Τι είναι τα holiday blues;
Κλινική κατάθλιψη VS “κατάθλιψη των γιορτών”
Ξεκινώντας, πρέπει να κάνουμε μία σημαντική διαφοροποίηση. Η κλινική κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή που χρειάζεται επαγγελματική διάγνωση και υποστήριξη. Χαρακτηρίζεται από έντονα, παρατεταμένα συμπτώματα όπως βαθιά θλίψη, αδυναμία απόλαυσης δραστηριοτήτων, σοβαρές δυσκολίες στον ύπνο, αλλαγές στην όρεξη, αισθήματα αναξιότητας ή απελπισίας, και συχνά επηρεάζει όλες τις πλευρές της ζωής.
Αντίθετα, αυτό που αποκαλούμε “κατάθλιψη των γιορτών” αφορά συνήθως προσωρινά συναισθήματα άγχους, πίεσης, μοναξιάς ή νοσταλγίας που κορυφώνονται τις γιορτινές μέρες και υποχωρούν με το πέρας των εορτών. Δεν είναι ψυχική διαταραχή, αλλά μια συνηθισμένη ανθρώπινη αντίδραση στον υπερβολικό θόρυβο, στις κοινωνικές προσδοκίες και στις συχνά κουραστικές προετοιμασίες.
Η διάκριση είναι σημαντική καθώς η εορταστική μελαγχολία περνάει, ενώ η κλινική κατάθλιψη χρειάζεται φροντίδα και υποστήριξη. Και στις δύο περιπτώσεις όμως, το συναίσθημα είναι υπαρκτό, και αξίζει σεβασμό.
Γιατί νιώθουμε έτσι στις γιορτές;
Οι λόγοι είναι πολλοί και διαφορετικοί για κάθε άνθρωπο:
- Υπερβολικές προσδοκίες. Από παντού ακούμε ότι αυτές τις μέρες οφείλουμε “να είμαστε χαρούμενοι”. Αυτό από μόνο του μπορεί να δημιουργήσει πίεση. Όταν λοιπόν, παρά της παραινέσεις, δεν μπορούμε να νιώσουμε χαρούμενοι, μας κατακλύζει μία αίσθηση αποτυχίας, σαν να κάνουμε κάτι λάθος.
- Απώλεια αγαπημένων προσώπων. Οι γιορτές είναι κατ’ εξοχήν οικογενειακές. Όταν λείπει κάποιος, όταν υπάρχει απόσταση, αποξένωση ή πένθος, το κενό φαίνεται μεγαλύτερο.
- Οικονομική πίεση. Δώρα, τραπέζια, έξοδα. Η κοινωνική σύγκριση και τα social media κάνουν το άγχος ακόμα ισχυρότερο.
- Κούραση και εξάντληση. Οι τελευταίοι μήνες της χρονιάς είναι για πολλούς από εμάς φορτωμένοι: deadlines, να κλείσει η χρονιά στη δουλειά, απαιτητικά προγράμματα, κλπ. Το σώμα φτάνει στα όριά του, και δεν είναι δύσκολο να “σπάσουμε”.
- Αναμνήσεις και νοσταλγία. Τα Χριστούγεννα συχνά ξυπνούν εικόνες από την παιδική μας ηλικία ή προηγούμενες χρονιές. Αυτή η σύγκριση μπορεί να φέρει γλυκιά μελαγχολία ή συναισθηματική φόρτιση.
- Πρόσφατος χωρισμός. Ένας χωρισμός πριν τις γιορτές κάνει τα πάντα να μοιάζουν πιο βαριά. Οι αναμνήσεις από παλιότερες στιγμές επιστρέφουν έντονες, και η αντίθεση με το τώρα ενισχύει το αίσθημα απώλειας.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατεύσουμε τη διάθεσή μας;
Δείτε τις παρακάτω συμβουλές μας.
- Ρεαλιστικές προσδοκίες. Δεν χρειάζεται να είναι όλα τέλεια, ούτε να ζήσουμε την “τέλεια χριστουγεννιάτικη στιγμή”. Η πραγματική ζωή δεν είναι Netflix. Μικρές, απλές χαρές έχουν μεγαλύτερη αξία.
- Μικρά διαλείμματα για τον εαυτό μας. Βόλτα, τσάι, μουσική, ένα ήσυχο απόγευμα. Το να αποσύρεσαι για λίγο δεν είναι αδυναμία, αλλά αυτοσυντήρηση.
- Περιορισμός αλκοόλ. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να επιδεινώσει τη διάθεση και να ενισχύσει τα αρνητικά συναισθήματα. Προσπαθήστε να μην έχετε αλκοόλ σε εύκολη πρόσβαση στο σπίτι και αν βρίσκεστε σε κάποιο πάρτι, περιοριστείτε σε ένα ή δύο ποτά.
- Αποφυγή υπερφαγίας. Οι γιορτινές λιχουδιές είναι δελεαστικές, αλλά η υπερβολική κατανάλωση φαγητού μπορεί να επιβαρύνει το σώμα και να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεσή σας.
- Τακτική άσκηση. Ακόμη και ένα σύντομο, γρήγορο περπάτημα δέκα λεπτών μπορεί να διεγείρει την κυκλοφορία, να αυξήσει τις ενδορφίνες και να ανανεώσει τη διάθεσή σας. Η κίνηση είναι φυσικό “αντίδοτο” στη μελαγχολία.
- Όχι στο άγχος των δώρων. Αυτές τις γιορτές, χαρίστε σε αυτούς που αγαπάτε χρόνο και όχι αντικείμενα.
- Επικοινωνία. Ένα μήνυμα στο viber, ένα τηλεφώνημα, μια μικρή συνάντηση μπορεί να αλλάξει τη μέρα σας. Πολλοί άνθρωποι γύρω μας χαίρονται πραγματικά να μας ακούσουν.
- Βοήθεια, εάν χρειάζεται. Αν η θλίψη επιμένει, αν επηρεάζει την καθημερινότητα, αν νιώθετε ότι “δεν είστε εσείς”, η επικοινωνία με έναν ειδικό μπορεί να δώσει διέξοδο και στήριξη.
Επίλογος
Ας θυμόμαστε το εξής: οι γιορτές δεν χρειάζεται να είναι ίδιες για όλους, και σίγουρα, δεν μπορούν να είναι ουτοπικά τέλειες. Με απλές κινήσεις αυτοφροντίδας, και με ρεαλιστικές προσδοκίες μπορούμε να νικήσουμε την εορταστική μελαγχολία και να ζήσουμε τις γιορτές με τον δικό μας ρυθμό.
Γιατί στο τέλος της ημέρας, αυτό που έχει σημασία δεν είναι το πόσο λαμπερά είναι τα φωτάκια του Χριστουγεννιάτικου δένδρου που ανεβάσαμε στο Instagram, αλλά το πόσο φως κρατάμε εμείς μέσα μας!
Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.
Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!