Προσέχω το σάκχαρό μου

Σύνταξη: Κέλλη Βασιώτη,
RD (HCPC in the UK), MSc (Cand), Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης Bioiatriki+ Nutrition, Αθήνα



 

 

 

 

Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης;

Είναι μία χρόνια πάθηση, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλές συγκεντρώσεις γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα (υπεργλυκαιμία). Αυτό συμβαίνει είτε γιατί ο οργανισμός δεν παράγει καθόλου ινσουλίνη είτε γιατί η ινσουλίνη που παράγεται δεν είναι σε επαρκή ποσότητα.

 

Πόσα είδη διαβήτη υπάρχουν;

Διακρίνεται στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι, στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, στο διαβήτη κυήσεως και σε άλλους ειδικούς, σπάνιους τύπους.

 

Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου ΙΙ

Το 95% του συνόλου των ατόμων με διαβήτη έχουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, ο οποίος χαρακτηρίζεται από αυξημένη αντίσταση του οργανισμού στην ινσουλίνη, δηλαδή δεν επαρκώς οι μεταβολικές ανάγκες του οργανισμού. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ μπορεί να παραμείνει αδιάγνωστος για πολλά χρόνια. Η μεταβολική αυτή δυσλειτουργία μπορεί αφ’ ενός να προληφθεί με απώλεια σωματικού βάρους, τακτικά γεύματα με ελεγχόμενη ποσότητα υδατανθράκων και καθημερινή σωματική άσκηση, και αφ’ ετέρου να αντιμετωπισθεί με αντιδιαβητικά δισκία ή και ινσουλίνη σπανιότερα εφόσον χρειαστεί.

 

Η διάγνωση του ΣΔ τύπου ΙΙ προσφέρει δύναμη στην κατεύθυνση της δυνατότητας που έχει ο εξεταζόμενος να αναγνωρίσει και να βελτιώσει σημαντικά την κατάσταση της υγείας του με κατάλληλη διατροφική παρέμβαση και τακτική σωματική άσκηση.

 

Διαγνωστικά κριτήρια Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου ΙΙ

 

Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1C)

  • Φυσιολογικές τιμές <5.7%
  • Προδιαβήτης 5.7 – 6.4%
  • Διαβήτης >6.5%

 

Σάκχαρο νηστείας (FPG)

  • Φυσιολογικές τιμές ≤ 100 mg/dl
  • Προδιαβήτης 100 – 125 mg/dl
  • Διαβήτης ≥ 126 mg/dl

 

Τεστ ανοχής γλυκόζης (OGTT)

  • Φυσιολογικές τιμές ≤ 140 mg/dl
  • Προδιαβήτης 140 – 199 mg/dl
  • Διαβήτης ≥ 200 mg/dl

 

Κριτήρια για την ανίχνευση εμφάνισης προδιαβήτη ή διαβήτη σε ασυμπτωματικούς ενήλικες

  • Έλεγχος του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) σε υπέρβαρους [ ΔΜΣ >25,9 kg/m2 ] και σε παχύσαρκους ενήλικες [ ΔΜΣ >30 kg/m2 ] που έχουν ένα ή περισσότερους από τους ακόλουθους παράγοντες κινδύνου:
    • συγγενή πρώτου βαθμού με διαβήτη
    • φυλή και εθνικότητα υψηλού κινδύνου (π.χ. Αφροαμερικανός, Λατίνος, Ιθαγενής Αμερικανός, Ασιάτης, Αμερικανός, Νησιώτης του Ειρηνικού)
    • ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου ή υπέρταση (≥130/80 mmHg ή σε θεραπεία για υπέρταση)
    • επίπεδο χοληστερόλης HDL <35 mg/dL (<0,9 mmol/L) ή/και επίπεδο τριγλυκεριδίων >250 mg/dL (>2,8 mmol/L)
    • άτομα με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
    • καθιστικό τρόπο ζωής
    • άλλες κλινικές καταστάσεις που σχετίζονται με αντίσταση στην ινσουλίνη (π.χ. σοβαρή παχυσαρκία)
  • Άτομα με προδιαβήτη (ΗbA1C >5,7% [>39 mmol/mol], IFG -διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας, ή IGT- διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη) θα πρέπει να ελέγχονται ετησίως.
  • Γυναίκες που διαγνώστηκαν με σακχαρώδη διαβήτη κύησης θα πρέπει να κάνουν επανέλεγχο τουλάχιστον κάθε 3 χρόνια.
  • Όλοι οι ενήλικες θα πρέπει να ξεκινούν έλεγχο στην ηλικία των 35 ετών.
  • Εάν τα αποτελέσματα είναι φυσιολογικά, ο επανέλεγχος θα πρέπει να γίνεται σε διαστήματα τουλάχιστον ανά 3 έτη.
  • Άτομα με HIV, έκθεση σε φάρμακα υψηλού κινδύνου, ιστορικό παγκρεατίτιδας.

