όταν έρχεστε αντιμέτωποι με αυτά.
  • Το διάστημα που διαρκεί η επιθυμία, απασχοληθείτε με άλλη δραστηριότητα.
  •  Πάρετε μερικές βαθιές αναπνοές.
  • Χαλαρώστε! Κάθε φορά που αισθάνεστε την ανάγκη για ένα τσιγάρο, σταματήστε ό,τι κάνετε, κλείστε τα μάτια σας, τεντώστε όλους τους μυς του σώματος σας και μετά χαλαρώστε τους όσο το δυνατόν περισσότερο. Πάρετε μια βαθειά εισπνοή, κρατήστε για λίγο τον αέρα και εκπνεύστε αργά από το στόμα (όπως όταν βγάζατε τον καπνό από το τσιγάρο). Έχετε τα χέρια σας αφημένα χαλαρά δίπλα στο κορμί σας. Επαναλάβετε αυτήν την διαδικασία τρεις έως πέντε φορές.
  • Κρατήστε το στόμα σας απασχολημένο πχ. με μια τσίχλα ή φάτε ένα υγιεινό σνακ (πχ. ένα φρούτο ή λίγους ξηρούς καρπούς) ή πιείτε γουλιά-γουλιά ένα χυμό ή νερό.
  • Βουρτσίστε τα δόντια σας (δημιουργείται έτσι μια αίσθηση φρεσκάδας στο στόμα).
  •  Ανάλογα πού βρίσκεστε, κάνετε ένα περίπατο, ασκηθείτε, ακούστε μουσική.
  • Κρατήστε τα χέρια σας απασχολημένα με κάποιο αντικείμενο που θα αντικαταστήσει το τσιγάρο όπως ένα αγχολυτικό μπαλάκι, ένα κομπολόι κλπ.
  • Μετακινήστε τα τασάκια και απομακρύνετε τσιγάρα από το σπίτι ώστε να μην υπάρχει ερέθισμα.
  • Αλλάξτε συνειδητά το επίκεντρο της προσοχής σας. Αντί να σκέφτεστε πόσο πολύ θέλετε να καπνίσετε, επικεντρωθείτε σε κάτι άλλο, ακόμη κι αν είναι κάτι ασυνήθιστο ή περίεργο. Για παράδειγμα, εστιάστε την προσοχή σας σε πράγματα που συμβαίνουν γύρω σας. Συγκεντρωθείτε στη συζήτηση ή στην τηλεοπτική εκπομπή που είχατε σταματήσει να παρακολουθείτε.
  • Αξιοποιήστε το φιλικό, οικογενειακό και εργασιακό σας περιβάλλον ώστε να σας παρέχουν υποστήριξη και κατανόηση στην προσπάθειά αυτή. Μπορεί να αισθανθείτε μεγαλύτερη δέσμευση, αν έχετε πει στο περιβάλλον σας ότι κόβετε το κάπνισμα.
  • Ζητήστε από τους καπνιστές φίλους σας/ συναδέλφους/μέλη της οικογένειας να μην σας προσφέρουν τσιγάρο ακόμη κι αν εκείνοι καπνίζουν και αν γίνεται να μην καπνίζουν μπροστά σας.
  • Προετοιμαστείτε να αποχωρήσετε σε περίπτωση που αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να διαχειριστείτε την επιθυμία σας για κάπνισμα ή φύγετε προσωρινά από το μέρος που βρίσκεστε. Με την πάροδο του χρόνου και μόλις αισθανθείτε πιο δυνατοί, θα μπορείτε με μεγαλύτερη ασφάλεια να συμμετέχετε σε κοινωνικές συναντήσεις με καπνιστές χωρίς να σας επηρεάζουν.
  • Ζητήστε από τους επισκέπτες στο σπίτι σας να μην καπνίζουν. Αν πρέπει να καπνίσουν ας είναι στο μπαλκόνι ή σε κάποιο χώρο του σπιτιού όπου η μυρωδιά του καπνού δε θα λειτουργήσει ως ερέθισμα.
  • Φτιάξτε εκ των προτέρων μια λίστα με τους λόγους για τους οποίους κόβετε το κάπνισμα και υπενθυμίστε στον εαυτό σας αυτούς τους λόγους.
  • Ενθαρρύνετε εσείς οι ίδιοι τον εαυτό σας. Για παράδειγμα «Είμαι πιο δυνατός /ή από το τσιγάρο», «Μπορώ να αντισταθώ και θα τα καταφέρω».

