Δυσκοιλιότητα

Τι είναι δυσκοιλιότητα;

 

Η δυσκοιλιότητα δεν είναι νόσος, αλλά σύμπτωμα, το οποίο μπορεί να είναι είτε ιδιοπαθές ή μπορεί να αποτελεί εκδήλωση πολλών παθήσεων και διαταραχών.

Η συχνότητα και το είδος της κένωσης είναι διαφορετικά για κάθε άνθρωπο για αυτό και η δυσκοιλιότητα μπορεί να πάρει διάφορα νοήματα, τις περισσότερες όμως φορές αφορά τη δυσκολία κατά την κένωση.

Μολονότι οι περισσότεροι θεωρούν ότι ο φυσιολογικός ρυθμός κένωσης είναι μια την ημέρα, αυτό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί  σωστό, καθώς δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός φυσιολογικών κενώσεων. Αυτές μπορεί να είναι από 1- 3 την ημέρα, έως 3 την εβδομάδα.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας;

 

Ο κλινικός ορισμός της δυσκοιλιότητας περιλαμβάνει τουλάχιστον δύο από τα παρακάτω συμπτώματα εφ’ όσον συμβαίνουν για τουλάχιστον 12 εβδομάδες (όχι απαραίτητα συνεχόμενες) κατά τους τελευταίους 6 μήνες.

• Λιγότερες από 3 κενώσεις την εβδομάδα
• Έντονη σύσφιγξη κατά την διάρκεια της κένωσης
• Σκληρά κόπρανα
• Αίσθημα ατελούς κένωσης
• Αίσθημα απόφραξης
• Χειρισμοί διευκόλυνσης για να επιτευχθεί η κένωση

 

Τι προκαλεί τη δυσκοιλιότητα;

 

• Δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες ( η πιο συχνή αιτία δυσκοιλιότητας )
• Μειωμένη πρόσληψη υγρών ( αφυδάτωση και μειωμένος όγκος κοπράνων, τα οποία γίνονται σκληρότερα)
• Έλλειψη σωματικής άσκησης
• Χρήση ορισμένων φαρμάκων
• Γήρας (επηρεάζει το έντερο, λόγω του αργού μεταβολισμού, της επερχόμενης φυσιολογικής  αδράνειας όπως και της έλλειψης κίνησης και αλλαγής της διατροφής)
• Εγκυμοσύνη ( κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες μπορεί να παρουσιάσουν δυσκοιλιότητα, λόγω των ορμονικών αλλαγών αλλά και λόγω του βάρους της μήτρας που πιέζει το έντερο)
• Αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες π.χ. ταξίδια ή δίαιτα (τα άτομα που ταξιδεύουν συχνά ή ξεκινούν μια δίαιτα γίνονται παροδικά δυσκοίλια, επειδή η διατροφή και οι καθημερινές τους συνήθειες τροποποιούνται)
• Αυξημένη και χρόνια χρήση καθαρτικών ( μπορεί να προκληθεί εθισμός και το έντερο αρχίζει να εξαρτάται από αυτά για να έχει κινητικότητα).
• Αγνόηση της ανάγκης για κένωση ( π.χ. επειδή δε θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε ξένη τουαλέτα ή επειδή είμαστε πολυάσχολοι – αποτέλεσμα είναι ότι διακόπτεται το αντανακλαστικό της κένωσης)
• Ο πόνος κατά την κένωση, ή ο φόβος για τον πόνο κατά τη διάρκεια της κένωσης
• Ψυχικές –ψυχολογικές διαταραχές
• Λειτουργικές εντερικές διαταραχές
• Ανατομικές ανωμαλίες της ορθοπρωκτικής περιοχής
• Διάφορες παθολογικές καταστάσεις
• Χρόνια ιδιοπαθής δυσκοιλιότητα (είναι δυσκοιλιότητα η οποία δεν ανταποκρίνεται στη θεραπευτική αγωγή και δεν εντοπίζεται κανένα αίτιο)

 

Ποιές είναι οι συνέπειες;

 

Ποικίλλουν από άτομο σε άτομο και είναι δυσάρεστες για το άτομο. Οι συχνότερες είναι :

• Κοιλιακός πόνος
• Φούσκωμα
• Μειωμένη όρεξη
• Κακή διάθεση και νευρικότητα
• Ναυτία και κούραση
• Αιμορροΐδες ( οφείλονται στην αυξημένη πίεση για κένωση )
• Ραγάδες
• Απόφραξη

 

Πώς αντιμετωπίζω τη δυσκοιλιότητα;

 

Ιδιαίτερη σημασία στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας έχει ο τρόπος ζωής, η καθημερινή δραστηριότητα και οι διατροφικές συνήθειες.

