Σκασμένες Φτέρνες

Γενικά

 

Τα σκασίματα στις φτέρνες είναι ένα πολύ συχνό, και κατά κύριο λόγο, αισθητικής φύσης πρόβλημα. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν το θεωρούν σοβαρό παρά την έντονη δυσφορία που μπορεί να προκαλέσει, κυρίως όταν κάποιος περπατά με γυμνά πόδια.

Μια διαταραχή στη φυσική ισορροπία του δέρματος ως προς τα λιπίδια και την υγρασία μπορεί να οδηγήσει σε ξηρότητα και απώλεια της ελαστικότητάς του. Σταδιακά δημιουργούνται σκληρύνσεις στο δέρμα περιφερειακά της φτέρνας (άλλα και σε σημεία όπως το μετατάρσιο).

Επιπλέον, η αυξημένη πίεση και τριβή στο λιπώδη ιστό της φτέρνας προκαλεί την επέκταση του δέρματος προς το πλάι, δημιουργώντας σκασίματα στο δέρμα. Οι φτέρνες μπορεί να έχουν κίτρινη ή καφέ απόχρωση ενώ οι ραγάδες (ρωγμές) είναι συνήθως ορατές.

Αν τα σκασίματα είναι πιο βαθιά μπορεί να είναι επώδυνα και να προκαλέσουν ακόμη και αιμορραγία. Το περπάτημα, η πολύωρη ορθοστασία και η αυξημένη πίεση στις φτέρνες (πχ. τριβή με παπούτσια) αυξάνουν το αίσθημα του πόνου.

 

Τύποι ραγάδων

 

Οι ραγάδες μπορεί να είναι σκληρές ή μαλακές.

Σκληρές ραγάδες : ο πιο συνηθησμένος τύπος ραγάδων. Το δέρμα έχει σχιστεί, είναι ξηρό, ευαίσθητο και απολεπισμένο.

Μαλακές ραγάδες : συναντώνται συχνά σε άτομα που υποφέρουν από υπερβολική εφίδρωση (πχ. λόγω παπουτσιών που δεν επιτρέπουν στο πόδι να αναπνέει, λόγω παραμονής των ποδιών σε περιβάλλον με έντονη υγρασία, λόγω μυκητιασικής λοίμωξης). Εμφανίζονται ανάμεσα στα δάκτυλα ή στο πέλμα του ποδιού.

 

Σε ποιους εμφανίζονται

 

Τα σκασίματα στις φτέρνες μπορούν να εμφανιστούν τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά, με τις γυναίκες να έχουν το προβάδισμα. Άλλοι παράγοντες προδιάθεσης είναι :

• Διατροφή
• Παθήσεις/διαταραχές/φαρμακευτική αγωγή πχ. σακχαρώδης διαβήτης, δερματικές παθήσεις όπως δερματίτιδες, κακή κυκλοφορία του αίματος στα πόδια αλλά και ορισμένα φάρμακα
• Αυξημένο σωματικό βάρος και πολύωρη ορθοστασία
• Επιλογή υποδημάτων πχ. τα παπούτσια με λεπτούς πάτους, τα ψηλοτάκουνα που δεν έχουν καλή εφαρμογή όπως επίσης και τα ανοιχτά στη φτέρνα παπούτσια
• Ηλικία – βαθμιαία η επιδερμίδα χάνει την ελαστικότητά της
• Ερεθισμοί από χημικές ουσίες ή συχνές διακυμάνσεις θερμοκρασίας
• Εποχή _ η ενυδάτωση της επιδερμίδας μπορεί να μειωθεί το καλοκαίρι, με αποτέλεσμα η επιδερμίδα στα πόδια να γίνεται ξηρή.
• Ξηροδερμία – η απουσία ενυδάτωσης των ποδιών, η χρήση σαπουνιών που ξηραίνουν το δέρμα αλλά και τα μεγάλης διάρκειας μπάνια/ ντους με πολύ ζεστό νερό αφυδατώνουν την επιδερμίδα. Επίσης, μερικά άτομα έχουν γενικά πιο ξηρή επιδερμίδα από άλλους.

 

Αντιμετώπιση και πρόληψη

 

Εάν τα σκασίματα αντιμετωπισθούν επιπόλαια, μπορούν γρήγορα να μετατραπούν σε τραύματα και κατ’επέκταση σε πύλη εισόδου μικροβίων. Για να αποφύγουμε την εμφάνιση ή την επιδείνωση του προβλήματος :

 

Ενυδάτωση

Στα πρώτα σημάδια σκασίματος τα πόδια πρέπει να ενυδατώνονται με πλούσιες κρέμες και αλοιφές. Ο φαρμακοποιός μπορεί να μας συμβουλέψει για την επιλογή του κατάλληλου προϊόντος.

Οι κρέμες/ αλοιφές για τις σκασμένες φτέρνες περιέχουν συστατικά τα οποία θρέφουν και αναπλάθουν το δέρμα του πέλματος ενώ μαλακώνουν τις σκληρύνσεις και αποτρέπουν τη δημιουργία νέων.