 

Θυμηθείτε! Η επιθυμία για κάπνισμα μπορεί να επανεμφανιστεί και μετά από πολύ καιρό. Αυτή η επιθυμία δεν πηγάζει από τη σωματική εξάρτηση, αλλά από τη δύναμη της συνήθειας, έτσι που η μνήμη σας ανακαλεί την ταύτιση του καπνίσματος για χρόνια με ορισμένες καταστάσεις.
Διαταραχές στη διάθεση
  •  Όταν το σώμα δεν λαμβάνει τη νικοτίνη που έχει χρόνια συνηθίσει, τα συναισθήματα του θυμού και η ευερεθιστότητα μπορεί να κάνουν την εμφάνιση τους και να διαρκέσουν λίγες εβδομάδες.
  • Το άγχος είναι επίσης ένα σύμπτωμα που μπορεί να εμφανιστεί από την πρώτη ημέρα διακοπής του καπνίσματος και να διαρκέσει – συνεχώς μειούμενο- μέχρι ένα μήνα. Το άγχος συχνά εξωτερικεύεται σωματικά με σύσπαση των μυών, ιδιαίτερα στην περιοχή του αυχένα και της πλάτης.
  • Επιπλέον, ορισμένοι καπνιστές όταν διακόπτουν, και για χρονικό διάστημα που δεν ξεπερνά τον ένα μήνα, μπορεί να αντιλαμβάνονται όλα όσα συμβαίνουν γύρω τους με περισσότερη απαισιοδοξία. Τυχόν υπάρχουσα καταθλιπτική διάθεση πριν τη διακοπή μπορεί να ενταθεί μετά απ’ αυτήν.
  • Πολλοί καπνιστές που έχουν διακόψει αισθάνονται έντονα την επιθυμία να ανάψουν πάλι τσιγάρο όταν βρεθούν μόνοι τους και δεν έχουν κάτι να κάνουν.

 

Τι μπορείτε να κάνετε;

  • Προσπαθήστε να χαλαρώσετε με ασκήσεις χαλάρωσης. Αν έχετε παρακολουθήσει μαθήματα γιόγκα ή άλλου είδους πρακτικές που χαλαρώνουν την ένταση μπορείτε να τις εφαρμόσετε.
  • Απομονωθείτε για λίγα λεπτά σε ένα ήρεμο περιβάλλον.
  • Κάνετε ένα διάλειμμα ή πηγαίνετε για έναν περίπατο.
  • Πιείτε ένα ζεστό ρόφημα.
  • Ασχοληθείτε με μια δραστηριότητα που σας ηρεμεί και σας ευχαριστεί.
  • Ανταμείψτε τον εαυτό σας για την προσπάθεια αυτή.
  • Κάνετε ένα χαλαρό ντους ή κοιμηθείτε.
  • Για να μην νιώθετε ανία, δημιουργήστε ένα πυκνό ημερήσιο πρόγραμμα απασχόλησης.
  • Να φέρνετε στο μυαλό σας ευχάριστες και ήρεμες καταστάσεις.
  • Μιλήστε με την οικογένεια και τους φίλους σας και ζητήστε κατανόηση και υποστήριξη.
  • Αν χρειαστεί, ζητήστε τη βοήθεια ενός ειδικού.
Δυσκολία συγκέντρωσης Η έλλειψη νικοτίνης φαίνεται να επιβραδύνει τη δράση ορισμένων χημικών ουσιών στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα μεγαλύτερη αδυναμία συγκέντρωσης, αλλά και υπνηλία.

 

Τι μπορείτε να κάνετε;

