Ποια είναι τα σημάδια της συναισθηματικής εξουθένωσης;

Δρ. Αναστασία ΚοτσοπούλουCPsychol AFBPsS, Ψυχολόγος

Σύγχρονο Κέντρο Υποστήριξης Εκπαίδευσης Έρευνας και Εποπτείας.

Psychologikokentro.gr

Μέσα στην δύσκολη καθημερινότητα, δεν είναι σπάνιες οι φορές που νιώθουμε τις δυνάμεις μας να μας εγκαταλείπουν. Οι περισσότεροι από εμάς, κάνουν πολύ περισσότερα από όσα αντέχουν και είναι συνεχώς σε άγχος να προλάβουν όλα όσα έχουν αναλάβει ή όσα τους έχουν αναθέσει. Έχουμε μιλήσει σε προηγούμενο άρθρο για την οριοθέτηση και πώς πρέπει να βάζουμε τα όρια στους γύρω μας. Σε αυτό όμως το άρθρο θα μιλήσουμε για την συναισθηματική εξουθένωση που πολλοί από εμάς βιώνουν και έχει επιβαρυνθεί τους τελευταίους μήνες με την απέλαση του COVID-19.

 

Τι είναι συναισθηματική εξουθένωση;

Είναι μια χρόνια κατάσταση σωματική και συναισθηματική εξάντλησης που προκύπτει από υπερβολική δουλειά, προσωπικές απαιτήσεις ή/και συνεχές άγχος. Εκδηλώνεται τόσο από σωματική κόπωση όσο και από το αίσθημα της ψυχολογικής και συναισθηματικής αποστράγγισης. Όταν συνδέεται με τον εργασιακό χώρο αναφέρεται ως burnout. Πέρα όμως από αυτό κάποιος μπορεί να νιώθει συναισθηματική εξάντληση ως αποτέλεσμα της συσσωρευμένης πίεσης από την προσωπική ή επαγγελματική του ζωή,  ή ένα συνδυασμό και των δύο. Οι άνθρωποι που βιώνουν συναισθηματική εξάντληση συχνά αισθάνονται σαν να μην έχουν καμία δύναμη ή έλεγχο για το τι συμβαίνει στη ζωή τους. Μπορεί να αισθάνονται “κολλημένοι” ή “παγιδευμένοι” σε μια κατάσταση. Η έλλειψη ενέργειας, η κακή ποιότητα ύπνου, και τα μειωμένα κίνητρα μπορούν να καταστήσουν δύσκολο να υπερνικήσουν τη συναισθηματική εξάντληση. Έτσι με την πάροδο του χρόνου η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στην υγεία τους. Όποιος βιώνει μακροπρόθεσμο στρες μπορεί να ανήκει στην κατηγορία των συναισθηματικά εξουθενωμένων.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα της συναισθηματικής εξάντλησης;

Τα συμπτώματα της συναισθηματικής εξάντλησης μπορεί να είναι τόσο συναισθηματικά όσο και σωματικά. Καθένας βιώνει με διαφορετικό τρόπο την συναισθηματική εξουθένωση, παρ’ ολ’ αυτά υπάρχουν κάποια κοινά συμπτώματα όπως :

• έλλειψη κινήτρων, κινητοποίησης
• προβλήματα/ διαταραχές στον ύπνο
• ευερεθιστότητα, εύκολος εκνευρισμός
• σωματική κόπωση
• αισθήματα απελπισίας
• άγχος και κρίσεις πανικού
• απάθεια, αποστασιοποίηση από τις καταστάσεις
• πονοκεφάλους
• αλλαγές στην όρεξη
• νευρικότητα
• δυσκολία συγκέντρωσης
• παράλογος θυμός
• αυξημένο κυνισμό ή απαισιοδοξία
• αίσθηση φόβου
• ξαφνικά κλάματα
• κατάθλιψη

 

Τι προκαλεί συναισθηματική εξάντληση;

Δυστυχώς για πολλούς η καθημερινή πίεση και το άγχος είναι δεδομένα. Η συναισθηματική εξάντληση προκαλείται από μια μακρά περίοδο συνεχούς άγχους της ζωής, είτε από το προσωπικό άγχος στο σπίτι ή το άγχος που σχετίζονται με την εργασία. Αυτό που προκαλεί συναισθηματική εξάντληση διαφέρει από άτομο σε άτομο. Αυτό που θα μπορούσε να είναι αγχωτικό για ένα άτομο μπορεί να είναι εντελώς διαχειρίσιμο για ένα άλλο άτομο.

Μερικοί από τους ποιό συχνούς όλους είναι οι θέσεις εργασίας υψηλής πίεσης ( όπως νοσοκόμες, γιατροί, αστυνομικοί και εκπαιδευτικοί),  πολλές ώρες εργασίας ή εργασία σε μια εργασία που μισείτε, η απόκτηση ενός μωρού, η ανατροφή των παιδιών, το οικονομικό άγχος ή φτώχεια, η έλλειψη στέγης, η φροντίδα ενός αρρώστου ατόμου, η παρατεταμένη διαδικασία διαζυγίου, ο θάνατος μέλους της οικογένειας ή φίλου, όσοι ζουν με χρόνια ασθένεια ή τραυματισμό.

 

Πώς να θεραπεύσετε τη συναισθηματική εξάντληση;

Τίποτα δεν είναι εύκολο και αυτόματο. Μπορείτε να κάνετε ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής για να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της συναισθηματικής εξάντλησης. Αυτές οι τεχνικές δεν θα είναι εύκολο να πραγματοποιηθούν στην αρχή, αλλά θα γίνουν ευκολότερες καθώς αρχίζετε να διαμορφώνετε τις υγιέστερες συνήθειες. Κάνοντας μικρές αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες σας μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων σας και την πρόληψη συναισθηματική εξουθένωση.

Δοκιμάστε να μειώσετε τον στρεσογόνο παράγοντα, να τρώτε πιο υγιεινά, να αθληθείτε, να αποκτήσετε χόμπι και να συνδεθείτε με φίλους, να κάνετε ένα διάλειμμα από ότι συμβαίνει και να αφιερώσετε χρόνο στον εαυτό σας. Αν δείτε ότι δεν βελτιώνονται οι συνθήκες απευθυνθείτε σε έναν ειδικό να σας κατευθύνει.

Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.