 

9 +1 tips για να βελτιώσετε τα επίπεδα σακχάρου

 

  1. Κατανείμετε ομοιόμορφα τους υδατάνθρακες ανάμεσα στα γεύματα της ημέρας και προσπαθήστε να καταναλώνετε ίδια ποσότητα υδατανθράκων κάθε μέρα.
  2. Ελέγξτε τον γλυκαιμικό δείκτη των τροφών και προτιμήστε την κατανάλωση αυτών με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.
  3. Προτιμήστε μη θερμιδογόνα υποκατάστατα ζάχαρης όπως στέβια, ασπαρτάμη, ζαχαρίνη.
  4. Καταναλώστε καθημερινά τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών (όπου επιτρέπεται με την φλούδα).
  5. Προτιμήστε προϊόντα ολικής άλεσης και εντάξτε τις φυτικές ίνες στην καθημερινή σας διατροφή: νιφάδες βρώμης, όσπρια, φρούτα και λαχανικά με φλούδα.
  6. Περιορίστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος σε 1 φορά την εβδομάδα, αποφύγετε τα προϊόντα κρέατος και προτιμήστε λιπαρά ψάρια και πουλερικά.
  7. Συνδυάστε τους υδατάνθρακες (π.χ. ψωμί, ρύζι, παξιμάδι, μακαρόνια, φρούτα κ.α.) με μία πηγή πρωτεΐνης (π.χ. τυρί, αυγό κοτόπουλο κ.α.) ή «καλών» λιπαρών (π.χ. ξηροί καρποί, αβοκάντο κ.α.) για πιο ομαλή αύξηση της μεταγευματικής γλυκόζης στο αίμα.
  8. Αποκτήστε και διατηρήστε ένα υγιές σωματικό βάρος (Δείκτης Μάζας Σώματος = κιλά / ύψος (μ)2, φυσιολογικό εύρος: 18,5-24,9).
  9. Αποφύγετε την κατανάλωση κορεσμένων και trans λιπαρών οξέων (τηγανητά τρόφιμα, σνακ εμπορίου, μαγιονέζα κ.α.)
  10. Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ σε 1 μερίδα/ ημέρα για τις γυναίκες και 2 μερίδες/ημέρα για τους άντρες.

 

Παραδείγματα τροφών που περιέχουν χαμηλό και υψηλό γλυκαιμικό δείκτη

 

Προτιμήστε τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, όπως :

  • Φρέσκα φρούτα (όχι πολύ ώριμα)
  • Προϊόντα ολικής αλέσεως π.χ. νιφάδες βρώμης, ζυμαρικά ολικής αλέσεως, καστανό ρύζι,
  • Ξηρούς καρπούς και σπόρους
  • Νερό, ανθρακούχο νερό με μια φέτα λεμόνι, αναψυκτικό με γλυκαντικό/υποκατάστατο ζάχαρης
  • Ωμές και μαγειρεμένες τροφές με πρωτεΐνες, καλά λιπαρά και ελεγχόμενους υδατάνθρακες

 

Αποφύγετε τρόφιμα αυξημένου γλυκαιμικού δείκτη, όπως :

  • Συσκευασμένους χυμούς φρούτων, κονσέρβες φρούτων με σιρόπι, επιδόρπια φρούτων, φυσικούς χυμούς
  • Ραφιναρισμένους υδατάνθρακες από λευκό αλεύρι, όπως λευκό ψωμί και ζυμαρικά, άσπρο ρύζι, κριτσίνια, κράκερ, προϊόντα ζύμης/φούρνου
  • Δημητριακά με ζάχαρη, μπουκίτσες βρώμης, granola και μπάρες δημητριακών
  • Αναψυκτικά και ποτά (λικέρ, κοκτέιλ, γλυκό κρασί), αθλητικά ποτά
  • Μαρμελάδες και γλυκά με ζάχαρη και μέλι (μπισκότα, κέικ, ντόνατ, σοκολάτες, καραμέλες)
  • Προϊόντα που περιέχουν: ζάχαρη, σουκρόζη, γλυκόζη, σιρόπι, δεξτρόζη, μέλι, φρουκτόζη, μελάσα, σιρόπι καλαμποκιού, συμπυκνωμένους χυμούς
  • Τρόφιμα με αυξημένα κορεσμένα ή trans λιπαρά: τηγανητές πατάτες, τυρόπιτες, κουρού και προϊόντα φούρνου, κρέμα γάλακτος, τυποποιημένα σνακ (πατατάκια, γαριδάκια κ.α.)

Η αρθρογραφία του δικτύου Green Pharmacy αντλεί στοιχεία μόνο από έγκυρες πηγές και επίσημους φορείς. Η αρθρογραφία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική διάγνωση και αγωγή.

Βρείτε τώρα δίπλα σας ένα φαρμακείο του Δικτύου Green Pharmacy εδώ!