  • Προσπαθήστε να κάνετε συχνά διαλείμματα.
  • Το πλύσιμο του προσώπου με κρύο νερό βοηθά να επανέλθετε σε εγρήγορση.
  • Αποφύγετε την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας καφεΐνης.
  • Χωρίστε την εργασία που έχετε σε μικρότερα μέρη, που είναι πιο διαχειρίσιμα και η ολοκλήρωσή τους απαιτεί λιγότερο χρόνο.
Αίσθημα πείνας/ Αύξηση της όρεξης
  • Ο καπνιστής που βρίσκεται σε προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος, υποκαθιστά με το φαγητό την κίνηση του χεριού προς το στόμα του, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της πρόσληψης θερμίδων.
  • Με τη διακοπή του καπνίσματος, από τις πρώτες κιόλας ημέρες, βελτιώνεται σημαντικά η όσφρηση και η γεύση.
  • Η διακοπή του καπνίσματος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αυξημένη προτίμηση για γλυκά. Η αυξημένη αντίληψη της γεύσης των φαγητών και η επιθυμία για γλυκά μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση πρόσληψης τροφής και συνεπώς αύξηση του σωματικού βάρους.
  • Παράλληλα, η κατανάλωση τροφίμων για συναισθηματικούς λόγους και κυρίως η κατανάλωση τροφίμων ως μέσο καταπολέμησης της επιθυμίας για νικοτίνη και ως μέσο αποφυγής του τσιγάρου μπορεί να συμβάλλουν στην αύξηση του βάρους. Το αίσθημα της αυξημένης όρεξης μπορεί να υπάρχει για αρκετούς μήνες μετά τη διακοπή.

 

Τι μπορείτε να κάνετε;

  • Ξεκινήστε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής πριν την έναρξη της προσπάθειας για τη διακοπή του καπνίσματος.
  • Αποφύγετε τις τροφές με πολλά λιπαρά και επεξεργασμένα σάκχαρα.
  • Υιοθετήστε υγιεινές διατροφικές επιλογές.
  • Τρώτε μικρότερες μερίδες φαγητού και με αργό ρυθμό.
  • Επιλέξτε σνακ που δεν είναι υψηλά σε θερμίδες όπως ανάλατοι ξηροί καρποί και φρούτα (φρέσκα ή ξερά).
  • Μην αφήνετε τον εαυτό σας να πεινάει έντονα.
  • Συνδυάστε την τακτική σωματική δραστηριότητα. Σε περίπτωση που ήδη γυμνάζεστε, θα πρέπει ίσως να αυξήσετε λίγο το χρόνο ή τη συχνότητα της άσκησης, προκειμένου να αντισταθμιστεί η επίδραση που ασκούσε η νικοτίνη στη ταχύτερη λειτουργία του μεταβολισμού και κατ’ επέκταση στην καύση των θερμίδων.
  • Πίνετε άφθονο νερό.
  • Κοιμηθείτε σωστά γιατί η έλλειψη ύπνου αυξάνει τον κίνδυνο πρόσληψης βάρους.
Πονοκέφαλος Τι μπορείτε να κάνετε;

  • Ξεκουραστείτε και κοιμηθείτε περισσότερο.
  • Αποφύγετε την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας καφεΐνης και αλκοόλ.
  • Πίνετε άφθονο νερό.
Διαταραχή του ύπνου Οι διαταραχές ύπνου μπορούν να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια των πρώτων 48 ωρών μετά τη διακοπή, αλλά ο ύπνος βελτιώνεται από την πρώτη κιόλας εβδομάδα.

 

Τι μπορείτε να κάνετε;

  • Αποφύγετε την κατανάλωση καφεΐνης το βράδυ.
  • Κατά την διάρκεια της ημέρας φροντίστε να εισπνέετε καθαρό αέρα και να ασκείστε.
  • Αποφύγετε να ασχολείστε με έντονη πνευματική εργασία κατά τις νυχτερινές ώρες, να ανοίγετε συζητήσεις που μπορεί να σας αναστατώσουν, να βλέπετε έργα ή παρακολουθείτε ειδήσεις που σας κρατούν σε εγρήγορση.
  • Πριν από τον ύπνο, μπορείτε να κάνετε ένα ζεστό μπάνιο για να χαλαρώσετε, να διαβάσετε ένα καλό βιβλίο κλπ.
Γαστρεντερικές διαταραχές (δυσκοιλιότητα/ διάρροια) Τι μπορείτε να κάνετε;

  • Αυξήστε την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών
  • Πίνετε άφθονο νερό.
Πονόλαιμος/ Βήχας Τι μπορείτε να κάνετε;

  • Αυξήστε την κατανάλωση υγρών και νερού.
  • Τα ζεστά ροφήματα μπορούν να κατευνάσουν τον πονόλαιμο.
  • Τυπικά δεν απαιτείται η χορήγηση φαρμακευτικών σκευασμάτων για την αντιμετώπιση του βήχα, καθώς τα συμπτώματα υποχωρούν σε μικρό διάστημα.