Διατροφή

• Το διατροφικό πλάνο να έχει ποικιλία και θρεπτικότητα
• Να καταναλώνετε τη συνιστώμενη ποσότητα φυτικών ινών
• Οι οδηγίες από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Γαστρεντερολογίας (2010) συνιστούν την πρόσληψη 25γρ.φυτικών ινών ημερησίως
• Προτιμήστε τις αδιάλυτες φυτικές ίνες (όπως δημητριακά και ψωμί ολικής άλεσης)
• Προσοχή όμως! Η υπερβολική κατανάλωση φυτικών ινών μπορεί να φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα.
• Αυξήστε παράλληλα την πρόσληψη νερού σε ημερήσια βάση. Αυξήστε την κατανάλωση προβιοτικών τροφίμων
• Προσοχή όμως! αν κάποιο χρόνιο πρόβλημα υγείας ή κάποια φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείτε σας περιορίζει ως προς τα είδη και τις ποσότητες των τροφών που επιτρέπεται να καταναλώσετε, καλό είναι να συμβουλευτείτε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας.

Άσκηση  

• Αυξήστε τη φυσική σας δραστηριότητα. Η άσκηση βοηθάει στη διέγερση των μυών του εντέρου και προάγει τη συνήθεια τακτικών κενώσεων του εντέρου. Για παράδειγμα, το περπάτημα μπορεί να αποβεί εξαιρετικά χρήσιμο.

Άλλες συμβουλές  

Προσπαθήστε να διατηρείτε σταθερή την ώρα της κένωσης. Έτσι το έντερο διατηρεί ένα «πρόγραμμα» και δεν χρειάζεται να προσαρμόζεται σε συνεχόμενες αλλαγές.

• Ο φαρμακοποιός σας μπορεί να σας συμβουλέψει για το αν κάποιο φάρμακο που παίρνετε μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα. Αν τα συμπτώματα δυσκοιλιότητας ξεκίνησαν ή χειροτέρευσαν αφού ξεκινήσατε τη θεραπεία με κάποιο τέτοιο φάρμακο, μπορείτε να ρωτήσετε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας αν υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές χωρίς αυτή την παρενέργεια.

Φαρμακευτική αντιμετώπιση  

Στην περίπτωση που δεν υπάρχει ανταπόκριση στις παραπάνω αλλαγές των συνηθειών, τότε ο φαρμακοποιός σας μπορεί να σας προτείνει επιλογές από μια πληθώρα προϊόντων.

Υπάρχουν πολλές κατηγορίες υπακτικών σκευασμάτων, φαρμάκων και συμπληρωμάτων διατροφής, σε διάφορες μορφές ( χάπια, κάψουλες, υγρά, σκόνη σε φακελάκια, υπόθετα, κλύσματα)  με διαφορετικούς τρόπους λειτουργίας.

Συστήνονται ανάλογα με την ανάγκη του κάθε ασθενούς και είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούνται για μικρό χρονικό διάστημα.

Άτομα που έχουν αποκτήσει εθισμό στα καθαρκτικά πρέπει να κάνουν σταδιακή μείωση της χρήσης τους διότι μπορεί να αναστείλουν τη φυσική συσπαστική ικανότητα του εντέρου.

 

Πότε πρέπει να απευθυνθώ σε γιατρό;

 

Στις περισσότερες περιπτώσεις η δυσκοιλιότητα είναι παροδική και επιλύεται με απλές αλλαγές στην καθημερινότητα ή/και με βοηθήματα από το φαρμακείο. Αν ωστόσο τα συμπτώματα δεν έχουν βελτιωθεί, θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Επιπλέον, αν είστε άνω των 45 ετών και έχετε παρατηρήσει:

• ανεξήγητη απώλεια βάρους
• αναιμία
• αίμα στα κόπρανα ( σκουρόχρωμης απόχρωσης)
• οξύ κοιλιακό πόνο ή πόνο στον πρωκτό
• πρόσφατη εισβολή ή επιδείνωση χρόνιας δυσκοιλιότητας ή αλλαγή τύπου κένωσης και σύστασης κοπράνων.

Συνίσταται να συμβουλευτείτε το γιατρό σας για περαιτέρω διερεύνηση της εστίας του προβλήματος.