 

Ποδόλουτρα

Χλιαρά ποδόλουτρα (περίπου 33^ο C) με την προσθήκη αλάτων ή ειδικών προϊόντων για τη χρήση αυτή, ενυδατώνουν το δέρμα, μειώνουν τους πόνους και αυξάνουν την κυκλοφορία του αίματος.

 

Απολέπιση

Σε νωπό δέρμα, χρησιμοποιούμε ελαφρόπετρα ή ειδική ράσπα για να απομακρύνουμε το παχύ και ξηρό δέρμα (νεκρά κύτταρα).

• Το τρίψιμο απευθείας στο στεγνό και ξηρό δέρμα, ειδικά αν εφαρμόζεται περισσότερη πίεση, μπορεί να τραυματίσει η επιδερμίδα, αυξάνοντας το αίσθημα της δυσφορίας και του πόνου.
• Aμέσως μετά την απολέπιση, εφαρμόζουμε την ενυδατική κρέμα ή αλοιφή, καθώς το δέρμα έχει μεγαλύτερη απορροφησιμότητα εκείνη τη στιγμή.
• Άλλα προϊόντα απολέπισης είναι τα ειδικά για τα πόδια scrubs και peeling.
• Σε καμία περίπτωση δεν χρησιμοποιούμε αιχμηρά αντικείμενα όπως ξυράφια γιατί αυξάνεται ο κίνδυνος τραυματισμού και δημιουργείται μεγαλύτερο πρόβλημα υπερκεράτωσης.

 

Καθαριστικά σαπούνια

• Προτιμούμε ειδικά, απαλά καθαριστικά προϊόντα στο ντους, τα οποία δεν περιέχουν σαπούνι και έχουν pH κατάλληλο για το αφυδατωμένο δέρμα.

Υποδήματα, κάλτσες, βοηθήματα

• Επιλέγουμε τα σωστά υποδήματα
  • Δερμάτινα και ανατομικά, που δεν ασκούν πιέσεις στο πόδι, κατανέμουν σωστά το βάρος και επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει.
  • Κυρίως το καλοκαίρι, τα άτομα που εμφανίζουν συχνά σκασμένες φτέρνες, είναι καλό να αποφεύγουν να φορούν για πολλές ώρες ανοιχτά στη φτέρνα παπούτσια πχ. πέδιλα και σαγιονάρες. Αυτοί οι τύποι παπουτσιών δεν υποστηρίζουν τη φτέρνα και αυξάνουν την τριβή του δέρματος.
• Στα κλειστά παπούτσια, οι βαμβακερές κάλτσες προσφέρουν επιπλέον υποστήριξη στο δέρμα της φτέρνας και λειτουργούν προστατευτικά στην τριβή του δέρματος.
  • Επίσης, βαμβακερές κάλτσες είναι καλό να φοριούνται και αμέσως μετά την επάλειψη με την ενυδατική κρέμα/ αλοιφή πριν από τον ύπνο. Η τεχνική αυτή κλειδώνει την υγρασία. Έτσι, κατά τη διάρκεια του ύπνου ενισχύεται η διαδικασία της φυσικής αναγέννησης του δέρματος.
• Ειδικοί πάτοι σιλικόνης/ πολυμερούς γέλης ή ορθοτικά βοηθήματα μπορούν να αποφορτίσουν το σημείο μειώνοντας τις ασκούμενες πιέσεις και να βοηθήσουν στην ταχύτερη επούλωση του δέρματος.

 

Άλλες συστάσεις

• Ενυδατώνουμε τον οργανισμό μας. Η σωστή διατροφή μας παρέχει βιταμίνες και ιχνοστοιχεία απαραίτητα για τη δομή και την άμυνα του δέρματος.
• Απογεύγουμε την υπερβολική κατανάλωση καφέ και αλκοόλ και δεν ξεχνάμε να πίνουμε νερό!
• Πολύ καλές τροφές για την προστασία του δέρματος από την ξηροδερμία είναι και οι πλούσιες σε Ω-3 και Ω-6 όπως οι ξηροί καρποί, τα λιπαρά ψάρια και τα πράσινα λαχανικά αλλά και οι τροφές με βιταμίνες Α και Ε.
• Η επίτευξη ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους μειώνει την περίσσεια πίεσης που ασκείται στις φτέρνες.
• Αποφεύγουμε την πολύωρη ορθοστασία , κυρίως όταν φοράμε ακατάλληλα παπούτσια.
• Ενυδατώνουμε το δέρμα μας με τα σωστά προϊόντα καθημερινά και καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

 

Πότε να επισκεφτώ τον ειδικό

 

• Όταν δεν υπάρχει βελτίωση μετά από μια εβδομάδα, παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί
• Σε σοβαρές περιπτώσεις σκασμένου δέρματος καθώς, λόγω των ανοιγμάτων, το δέρμα μπορεί να μολυνθεί.
• Όταν το άτομο έχει σακχαρώδη διαβήτη. Η ξηροδερμία προσβάλει το 40% των διαβητικών. Στους διαβητικούς ασθενείς, οι πληγές αργούν να επουλωθούν ενώ σε όσους αντιμετωπίζουν νευροπάθεια των άκρων, αυξάνεται ο κίνδυνος για διαβητικό έλκος των ποδιών.