 

Σημείωση: Είναι σημαντικό το άτομο να γνωρίζει ότι τα συμπτώματα του στερητικού συνδρόμου από τη νικοτίνη δεν ενέχουν κινδύνους για την υγεία του. Είναι μια κατάσταση απεξάρτησης του οργανισμού από την εθιστική ουσία, η οποία μπορεί να είναι ενοχλητική και κουραστική για τον καπνιστή που βρίσκεται σε προσπάθεια διακοπής. Ωστόσο, οδηγεί μόνο σε θετική έκβαση για τη συνολική υγεία του καπνιστή.

Tips για μια επιτυχή διακοπή του καπνίσματος

 

Καθορίστε μια συγκεκριμένη ημερομηνία για τη διακοπή του καπνίσματος

Επιλέξτε μια συγκεκριμένη ημερομηνία για τη διακοπή του καπνίσματος και τηρήστε τη δέσμευση αυτή. Η δημιουργία ενός πρακτικού στόχου αποτελεί καλό τρόπο για να προετοιμαστείτε ψυχολογικά για τη διακοπή του καπνίσματος.

 

Καταγράψτε τους λόγους που σας οδήγησαν στην απόφαση της διακοπής του καπνίσματος

Φτιάξτε μια λίστα με τους λόγους για τους οποίους θέλετε να κόψετε το κάπνισμα και τοποθετήστε την σε ένα εμφανές σημείο. Αυτή η λίστα μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη βοήθεια στις δύσκολες στιγμές, όταν θα αισθάνεστε την αποφασιστικότητά σας να εξασθενεί.

 

Καθορίστε καθημερινούς, εβδομαδιαίους και μηνιαίους στόχους και σημειώστε τους

Οι μικροί στόχοι είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμοι και επιτεύξιμοι, και μπορούν να ενισχύσουν την αποφασιστικότητά σας.

 

Διακόψτε το κάπνισμα μαζί με ένα φίλο

Σε πολλές περιπτώσεις, ακόμη και αν δεν αφορούν το κάπνισμα άλλα θέματα όπως η απώλεια βάρους, η ταυτόχρονη προσπάθεια με ένα φίλο λειτουργεί θετικά καθότι υπάρχει η από κοινού ενθάρρυνση για την επίτευξη του στόχου.

 

Αναζητήστε υποστήριξη από τους γύρω σας

Οι άνθρωποι κατανοούν ότι η διακοπή του καπνίσματος είναι μια πρόκληση που απαιτεί τεράστια δύναμη θέλησης, οπότε αφήστε τους δικούς σας ανθρώπους να σας βοηθήσουν με τα θετικά, ενθαρρυντικά τους λόγια.

 

Μην εγκαταλείψετε την προσπάθεια από την πρώτη δυσκολία

Η διακοπή του καπνίσματος είναι μια δύσκολη διαδικασία που χρειάζεται υπομονή και επιμονή, ακόμα και αν μερικές φορές παρασυρθείτε ή σκεφτείτε να εγκαταλείψετε την προσπάθεια. Για παράδειγμα, αν παρασυρθήκατε και καπνίσατε, σκεφτείτε ότι όσους στόχους επιτυγχάνουμε στη ζωή μας δεν τους κερδίζουμε πάντα με την πρώτη φορά. Οι έρευνες μας έχουν δείξει ότι κάθε καινούργια προσπάθεια αυξάνει τις πιθανότητες οριστικής αποχής από το κάπνισμα. Εκμεταλλευτείτε την εμπειρία αυτή ώστε να οργανώσετε την επόμενη προσπάθειά σας περισσότερο αποτελεσματικά. Αναγνωρίστε τα ερεθίσματα και τις καταστάσεις, που οδήγησαν στην υποτροπή στο κάπνισμα, και διαμορφώστε ένα σχέδιο αντιμετώπισης και διαχείρισης του «πειρασμού» ώστε να αποφύγετε μια υποτροπή στο μέλλον.

 

Παρακολουθείτε την πρόοδό σας σε ένα ημερολόγιο

Καταγράψτε σε ένα ημερολόγιο κάθε νέα ημέρα χωρίς τσιγάρο αλλά και όποιες άλλες σκέψεις/συναισθήματα/συμπτώματα/τρόπους αντιμετώπισης νιώθετε και αναγνωρίζετε. Διαβάζοντας το ημερολόγιο θα υπενθυμίζετε στον εαυτό σας όλη την προσπάθεια που έχετε κάνει και όλα τους στόχους που έχετε καταφέρει, κάτι που αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμο σε στιγμές που η θέλησή σας κλονίζεται.

 

Επιβραβεύστε τον εαυτό σας

Κάντε ένα δώρο στον εαυτό σας, κάθε φορά που κατακτάτε ένα ορόσημο των στόχων που έχετε σημειώσει. Δώστε ξεχωριστό νόημα σε αυτές τις επιβραβεύσεις, αγοράζοντας, για παράδειγμα, κάτι που θέλατε εδώ και καιρό, πραγματοποιώντας την εγγραφή σας σε ένα γυμναστήριο ή διοργανώνοντας ένα δείπνο με φίλους για να γιορτάσετε το επίτευγμά σας.

 

Επικεντρωθείτε στα θετικά στοιχεία

Σκεφτείτε όλα τα θετικά στοιχεία μιας ζωής χωρίς τσιγάρο, όπως η συνολικά καλύτερη κατάσταση της υγείας σας, τα μεγαλύτερα αποθέματα ενέργειας, η καλύτερη όψη της επιδερμίδας σας, τα λευκότερα δόντια και οι σαφώς βελτιωμένες αισθήσεις της γεύσης και της οσμής. Όσο λιγότερο σκέφτεστε το κάπνισμα, τόσο ευκολότερα θα μείνετε μακριά του.

 

Εναλλακτικές μέθοδοι διακοπής του καπνίσματος

 

Υπνοθεραπεία : Πρόκειται για μια τεχνική ψυχοθεραπείας που επηρεάζει το υποσυνείδητο για να επιφέρει θετικές αλλαγές στη ζωή του ατόμου. Ωστόσο, δεν υπάρχει τεκμηριωμένη έρευνα που να υποδηλώνει ότι η υπνοθεραπεία είναι αποτελεσματική ως βοήθημα στη διακοπή του καπνίσματος και επομένως δεν συστήνεται ως θεραπεία για τη διακοπή. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας καθότι η υπνοθεραπεία δεν συστήνεται για όλες τις ομάδες του πληθυσμού. Επιπλέον, θα χρειαστεί να αναζητήσετε έναν υπνοθεραπευτή που είναι πιστοποιημένος/ εκπαιδευμένος για τέτοιες διαδικασίες.

 

Βελονισμός : Μια θεραπεία που προέρχεται από την αρχαία κινεζική ιατρική, κατά την οποία οι λεπτές βελόνες εισάγονται σε ορισμένες περιοχές του σώματος με στόχο τη θεραπεία. Συχνά θεωρείται ως μια μορφή συμπληρωματικής ή εναλλακτικής ιατρικής και θεωρείται ασφαλής διαδικασία όταν πραγματοποιείται από εξειδικευμένο γιατρό. Ωστόσο, ορισμένες ομάδες ανθρώπων αντενδείκνυται να υποβάλλονται σε βελονισμό γι’ αυτό και θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν το αποφασίσετε.

Σχετικά με την αποτελεσματικότητα του βελονισμού για τη θεραπεία διακοπής του καπνίσματος, δεν υπάρχουν μελέτες που τεκμηριώνουν το μεσοπρόθεσμο ή/και μακροπρόθεσμο αποτέλεσμά του. Επιπλέον, φαίνεται ότι ο βελονισμός ακολουθείται από μεγάλα ποσοστά υποτροπής από την 2η κιόλας εβδομάδα μετά τη διακοπή και έως το διάστημα των 6 μηνών. Για το λόγο αυτό ο βελονισμός δεν συστήνεται από την επιστημονική κοινότητα ως θεραπεία διακοπής καπνίσματος.

Και για τις δύο περιπτώσεις, δεν υπάρχουν μελέτες που να αποδεικνύουν εμπράκτως την αποτελεσματικότητά τους σε σχέση με το συνδυασμό φαρμακευτικής θεραπείας και συμβουλευτικής.

 

Εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος

 

Παρότι η καλύτερη προσέγγιση ως προ το κάπνισμα είναι η διακοπή, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει στραφεί σε εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος, ως «καλύτερη» και «λιγότερο επιβλαβή» επιλογή. Τέτοια είναι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού.

 

Ηλεκτρονικά Τσιγάρα

Οι ηλεκτρονικές συσκευές εισπνοής νικοτίνης, γνωστές ως ηλεκτρονικά τσιγάρα, θερμαίνουν ένα υγρό διάλυμα προκειμένου να δημιουργήσουν ένα αερόλυμα, το οποίο στην συνέχεια εισπνέεται από τον χρήστη. Το διάλυμα αυτό μπορεί να περιέχει νικοτίνη ή και όχι και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν περιέχει καπνό. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ποικίλλουν ως προς τον τρόπο που παράγουν τις τοξικές ουσίες και διαχέουν τη νικοτίνη, εξαιτίας των διαφορών τους στο σχεδιασμό, στην ισχύ της μπαταρίας, στα κυκλώματα ελέγχου, καθώς και στις δυνατότητες τροποποίησης και προσαρμογής για χρήση και άλλων ουσιών, εκτός από τη νικοτίνη.

 

Οι γνώσεις σχετικά με τις μακροχρόνιες επιπτώσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην υγεία, τόσο σε επίπεδο ενεργητικού καπνίσματος όσο και σε παθητικού, είναι μέχρι στιγμής περιορισμένες ενώ νέα στοιχεία προκύπτουν από συνεχιζόμενες έρευνες, όπως:

  • Tο αερόλυμα περιέχει δυνητικά τοξικές ουσίες, συνεπώς δεν μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι η μακροχρόνια χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων είναι ασφαλέστερη από εκείνη των προϊόντων καπνού.
  • Υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια του ηλεκτρονικού τσιγάρου, καθώς έχουν αναφερθεί περιπτώσεις εκρήξεων και δηλητηριάσεων από νικοτίνη. Επίσης, έχουν επισημανθεί περιπτώσεις ελαττωματικών μπαταριών ηλεκτρονικού τσιγάρου, οι οποίες είχαν ως συνέπεια πυρκαγιές και εκρήξεις.
  • Η χρήση των ηλεκτρονικών τσιγάρων ως εργαλείο διακοπής του καπνίσματος, δεν υποστηρίζεται από τις ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές.
  • Υπάρχουν ενδείξεις από μελέτες στο γενικό πληθυσμό, για αυξημένο βήχα και συριγμό στους εφήβους και για αύξηση των παροξύνσεων του άσθματος, ακόμη και όταν εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα από ηλεκτρονικό τσιγάρο.
  • Φαίνεται ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί πύλη εισόδου για την έναρξη του καπνίσματος στις μικρές ηλικίες. Αντίθετα, δεν υποστηρίζεται αν η χρήση τους στους ενήλικες οδηγεί σε υποτροπή στο κανονικό κάπνισμα.

 

Θερμαινόμενα Προϊόντα Καπνού

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, θερμαινόμενα προϊόντα καπνού (ΘΠΚ) θεωρούνται τα προϊόντα καπνού που παράγουν αερολύματα και περιέχουν νικοτίνη, χημικές ουσίες καθώς και άλλες πρόσθετες ουσίες, οι οποίες συχνά είναι αρωματικές. Τα ΘΠΚ μιμούνται τη συμπεριφορά του καπνίσματος των συμβατικών τσιγάρων. Χρησιμοποιούν ένα σύστημα θέρμανσης που περικλείεται σε μια συσκευή που μοιάζει με τσιγάρο (ως προς το χειρισμό). Ο καπνός θερμαίνεται έως τους 350°C (χαμηλότερο από τους 600°C όπως στα συμβατικά τσιγάρα) για να παράγει νικοτίνη αντί να γίνεται καύση του περιεχομένου.

 

Ήδη στην Ελλάδα, το 2021, περισσότεροι από 360.000 καπνιστές χρησιμοποιούν θερμαινόμενα προϊόντα καπνού. Πρόκειται για νέους που ξεκινούν τη συνήθεια του καπνίσματος με αυτά τα προϊόντα αλλά και για ενήλικες που στρέφονται στα προϊόντα αυτά ως μια προσπάθεια μείωσης των επιβλαβών συνεπειών του συμβατικού τσιγάρου που προκαλείται από την καύση της πίσσας και των άλλων συστατικών του.

 

Μέχρι στιγμής μία μόνο συσκευή έχει πάρει αδειοδότηση από τον Αμερικανικό Οργανισμό FDA ως προϊόν «μειωμένου κινδύνου». Ωστόσο για όλα τα προϊόντα καπνού, συμπεριλαμβανομένων των ΘΠΚ, δεν υπάρχουν επαρκή και αξιόπιστα στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι είναι «καλές επιλογές» για την υγεία των ατόμων. Πιο συγκεκριμένα, σε ανεξάρτητες μελέτες, τα ΘΠΚ εκπέμπουν ορισμένες δυνητικά επιβλαβείς ουσίες σε συγκεντρώσεις υψηλότερες σε σχέση με αυτές στα συμβατικά τσιγάρα, αλλά οι μελέτες είναι ακόμη συνεχιζόμενες. Επιπλέον, συνεχίζονται οι μελέτες και για τις επιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος από τα ΘΠΚ.

 

Συμπέρασμα

  • Τόσο τα ηλεκτρονικά τσιγάρα όσο και τα ΘΠΚ παραμένουν εξαρτησιογόνα, δεν θεωρούνται ακίνδυνα ούτε μπορούν να αντικαταστήσουν τα οφέλη που προκύπτουν από τη διακοπή του καπνίσματος.
  • Τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος ενδέχεται να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη δημόσια υγεία, ακόμη και εάν αποδειχθούν λιγότερο επιβλαβή από τα συμβατικά τσιγάρα. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να συμβάλουν στην αύξηση της χρήσης τους από μη καπνιστές, ειδικά στις μικρότερες ηλικιακές ομάδες. Επιπλέον, υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι η χρήση τους από εφήβους αυξάνει και τον κίνδυνο έναρξης του καπνίσματος με συμβατικά τσιγάρα.
  • Θεωρείται λανθασμένα ότι οι καπνιστές θα αντικαταστήσουν τα συμβατικά τσιγάρα με εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος. Σύμφωνα με στοιχεία που προκύπτουν από έρευνες, 45-50% χρηστών εναλλακτικών προϊόντων συνεχίζουν να καπνίζουν ταυτόχρονα με τα συμβατικά τσιγάρα.
  • Οι καπνιστές θεωρούν τα εναλλακτικά προϊόντα ως μια εύκολη λύση σε σχέση με την προσφυγή στις υπηρεσίες διακοπής καπνίσματος και τη φαρμακοθεραπεία. Πράγματι, παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μειωμένη ζήτηση των υπηρεσιών διακοπής καπνίσματος και της χορήγησης φαρμακοθεραπείας, μαζί με ταυτόχρονη αύξηση της χρήσης εναλλακτικών προϊόντων.

 

Μπορώ να κόψω μόνος μου το τσιγάρο ή πρέπει να απευθυνθώ σε κάποιον ειδικό;

 

Το 3 -5% των καπνιστών καταφέρνουν να διακόψουν το κάπνισμα χωρίς βοήθεια. Παρότι φαίνεται μικρό το ποσοστό αυτό, ο αριθμός είναι στην πραγματικότητα μεγάλος.  Η επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει την προσπάθεια των ατόμων αυτών, και θεωρούν ότι ακόμη και μια μικρή βοήθεια από εξειδικευμένο προσωπικό («βραχεία συμβουλή προς τον καπνιστή») μπορεί να αυξήσει σημαντικά το ποσοστό των ατόμων που επιτυγχάνουν τη διακοπή με το δικό τους τρόπο.

Ωστόσο, πέραν από την ατομική προσπάθεια, και λαμβάνοντας υπόψη ότι το κάπνισμα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, είναι μια χρόνια νόσος, η λήψη οργανωμένης βοήθειας για τη διακοπή του καπνίσματος κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική. Υπάρχουν διεθνείς οδηγίες για τη διακοπή του καπνίσματος, που πρέπει να εφαρμόζονται από τους επαγγελματίες υγείας που έχουν αποκτήσει ειδική εκπαίδευση και γνώση.

Μια θεραπεία διακοπής του καπνίσματος είναι πιο αποτελεσματική, όταν λαμβάνει υπόψη όλες τις ουσιαστικές πλευρές της εξάρτησης από το τσιγάρο, τόσο δηλαδή τη σωματική εξάρτηση από την νικοτίνη (μέσω της φαρμακευτικής αγωγής) όσο και την ψυχολογική εξάρτηση που παίρνει τη μορφή συνήθειας ευχάριστων συνεπειών, όπως και πεποιθήσεων που σχετίζονται με το κάπνισμα (μέσω συμπεριφοριστικών και γνωσιακών στρατηγικών).

Βάσει μελετών, φαίνεται ότι οι καπνιστές που λαμβάνουν οργανωμένη βοήθεια για την διακοπή του καπνίσματος έχουν αυξημένες πιθανότητες να επιτύχουν το στόχο τους (40-60% αποτελεσματικότητα) και μειωμένες  πιθανότητες υποτροπής. Η βοήθεια αυτή παρέχεται από οργανωμένες υπηρεσίες διακοπής καπνίσματος, όπως τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος, που λειτουργούν σε αρκετούς φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας.

Στην Ελλάδα λειτουργούν περισσότερα από 80 Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος. Σε αυτά τα ιατρεία καταγράφονται αρχικά τα βασικά στοιχεία της συνήθειας του καπνίσματος του ατόμου: πόσα τσιγάρα καπνίζει, πότε καπνίζει περισσότερο (με ποιες δραστηριότητες το έχει συνδέσει, ποια συναισθήματα κλπ), πόσα χρόνια είναι καπνιστής, αν υπάρχει προηγούμενη προσπάθεια διακοπής καπνίσματος, ποιες δυσκολίες συνάντησε στην προσπάθεια αυτή κλπ. Με τη βοήθεια ερωτηματολογίων εντοπίζονται ο βαθμός εξάρτησης και η επιθυμία του ατόμου για διακοπή του καπνίσματος και στο τρίτο στάδιο πραγματοποιείται η συζήτηση για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για να φτάσει σε μια επιτυχή διακοπή.

Η στρατηγική για τη διακοπή του καπνίσματος περιλαμβάνει παρακολούθηση της διαδικασίας της διακοπής ενώ υπάρχει και το κατάλληλο πλαίσιο ψυχολογικής υποστήριξης του καπνιστή. Σκοπός είναι να εξασφαλιστεί η διακοπή της διασύνδεσης της καθημερινότητας του τσιγάρου ώστε να είναι μικρές οι πιθανότητες υποτροπών.

Ο καπνιστής, κατά την προσπάθειά του, χρειάζεται χρόνο για να αλλάξει τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς του. Πιο συγκεκριμένα, η διαδικασία υποστήριξης ξεκινά από το πώς διαχειρίζεται ο καπνιστής την καθημερινότητά του, (π.χ. ποια ώρα θα ανάψει το πρώτο  τσιγάρο της ημέρας), ενώ στη συνέχεια χτίζεται η στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει για τη σταδιακή μείωση του αριθμού των τσιγάρων. Αυτή η προετοιμασία διαρκεί περίπου 1-2 εβδομάδες κι έπειτα από αυτό το χρονικό διάστημα, προσδιορίζεται η ημερομηνία διακοπής του καπνίσματος, όπου και εκτιμάται από τους ειδικούς το κατά πόσο μπορεί ο καπνιστής να διακόψει με την προετοιμασία που έκανε ή αν χρειάζεται επικουρικά και φαρμακευτική αγωγή. Αν χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή, τότε ακολουθεί και εκπαίδευση για τη λήψη του κάθε σκευάσματος.

Ένα τέτοιο πρόγραμμα έχει διάρκεια περίπου 3 μήνες και ανά 15ήμερο πρέπει υπάρχει επικοινωνία των ειδικών με τον καπνιστή (είτε από κοντά είτε τηλεφωνικά), καθώς έχει βρεθεί ότι αυτός ο τρόπος ελέγχου-δέσμευσης έχει πολύ καλά αποτελέσματα.

Στα Ιατρεία Διακοπής του Καπνίσματος εφαρμόζεται και η ομαδική προσέγγιση. Στην περίπτωση αυτή η στρατηγική διακοπής του καπνίσματος επικοινωνείται σε μια ομάδα ατόμων και στη συνέχεια ο κάθε καπνιστής μοιράζεται την εμπειρία του, γεγονός που φαίνεται ότι ενισχύει την προσπάθεια του συνόλου της ομάδας.

Εκτός από τα Ιατρεία Διακοπής του Καπνίσματος, οι καπνιστές που έχουν αποφασίσει να διακόψουν το κάπνισμα, μπορούν να λάβουν συμβουλές από πνευμονολόγους, φαρμακοποιούς και εξειδικευμένο σε αυτόν τον τομέα ιατρικό προσωπικό.